Историја на Пиринска Македонија (1913 - 2005): Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Правописна исправка, replaced: прв пат → првпат (4) using AWB |
сНема опис на уредувањето |
||
Ред 1:
'''[[Пиринска Македонија]]''' отсекогаш била дел од етногеографската област [[Македонија (регион)|Македонија]] и поради тоа на нејзиното подрачје се случиле повеќе значајни настани од македонската национална историја, од таму потекнуваат многу македонски национални борци, дејци и историски личности кои дејствувале и работеле на подрачјето на пиринскиот дел на Македонија. Една од најпознатите македонски историски личности од овој дел на Македонија е [[Јане Сандански]], друг познат македонски борец и деец од Пиринско е поетот и револуционер [[Никола Вапцаров]]. На подрачјето на Пиринска Македонија е дигнато познатото [[Македонско востание]] против турската власт во 1878/79 година со центар во [[Кресна]], а исто така е изведено и познатото грабнување на
==Појава на именувањето и терминот Пиринска Македонија==
Употребата на термиот Пиринска Македонија за првпат се среќава кај [[Димитар Влахов]], поточно во неговата статија „Македонските Славјани против Хитлер“, објавена во списанието „Славјане“ во [[Москва]] на [[4 септември]] [[1942]] година, а истиот термин од истиот автор повторно ќе биде употребен и во статијата „Македонскиот народ во борба за своето обединување“ што била објавена во истото списание на [[4 април]] [[1944]] година.<ref name="ReferenceA">Јотевски, Васил. ''Националната афирмација на Македонците во Пиринскиот дел на Македонија 1944-1948''. ИНИ, Скопје, 1996. стр. 5</ref>
== Македонско (Кресненско) востание ==
Ред 9:
''Види [[Македонско востание]]''
Во селото [[Кресна]] на 17 октомври [[1878]] година е подигнато Кресненското востание на македонскиот народ{{факт}} против османлиската власт. Востанието во тоа време било наречено Македонско
Во Уставот на [[Македонски востанички комитет|Македонскиот востанички комитет]] од [[1878]] година пишува - ''Ние востанавме како поборници на слободата. Со нашата крв што ја пролеавме по планините и горите македонски, ние служиме како македонска војска на [[Александар Македонски]] за слободата со нашата девиза: Смрт или слобода!''{{факт}}
Востанието било планирано да биде општонародно македонско востание и за таа цел биле формирани чети во тетовско, велешко, скопско, леринско, костурско и други краишта во Македонија. Востанието имало и за цел по ослободувањето на Македонија, да се спроведе членот 23 од Берлинскиот мировен договор кој предвидувал автономија, односно Македонија да стане нова независна држава на [[Балкан]]от.{{факт}}
== Пиринска Македонија по Балканските и меѓу двете светски војни ==
Ред 19:
''Види [[Прва балканска војна]]''
По завршувањето на Балканските војни, [[Пиринска Македонија|Пиринскиот дел на Македонија]] заедно со [[Струмичко|Струмичката област]] влегуваат во составот на царството [[Царство Бугарија|Бугарија]]. Во рамки на Париската мировна конференција по завршетокот на Првата светска војна, со Нејскиот мировен договор од [[1919]] година, [[Царство Бугарија|Бугарија]] го отстапува [[Струмичко]] на кралството [[Кралство Југославија|Југославија]], при што Пиринскиот дел на Македонија ги добива границите во кои е определен се до денешни дни. Во периодот по Балканските и меѓу двете светски војни, врз основа на договорите за размена на население помеѓу [[Царство Бугарија|Бугарија]] и [[Кралство Грција|Грција]], значаен број на [[Македонци]] од [[Егејска Македонија]] се доселува во овие краишта. Исто така, во овој период [[ВМРО]] на [[Тодор Александров]], а подоцна и [[Ванчо Михајлов]], ја користат [[Пиринска Македонија]] како база и засолниште од каде често се уфрлуваат во [[Вардарска Македонија]] извршувајќи вооружени напади врз српската (југословенската) жандармерија
== Пиринска Македонија во Втората светска војна ==
Во текот на Втората светска војна, [[Пиринска Македонија]] како дел од [[Царство Бугарија]], прво ќе го крене својот глас за ослободување и обединување со останатите делови на [[Македонија (регион)|Македонија]].{{факт}}
== Започнување на процесот за припојување на Пиринска Македонија кон Вардарска Македонија ==
Ред 29:
[[Георги Димитров]], водачот на [[Отчествен фронт|Отечествениот фронт]] и првиот пртеседател на [[НР Бугарија]] кој по мајчина страна имал македонско потекло од околината на [[Разлог]], е единствениот бугарски [[државник]] кој не само што ги признал постоењето на македонскиот народ како посебен словенски народ, [[македонски јазик|македонскиот јазик]] како посебен [[словенски јазик]], македонската историја и [[Република Македонија]] (тогаш [[Социјалистичка Република Македонија|Народна Република Македонија]]) како национална држава на [[Македонци]]те, туку и се залагал за целосно обединување на [[Македонија (регион)|Македонија]] во рамките на [[Балканска Федерација]].
