Википедија

Њујорк (град): Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
с →‎Наводи: Отстранување на категорија using AWB
с Јазична исправка, replaced: km² → км<sup>2</sup> (9) using AWB
Ред 61:
| партија =
| површина = 1,214.4
| копно = 789.4 km²км<sup>2</sup>
| вода = 428.8 km²км<sup>2</sup>
| паркови =
| надморска височина = 10
Ред 80:
'''Њујорк''' ({{lang-en|New York City}}) е [[список на градови во САД по население|најгусто населениот град]] во [[САД]], и центар на [[Метрополитенска област|метрополитенската област]] [[Метрополитенска област Њујорк|Њујорк]], која е едно од [[Метрополитенска област|најгусто населените урбани области]] во светот. Како град кој се смета за глобален водич, Њујорк влијае врз светската [[трговија]], [[економија]], [[култура]], [[мода]] и [[забава]]. Како домаќин на седиштето на [[Обединетите Нации]], претставува и јадро на меѓународните односи. Кога се зборува за градот, најчесто се користи неговото цело име '''градот Њујорк''', со цел да се разликува од [[Сојузни држави во САД|сојузната држава]] [[Њујорк (сојузна држава)|Њујорк]], од која истоимениот град е дел.
 
Сместен на природно пристаниште на брегот на Атлантскиот Океан во североисточниот дел на САД, градот се состои од пет [[Урбани подрачја во Њујорк|урбани подрачја]]: [[Бронкс]], [[Бруклин]], [[Менхетн]], [[Квинс]] и [[Стејтн Ајленд]]. Проценетата населеност на градот за 2008 година достигнува 8,3 милиони жители,<ref name="2008 Census population"/> и со површина од 790&nbsp;km²км<sup>2</sup>,<ref name="NYC Land Estimate">{{Наведена мрежна страница |publisher=New York City Department of City Planning |title=NYC Profile |url=http://home2.nyc.gov/html/dcp/pdf/lucds/nycprofile.pdf |accessdate=2008-05-22|format=PDF}}</ref><ref name="NYT Land Estimate">{{cite news |publisher=''[[The New York Times]]'' (22 мај, 2008) |title=It’s Still a Big City, Just Not Quite So Big |first=Sam |last=Roberts |url=http://www.nytimes.com/2008/05/22/nyregion/22shrink.html |accessdate=2008-05-22}}</ref> Њујорк е [[список на градови во САД по густина на население|најгусто населениот]] голем град во САД.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.demographia.com/db-2000city50kdens.htm |title=2000 Census: US Municipalities Over 50,000: Ranked by 2000 Density |publisher=Demographia |accessdate=2008-09-01}}</ref> Населението во [[метрополитенската област Њујорк]] е исто така во најголем број во државата, со 18,8 милиони во област од 17.400&nbsp;km²км<sup>2</sup>.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.census.gov/popest/metro/files/2007/CBSA-EST2007-alldata.csv|publisher=U.S. Census Bureau |title=Annual Estimates of the Population of Metropolitan Statistical Areas: 1 април, 2000 to 1 јули, 2007|accessdate=2008-12-30}}</ref> Исто така, и [[метрополитенската област Њујорк|пошироката област на Њујорк]], која во 2008 година била дом на 22.155 милиони. Њујорк е основан како трговски центар од страна на [[Холанѓани]]те во 1624 година. Тогашното гратче било именувано [[Нов Амстердам]] се до 1664 година кога колонијата потпадна под контрола на [[Англиско кралство|Англија]]. Њујорк започнува да се смета за главен град на САД во периодот од 1785 се до 1790 година. Градот, како најголем од сите градови во САД, почнува да важи како таков од 1790 година.
 
Многу области и културни знаменитости во градот се добро познати низ целиот свет. [[Статуата на слободата]] поздравувала милиони [[Имиграција во САД|имигранти]] кои пристигнувале кон крајот на 19 и почетокот на 20 век. [[Волстрит]] во [[подолен Менхетн]], е доминантен финансиски центар од периодот на [[Втората светска војна]], и денес е седиште на [[Њујоршка берза|Њујоршката берза]]. Градот е дом на некои од [[Облакодер|највисоките згради во светот]].
Ред 126:
Градот е значително променет со интервенции од народите, со извесни променувања уште од времето на холандските колонијални епохи. Измените се најзначителни во долниот дел на Менхетн, со развојните процеси како што се градот [[Батери Пaрк]] во 70-тите и 80-тите.
 
