Партиципи во полскиот јазик: Разлика помеѓу преработките

[непроверена преработка][непроверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
potočna terminologija
greški
Ред 1:
'''Партиципот''' (на {{Lang-pl|imiesłów}}) е безлична форма на [[Полски јазик|полскиот]] глагол. Во јазикот постојат променливи и непроменливи [[Партицип|партиципи]] (на {{Lang-pl|imiesłowy odmienne, imiesłowy nieodmienne}}), односно според друга класификација глаголските''глаголски придавки'' ("придавски партиципи", на {{Lang-pl|imiesłowy przymiotnikowe}}), кои што во реченица обично се [[Атрибут|атрибути]], и ''глаголски прилози'' ("конвербијални партиципи",или прилошки партиципи, на {{Lang-pl|imiesłowy przysłówkowe}}), кои што обично функционираат во реченица како [[Прилог|прилошки определби]]. Во полскиот јазик, исто како и во македонски, партиципот не може да биде прирок, означува истовремено дејство или некоја карактеристика на основното дејство во реченица{{Sfn|Bąk|1977}} .
 
== Активен променлив партицип ==
Активниот променлив партицип (на {{Lang-pl|imiesłów (przymiotnikowy) odmienny czynny}}) го опишува дејството или состојбата на лице или предмет: ''śmiejący się policjant'' (полицаецот, кој штокојшто се смее), ''bawiące się dziecko'' (детето, кое штокоешто си игра), ''zachodzące słońce'' (сонце, кое штокоешто заоѓа){{Sfn|Bąk|1977}}.
 
=== Образување ===
Ред 9:
* Ако при промената глаголската основа се менува во некои лица, на пример ''bi'''o'''rę'', ''bi'''e'''rzesz'', активниот променлив партицип мора да се создаде от тврдиот вариант на основата: ''idę'', ''idziesz'' → ''idący'', ''biorę'', ''bierzesz'' → ''biorący''. Правилото важи и за исторични меки глаголски основи, например ''płacę'', ''pła'''ci'''sz → płacący,'' ''goszczę'', ''gościsz'' → ''goszczący,'' ''noszę'', ''nosisz'' → ''noszący''
 
Во полскиот јазик постојат глаголи, кои штокоишто имат две основи, на пример '''''gra'''m'', '''''graj'''ą''. Во случајов активниот променлив партицип се образува од подолгата основа, на истиот начин како и третото лице множина во сегашно време{{Sfn|Bąk|1977}}:
 
* ''mam'', ''mają'' → mający
Ред 46:
* ''drzeć'', ''darł'', ''darła'' → ''darty''
 
Во полскиот јазик има глаголи, образуваникоишто сово основата си имаат наставката -''ną-''. Нивниот пасивен променлив партицип се образува од мекиот вариант на основата на сегашно време со наставката -''ęty'':
 
* ''ciągnąć'', ''ciągnę'', ''ciągniesz'' → ''ciągnięty''
Ред 52:
 
== Непроменливи партиципи ==
Непроменливите партиципи (инакоинаку ''конвербијални партиципи, прилошки партиципи'' или [[Глаголски прилог во македонскиот јазик|''глаголски прилози'']], на {{Lang-pl|imiesłowy nieodmienne, imiesłowy przysłówkowe}}) се преходни форми од глагол во [[прилог]], кои штокоишто имаат синтаксичка врска со глагол.
 
=== Сегашен прилошки партицип ===