Георги Димитров во своето писмо од [[1934]] година до [[МНС]] од [[Детроит]] вели:<ref>Ташковски, м-р Драган. ''За Македонската нација''. НИК „Наша книга“, Скопје, 1976. стр.12</ref>
''Јас се чувствувам нераскинливо врзан со судбината на македонскиот народ и како бугарски пролетерски револуционер и како син на семејство што потекнува од Разлог - долината на историското [[Илинденско востание]] .......''
''Македонското движење има многу непријатели . Меѓутоа, најопасниот негов внатрешен непријател се агентите на бугарскиот [[империјализам]], бугарскиот [[монархизам]], бугарскиот [[фашизам]] и, пред се бандата на [[Ванчо Михајлов]] ...... ''
''Не може дада има успешна борбаа против националното угнетување и за ослободување на македонскиот народ без конечно изолирање на македонските маси од таа опасна банда, без полното елиминирање на нејзината јудинска улога во македонското движење и во натрешниот живот на Бугарија (се мисли на [[Внатрешна македонска револуционерна организација (Автономистичка)|ВМРО]] на Ванчо Михајлов)...... ''
'' '''Само единствената револуционерна борба на македонскиот народ во најтесен сојуз со работниците и селаните во Бугарија, [[Кралство Југославија|Југославија]] и [[Кралство Грција|Грција]] може да доведе до победа на македонската ослободителна [[револуција]]''' ''.<ref>Ташковски, м-р Драган. ''За Македонската нација''. НИК „Наша книга“, Скопје, 1976. стр.13</ref>
Овие свои ставови Георги Димитров подоцна и ќе ги потврди со формулирање на следниве три точки:{{факт}}
Ред 44:
3. Создавање пријателска атмосфера меѓу Југославија и Бугарија и готовност за создавање на јужнословенска федерација во која би влегла и Бугарија како посебна единка со задолжително обединување на Вардарска и Пиринска Македонија која би била седма федерална единица во спомената федерација.
Врз основа на пописот од [[1946]] година, 70% од населението во [[Пиринска Македонија]] се декларирало за [[Македонци]]. Тоа било и своевиден [[плебисцит]], па во училиштата во Пиринска Македонија
На заседание на партијата (21 април 1948 година) (БРП) околискиот секретар Георги Иванов
== Борба за национални права на Македонците во Пиринска Македонија (1989-2005) ==
Ред 66:
20.04. - Оваа, како и сите наредни години, бугарските власти забрануваат собирање на Македонците крај гробот на Јане Сандански.
02.08. - Спречена е прославата на [[Илинденско востание|Илинден]], активисти на ОМО тепани од страна на бугарската полиција во [[Kресна]].
* '''1992'''
Ред 86:
17.03. - ОМО Илинден ја обвини Бугарија пред [[Европски суд|Европскиот суд]].
Април - луѓе на ОМО Илинден првпат се пуштени слободно до гробот на [[Јане Сандански]]. 26.07. - Четворица активисти на организацијата се уапсени при разлепување на летоци за прослава на [[Илинденското востание]] кај "Самуилова крепост". Настанот е забранет и оневозможен.[http://www.bghelsinki.org/index.php?module=resources&lg=bg&id=243]
31.10. - [[Георги Солунски]] е осуден на 2 години и 8 месеци затвор за "
02.12. - Одржан е Вториот конгрес на ОМО Илинден за обединување.
