Силамае: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Јазична исправка, replaced: km² → км<sup>2</sup> using AWB
Ред 51:
}}
 
'''Силамае''' ({{lang-et|Sillamäe}}, {{lang-de|Sillamäggi}}) — град и општина во северниот дел на [[Естонија]], со население од 16.183 жители според податоци од [[2010]] година, и зафаќа површина од 10,54 km²км<sup>2</sup><ref name="Statistics Estonia">{{cite web|title=Population figure and composition|url=http://pub.stat.ee/px-web.2001/Dialog/varval.asp?ma=Po0291&ti=POPULATION+NUMBER%2C+AREA+AND+DENSITY+BY+ADMINISTRATIVE+UNIT+OR+TYPE+OF+SETTLEMENT%2C+1+JANUARY&path=../I_Databas/Population/01Population_indicators_and_composition/04Population_figure_and_composition/&lang=1|publisher=[[Statistics Estonia]]|accessdate=6 October 2010}}</ref>. Градот се наоѓа во округот [[Ида-Виру]]. Низ градот поминува реката Сотке.
 
== Историја ==
Ред 57:
Првото споменување на Силамае е во [[1502]] година, кога териториите биле уште под влијание на Ливонскиот ред<ref>{{cite book |url= http://books.google.com/books?id=JzoPAAAAYAAJ&dq=Thor%20Bruggen%201502&pg=PA169#v=onepage&q=sillamagi&f=false |title= Liv- est- und kurländisches Urkundenbuch |series= 2 |volume = 2| editor1-last= Arbusow |editor1-first= Leonid |year= 1905 |location= Riga |page= 170}}</ref>. Германизираната верзија на името на градот било Силамјаги. Во [[1700]] година во реонот веќе бил изграден мост и мелница.<ref>{{cite book |title= Baltisches historisches Ortslexikon. Teil 1. Estland|year= 1985 |isbn= 3-412-07183-8 |page= 549}}</ref>. Во тоа време границите на населбата ги вклучувале и територијата на Вајвара. Дури во [[1849]] година Силамае се одвоил како посебна населба. Во 19 век Силамае претставувало туристичко место, каде со години летувале личности како [[Петар Илич Чајковски]], [[Иван Петрович Павлов]], [[Константин Балмонт]], [[Паул Еренфест]] и други<ref>{{cite web |url= http://www.slib.ee/ru/kraevedenie/izvestnye-lyudi-zhivshie-v-sillamyae |script-title=ru:Известные люди, посещавшие Силламяэ|publisher= Sillamäe Public Library|language=ru}}</ref>.
 
Во почетокот на [[20 век]] населбата започнала брзо да се индустријализира. Во [[1928]] година шведска компанија изградила во реонот фабрика за преработка на битуменозни шкрилци, кои претходно на истото место извлечиле електроцентрала. Населението на Силамае било 2.600 лица до 1940 година. За време на [[Втората светска војна]] Германија изградила неколку логори околу населбата, додека затворениците работеле во рудниците. По повлекувањето на германските сили од регионот, била уништена фабриката и електроцентралата.
 
Во [[1946]] година била донесена одлука за изградба на голема металургиска фабрика за преработка на руда, со цел да се добијат ураниумови оксиди<ref name=dyni>
Ред 92:
| year =2001
| issn = 0208-189X
}}</ref>. Во следните години овде работеле голем број на воени затвореници. Во [[1952]] година рудникот бил затворен и започнал увоз од Чехословачка, Источна Германија, Унгарија, Полска и Романија.<ref name="WISE">{{cite web|last=Diehl|first=Peter|title=Uranium production in Europe|url=http://www10.antenna.nl/wise/index.html?http://www10.antenna.nl/wise/439-440/chapter1.html|publisher=[[Nuclear Information and Resource Service|WISE]]|accessdate=6 October 2010|year=1995}}</ref>.
 
Во [[1957]] година Силамае добил статус на град. Во [[1970]] година фабриката започнала да произведува [[тантал]] и [[ниобиум]] со руда увезени од Колскиот полуостров. Во [[1982]] година фабриката веќе произведува [[збогатен ураниум]], погоден за употреба во нуклеарни реактори. Отпадот од ураниевото производство било исфрлувано директно во Блиското Езеро. Поради овој факт до [[1990]] година езерото претставувало сериозна еколошка закана, бидејќи отпадните води се цеделе во [[Балтичко Море]].<ref>{{cite web |url=http://www.envir.ee/1083729|title=Remediation of Sillamäe’s radioactive tailings pond completed|publisher=Estonian Ministry of the Environment|date=28 October 2008}}</ref>. Наскоро започнал проект за расчистување на отпадните материи. Силамае имал статус на затворен град од 1947 до 1991 година поради производството на ураниум.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Силамае