Алфа-честичка: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
с Јазична исправка, replaced:  km →  км using AWB
Ред 53:
Алфа-честичките, како хелиумово јадро, имаат збирен спин еднаков на нула. Поради механизмот на нивното производство при стандарднoто алфа-[[радиоактивно распаѓање]], алфа-честичките обично имаат кинетичка енергија од околу 5 MeV, и брзина која е скоро 5% од брзината на светлината. (Погледајте подолу во расправата за границите на овие бројки при алфа-распаѓањето.) Тие се високо [[јонизација|јонизирачки]] облици на [[радиоактивност|честично зрачење]], и (кога како резултат на алфа радиоактивното распаѓање [[алфа радиоактивното распаѓање]]) имаат ниска [[длабочина на пенетрација]]. Тие се способни да се запрат на неколку сантиметри од воздух, или преку кожата. Сепак, т.н. [[дострел алфа]] честички од тројната делба се три пати повеќе енергични, и пенетрираат до три пати. Како што е наведено, јадра на хелиум, кои го формираат 10–12% од [[космичките зраци]] обично се и на многу повисока енергија од оние произведени од страна на процесите на нуклеарно распаѓање, и на тој начин се способни да бидат многу продорни и способни да напречат на човечкото тело и, исто така, многу метри густа цврста заштита, во зависност од нивната енергија. Во помала мера ова, исто така, важи и за многу јадра на високо-енергетски хелиум во продукција на честички акцелератори.
 
Кога изотопите кои емитуваат алфа-честички се апсорбираат, тие се далеку поопасни од нивната стапка на распаѓање,би предложиле, поради високата [[релативна биолошка ефикасност]] на алфа зрачењето,можат да предизвикаат биолошка штета, по навлегувањето на алфа-емитирачките [[радиоизотоп]]и во живи клетки.<ref name="LittleKennedy1985">{{cite journal|last1=Little|first1=John B.|last2=Kennedy|first2=Ann R.|last3=McGandy|first3=Robert B. |title=Effect of Dose Rate on the Induction of Experimental Lung Cancer in Hamsters by α Radiation|journal=Radiation Research|volume=103|issue=2|year=1985 |pages=293|issn=0033-7587|doi=10.2307/3576584}}</ref> Апсорбирачките алфа емитирачки радиоизотопи (како [[трансуранид]]и или [[актинид]]и) се во просек за околу 20 пати поопасни, а во некои експерименти и до 1000 пати поопасен од еквивалентната активност на [[бета делба|бета емитувачки]] или [[гама делба|гама емитувачки]] радиоизотопи.
 
Во компјутерската технологија, [[динамичната меморија за случаен пристап]] (ДРАМ) "[[дискретни грешки]]" се поврзани со алфа честички во 1978 година на [[Интел]] ДРАМ чипови.Ова откритие доведе до строга контрола на радиоактивни елементи во пакување на полупроводнички материјали, и проблемот во голема мера се смета дека ќе биде решен. .<ref name="may79softerrors">
Ред 84:
 
=== Тројна фисија ===
Особено енергичните алфа честички кои се добиени од нуклеарните процеси се произведуваат во релативно ретките (по еден во неколку стотини) процеси на [[нуклеарна фисија|нуклеарната фисија]] од [[тројна фисија|тројната фисија]]. Во овој процес, наместо две вообичаени се добиени три наелектризинарани честички, честички со најмала јонизирачка моќ (90% веројатност) се алфа честички. Овие алфа честички се нарекуваат "алфа честички со голем дострел", и имаат енергија од 16 MeV, тие се со далеку повисока енергија отколку што некогаш произведено од алфа распаѓањето. Тројната фисија се случува и во неутронска индуцирана фисија ([[нуклеарната реакција]] што се случува во нуклеарниот реактор), а исто така и кога [[фисилни|фисилните]]те и [[делливи]] [[актинид]]и нуклиди (односно, тешки атоми способни за фисија) подложат на [[спонтана фисија]] како форма на радиоактивното распаѓање. Во двете индуцирани и спонтани фисии, повисоката енергија достапна во тешките јадра резултира во алфа честички со голем дострел кои се на повисока енергија, отколку оние од алфа распаѓањето.
 
=== Ацелатори ===
Ред 100:
Енергијата на алфа честичките кои се емитирани варира, алфа честичките со повисока енергија се емитирани од поголемите јадра, но повеќето алфа честички имаат енергија од 3 до 7&nbsp;[[MeV]] (мега-електрон-волти), што одговара соодветно на многу долг и исклучително краток полураспад од алфа-емитирачките нуклиди.
 