* '''1996'''
04.02. - Во с. [[Мусомишта]] е спречен собир на [[ОМО Илинден-ДД]]. 04.05. - Во Благоевград се уапсени 12 припадници на ОМО Илинден. 08.06. - Во Сандански се уапсени 25 лица од ОМО Илинден. Истиот ден во Петрич се уапсени други 6 лица од организацијата, а во Благоевград уште 11.8.06. - Спречено е одржувањето на конгресот на ОМО Илинден закажан во [[Американски универзитет во Бугарија|Американскиот универзитет во Благоевград]]. На 10.06. 6 лица од истата група наново се уапсени во Благоевград, а други 30 лица се предупредувани дека ќе бидат уапсени.[http://www.bghelsinki.org/upload/resources/hr1996-bg.pdf] Обиди за избор на ново раководство на ОМО.
21.10. - Жалба на ОМО Илинден пред Европската комисија за правата на човекот во [http://web.archive.org/20061009182616/www.echr.coe.int/echr/. Стразбур]
* '''1997'''
20.04. - Активисти на ОМО Илинден не се пуштени од полицијата до гробот на [[Јане Сандански]] кај [[Роженски манастир|Роженскиот манастир]]. Собирот е забранет од окружниот
05.05. - Уапсени се 15 луѓе од ОМО Илинден при обид аа чествување 94-годишнината от смртта на [[Гоце Делчев]].
Во почетокот на август полицијата блокира чествувањето од ОМО Илинден на годишнината од [[Илинденското востание]] кај "Самуилова крепост" близо [[Петрич]].
12.08. - ОМО Илинден бара Бугарија да ја потпише „[[Рамковна конвенција за националните малцинства|Рамковната конвенција за националните малцинства]]“, без [[интерпретативна клаузула]], како и спроведување попис на населението во Бугарија.
28.08. - На граничниот премин "Станке Лисичково", на враќане од [[Охрид]] на [[Георги Христов]] му се одземени 31 книги со мотив дека тие се "
28.09. - Одржан е конгрес на [[ОМО Илинден - центар]].
Во почетокот на септември двајца полицајци од Благоевград пребаруваат печатница на „Народна Волја“ и конфискуваат негативи на весникот. На почетокот на октомври во Благоевград полицајци наново пребаруваат печатницата не весник "Народна волја". Конфискувани се два материјала.[http://www.bghelsinki.org/annual/bg/bg1997.html]
Ред 120:
* '''2001'''
02.10. - ЕСЧП во [[Стразбур]] првпат ја осудува Бугарија по делото Станков и ОМО-Илинден против Бугарија.[http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/view.asp?item=4&portal=hbkm&action=html&highlight=omo%20%7C%20ilinden&sessionid=11793455&skin=hudoc-pr-en] Но Бугарија не го прекинува притисокот врз Македонците.[http://www.bghelsinki.org/index.php?module=resources&lg=bg&id=262] ОМО Илинден и ОМО Илинден-ПИРИН се пуштени до
* '''2002'''
Ред 126:
* '''2003'''
Во март
* '''2004'''
Ред 133:
* '''2005'''
31.07. - ОМО Илинден одржува митинг на „[[Самуилова крепост (Ключ)|Самуилова крепост]]“, иако е забранет. Полицијата не го спречува, но ги слика сите учесници, а тројца што биле првпат на сличен настан се повикани во полициската станица и заплашувани.
12.09. - Полицијата во Благоевград не дозволува активисти на ОМО Илинден да положат свежо цвеќе на
Бугарија три пати е осудена од Европскиот суд за човекови права во Стразбур. 20.10. - На ОМО Илинден и Иванов против Бугарија и на ОМО Илинден - Пирин против Бугарија.[https://archive.is/20120524211532/www.echr.coe.int/Eng/Press/2005/Oct/ChamberjudgmentsUMOIlinden&Ivanov-UMOIlindenPirin&OthersvBulgaria201005.htm] 24.11. - ЕСЧП - Иванов и други против Бугарија.[http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/view.asp?item=2&portal=hbkm&action=html&highlight=omo%20%7C%20ilinden&sessionid=11793455&skin=hudoc-pr-en]
|