Данинг-Кругеров ефект: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Правописна исправка, replaced: Нобелова Награда → Нобелова награда using AWB |
|||
Ред 1:
'''Данинг-Кругеров ефект''' ({{lang-en|Dunning–Kruger effect}}) — [[когнитивна предрасуда]] каде што лицата со помала вештина страдаат од [[илузиорна надмоќност]], погрешно проценувајќи ја нивната способност како многу поголема отколку што таа навистина е. Данинг и Кругер ја припишуваат оваа предрасуда на метакогнитивна неспособност, каде што оние со помала вештина, не можат да ја препознаат нивната неспособност и прецизно да ја одредат нивната компетентност. Нивното истражување, исто така, сугерира дека лицата со поголема вештина ја потценуваат нивната компетентност и може погрешно да претпостават дека задачите кои се лесни за нив исто така се лесно и за другите; со други зборови, тие претпоставиле дека другите беа компетентни колку и нив, ако не и повеќе.<ref name="Kruger">{{Cite journal|title=Unskilled and Unaware of It: How Difficulties in Recognizing One's Own Incompetence Lead to Inflated Self-Assessments|first=Justin|last=Kruger|first2=David|last2=Dunning|journal=[[Journal of Personality and Social Psychology]]|volume=77|issue=6|pages=1121–34|year=1999|pmid=10626367|doi=10.1037/0022-3514.77.6.1121|citeseerx=10.1.1.64.2655}}</ref>
Данинг и Кругер постулираа дека ефектот е резултат на внатрешна илузија кај оние со помала вештина, како и надворешна мисперцепција на оние со голема вештина: "погрешната проценка на некомпетентните произлегува од погрешно размислување за самите себе, а погрешната проценка на компетентните произлегува од погрешно размислување за другите."<ref name="Kruger"
== Оригиналната студија ==
Феноменот за првпат беше забележан во низа на експерименти изведени од страна на [[Дејвид Данинг]] и [[Џастин Кругер]] од одделот за психологија на Универзитетот Корнел во 1999 година.<ref name="Kruger"
Оваа шема на преценување на компетентноста беше сретната во студии на повеќе вештини како што се читање со разбирање, практикување на [[медицина]], управување со моторно возило, и играње на игри, како што се [[шах]] или [[тенис]]. Данинг и Кругер претпоставија дека за дадена вештина, некомпетентните луѓе:<ref>{{Cite web|url=http://arstechnica.com/science/2012/05/revisiting-why-incompetents-think-theyre-awesome/3/|title=Revisiting why incompetents think they’re awesome|page=3|date=25 May 2012|accessdate=11 January 2014|first=Chris|last=Lee|publisher=[[Arstechnica.com]]}}</ref>
Ред 12:
* не умеат точно да ја проценат вештината на другите
* го препознаваат и признаваат нивниот недостаток на вештина само ''откако'' тие се изложени на обука за таа вештина.
Данинг оттогаш се подготвени аналогија – "[[аносогнозија]] од секојдневниот живот"<ref name="morris">{{Cite news|last=Morris|first=Errol|authorlink=Errol Morris|title=The Anosognosic's Dilemma: Something's Wrong but You'll Never Know What It Is (Part 1)|work=[[New York Times]]|date=20 June 2010|url=http://opinionator.blogs.nytimes.com/2010/06/20/the-anosognosics-dilemma-1/|accessdate=7 March 2011}}</ref><ref name="selfinsight">{{cite book|last=Dunning|first=David|title=Self-Insight: Roadblocks and Detours on the Path to Knowing Thyself (Essays in Social Psychology)|publisher=[[Psychology Press]]|year=2005|pages=14–15|isbn=1-84169-074-0}}</ref> – состојба во која едно лице кое доживува [[Physical disability|физичка попреченост]] , поради мозочни повреди, не е свесно, или го негира постоењето на попреченост, дури и во облици како што се [[Blindness|слепило]] или [[Paralysis|парализа]]: "Ако сте неспособни, не можете да знаете сте неспособни....Вештините кои ти се потребни за да се добие точен одговор се токму тие вештини кои ти се потребни за да го препознаеш вистинскиот одговор."<ref name="morris"
Последователна студија, објавена во истиот труд, сугерира дека многу некомпетентните студенти ја подобрија нивната способност да го проценат нивниот ранг по минимално подучување во вештините кои тие претходно ги немаа, без оглед на подобрувањето стекнато во вештините.<ref name="Kruger"
== Награда ==
На Данинг и Кругер им беше доделена сатиричната [[ИгНобелова награда|Иг Нобелова
== Наводи ==
|