Оваа енергија е значајна количина на енергија за една честичка, но нивната висока маса значи дека алфа честичките имаат помал број на вртежи (со типична кинетичката енергија од 5&nbsp;MeV; брзината е 15,000&nbsp;kmкм/s, што е 5% од брзината на светлината) од било кој друг заеднички тип на радијација ([[Бета честичка|β честички]], [[неутрон радијација|неутрони]], итн.)<ref>N.B. Гама зраците се движат со брзина на светлината (''c''). Бета честичките многу често се движат со голема фракција ''c'', и надминуваат 0.5&nbsp;''c'' кога нивната енергија е >&nbsp;64&nbsp;keV. Неутронската брзина од нуклеарните реакции во опсег од околу 0.06&nbsp;''c'' за фисија колку што е 0.17&nbsp;''c'' .</ref> Поради нивната голема маса, алфа честичките лесно се апсорбираат од страна на материјалите, и тие можат да патуваат само неколку сантиметри во воздух. Тие може да се апсорбираат од тенка хартија или од надворешните слоеви на човечката кожа (околу 40&nbsp;[[микрометри]],што е еквивалентно на неколку [[клетки (биологија)|клетки]] длабоко).
 
== Биолошки ефекти ==
{{основни|релативно биолошки ефекти}}
 
Поради краткиот опсег на апсорпција и неможноста за пробивање на надворешните слоеви на кожата, алфа честичките во принцип не се опасни по живот, освен ако изворот е проголтан или вдишан, во кој случај тие стануваат исклучително опасни.<ref name="Christensen2014">{{cite journal|author=Christensen DM, Iddins CJ, Sugarman SL|title=Ionizing radiation injuries and illnesses|date=February 2014|journal=Emerg Med Clin North Am|volume=32|issue=1|pages=245–65|pmid=24275177|doi=10.1016/j.emc.2013.10.002}}</ref> Поради оваа висока маса и силна апсорпција, ако алфа-емитирачките радионуклиди навлезат во телото (се вдишат, проголтаат или инјектираат или навлезат при употреба на Торострат за високо-квалитетните рендгенски слики од пред 1950 година), алфа зрачењето е најдеструктивна форма на [[јонизирачко зрачење]]. Тоа е најсилно јонизирачко зрачење и во доволно големи дози може да предизвика некои симптоми на [[труење со радијација]]. Се проценува дека [[хромозом|хромозомското]]ското оштетување од алфа честичките е 10-1000 пати поголемо (просечно 20 пати) од она предизвикано од иста количина бета или гама зрачење. Се претпоставува дека моќниот алфа емитер [[полониум-210]] (еден милиграм <sup>210</sup>Po емитира онолку алфа честички во секунда колку и 4.215&nbsp;грама на [[радиум-226|<sup>226</sup>Ra]]) предизвикува [[рак на белите дробови]] и [[рак на мочниот меур]], преку [[Тутун и здравје#Радиоактивна компонента на тутунот|пушењето тутун]].<ref name="Science v143 no3603">{{cite journal | last = Radford | first = Edward P. | last2 = Hunt | first2 = Vilma R. | year = 1964 | title = Polonium-210: A Volatile Radioelement in Cigarettes | journal = [[Science (journal)|Science]] | volume = 143 | issue = 3603 | pages = 247–249 | bibcode = 1964Sci...143..247R | doi = 10.1126/science.143.3603.247 | pmid = 14078362}}</ref> <sup>210</sup> Полониумот бил употребен за да се убие рускиот дисидент и поранешен припадник на [[Федерално биро за безбедност на Руската федерација|ФББ]], офицерот [[Александар Литвиненко]] во 2006 година.<ref>{{cite news |last=Cowell |first=Alan |date=24 November 2006 |title=Radiation Poisoning Killed Ex-Russian Spy |url=http://www.nytimes.com/2006/11/24/world/europe/25spycnd.html?scp=1&sq=Radiation%20Poisoning%20Killed%20Ex-Russian%20Spy&st=cse |accessdate=2011-09-15 |work=The New York Times}}</ref>
 
== Историја на откривање и употреба ==
[[Податотека:Alfa beta gamma radiation.svg|мини|Алфа-зрачењето се состои од јадра на [[хелиум-4]] кои лесно се впииваат во лист хартија. Бета-зрачењето, кое се состои од [[Електрон|електрониелектрон]]и го запира алуминиумската плоча. Гама-зрачењето се впива на крајот кога ќе навлезе во густ материјал. [[Олово|Оловото]]то добро го впива гама-зрачењето, поради неговата густина.]]
[[Image:Alphaparticlemagnetic mk.svg|thumb|left|Алфа-честичка одбиена од [[магнетно поле]]]]
[[File:Растурање на алфа-честички на тенок метален лист.jpg|thumb|right|mini|Дисперзија на алфа-честички на тенка метална плочка]]