Вкупната територија наградот е проценета на 1214&nbsp;km²км<sup>2</sup><nowiki>; од кои 425 km²км<sup>2</sup></nowiki> се вода, а 789&nbsp;km²км<sup>2</sup> копно. Највисоката точката на градот е [[Тод Хил]] во Стејтн Ајленд, со [[надоморска височина]] од 124.9 m, покриен со шуми, кои се дел од [[Зелени појас на Стејтн Ајленд|Зелениот појас на Стејтн Ајленд]].
 
=== Клима ===
Ред 165:
Градот Њујорк е составен од пет градски области (booroughs) што е необичен начин на водење на еден град. Низ секоја од областите има стотици маалски покраија секое со своја историја и приказна. Ако секоја од областите претставуваше независен трак. И од нив ќе беа најнаселените градови во САД.
 
* Бронкс (население: 1 391 903 ж) е најсеверната област, тука се наоѓа стадионот Јенки, домаќин на Њујоршките Јенки и дом на најголемиот кооперативен комплекс на куќи, Ко-оп Сити. Тука се наоѓа зоолошката градина Бронкс, најголемата метрополитска зоолошка во САД која се простира на површина од 1,07&nbsp;km²км<sup>2</sup> и е дом на повеќе од 6000 животни. Бронкс е татковината на рап и хип-хоп културата.
* Менхетн (население 1.620 867) е најгусто населената област и дом на поголемиот дел од облакодерите,како и на Централ Парк. Менхетн е финансискиот центар на градот во кој се сместени поголемите корпорации Обединетите Нации како и многу важни универзитети и културни атракции вклучувајќи многу музеи, Бродвејскиот театар, Гранвии Вилиџ и Медисон Сквер Гарден. Менхетн е поделен на три региони: долен, среден и горен. Централ Парк го дели горниот дел од Менхетн на источен и западен (Upper East Side и Upper West Side), а над паркот се наоѓа Харлем.
* Бруклин (население 2.528.050 ж) е областа со најмногу жители и беше независен град се до 1898. Бруклин е познат по својата културна, социјална и етничка разновидност, независна уметничка сцена, разни маалски подрачја и уникатно архитектонско наследство. Областа се карактеризира со долга плажа и остров Кони (Coney Island) прифатени во 1870 како едни од најпрвите забавни подрачја во земјата.
* Квинс (население 2.270 338 ж) е географски најголемата област и се одликува со најголема етничка разновидност во САД и се стреми да го надмине Бруклин во поглед на процент на населеност. Гледано од историски аспект, Квинс на почетокот бил само склоп на помали градчиња и сега основани од Холанѓаните, а денес е област населена со претежно богата и средна класа. Квинс е единствената област во која црнечкото население заработува повеќе од белците на годишно ниво (52.000 долари). Квинс е дом на њујоршките Метси и на Опен Тенис Турнирот во САД. Во областа се наоѓаат и два поголеми аеродроми - Ла Гуардиа, Џон Ф Кенеди Интернешнел (John F. Kennedy International). Третиот поголем аеродром е во Њу Џерси (Newark Liberty International Airport).
* Стејтон Ајленд (481,613 ж) е нај урбаната област од петте. Стејтон Ајленд е поврзан со Бруклин преку мостот Верацано-Нароус (Verrazano-Narrows Bridge), а со Менхетн преку слободен воден сообраќај (Stater Island Ferry). Овој сообраќај е една од најпопуларните туристички атракции во градо Њујорк. Бидејќи овозможува одличен поглед на Статуата на Слободата, островот Елис (Ellis Island) и долниот дел од Менхетн. Тука се наоѓа Гринбелт (Greenbelt), сместен во центарот на Стејтон Ајленд, површина од 25&nbsp;km²км<sup>2</sup>, од кои 35&nbsp;km се претставени како патеки за прошетка, а останатиот дел претставува недопрсна шумска површина. Гринбелт е заштитен со закон и се состои од седум градски парка. ФДР Боардвок (FDR Boarodwalk) долж Јужната Плажа се карактерисира со должина од 4&nbsp;km, со што се сместува на четвртото место на светско ниво.
 
== Култура и современ живот ==
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Њујорк_(град)“