Четириношци: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето
с Замена со тековен назив на предлошка, replaced: цитирана книга → наведена книга (3) using AWB
Ред 14:
}}
 
'''Четириношците''' ([[науч.]] ''Tetrapoda'') се [[‘рбетници|‘рбетни]] [[животни]] со четири [[екстремитет]]и. Во групата спаѓаат [[водоземци]]те, [[влекачи]]те, [[птици]]те и [[цицачи]]те. Дури и [[змија|змиите]] и другите безноги влекачи и водоземци по потекло се четириношци. Најраните четириношци [[еволуција|еволуирале]] од [[резноперки]]те во периодот [[Девон (период)|Девон]].<ref>{{цитирананаведена книга |last=Clack |first=J.A. |title=Gaining ground: the origin and evolution of tetrapods |publisher=Indiana University Press |location=Bloomington, Indiana, USA. |year=2002 |ref=}}</ref> Денес четириношците сочинуваат предоминантен дел на фауната, вклучувајќи ги сите поголеми копнени животни. Некои групи дури му се имаат вратено на подводниот живот. Тука спаѓа најголемото животно во природата - [[син кит|синиот кит]].
 
==Биоразновидност==
Ред 28:
Во потомството влегуваат и пелагијални резноперки како [[целакант]]ите.]]
 
Еволуцијата на овие животни почнува со разделувањето на ‘рбетниците на риби и четириношци.<ref>{{цитирано списание |author=Long JA, Gordon MS |title=The greatest step in vertebrate history: a paleobiological review of the fish-tetrapod transition |journal=Physiol. Biochem. Zool. |volume=77 |issue=5 |pages=700–19 |year=2004 |pmid=15547790 |doi=10.1086/425183 |url=http://www.journals.uchicago.edu/cgi-bin/resolve?PBZ040012}} [http://usf.usfca.edu/fac_staff/dever/tetrapod_review.pdf as PDF]</ref><ref name="Benton">{{harvnb|Benton|2005|pp=76–80}}</ref> Со ова четириношците постепено ги прилагодувале органите за движење и дишење во вода на копнен начин на живот, и тоа траело 56,8 милиони години колку што траел периодот [[Девон (период)|девон]].<ref>{{цитирананаведена книга |author=Zimmer, C. |title=At the Water's Edge : Fish with Fingers, Whales with Legs, and How Life Came Ashore but Then Went Back to Sea |publisher=Free Press |year=1999 |isbn=0684856239 }}</ref> Иако ова е една од најсуштинските еволутивни промени во историјата, овој процес е меѓу најдобро проучените благодарение на одличните фосили пронајдени во доцниот XX век како и напредоците во филогенетската анализа.<ref>{{цитирананаведена книга |author=Shubin, N. |title=Your Inner Fish: A Journey Into the 3.5-Billion-Year History of the Human Body |publisher=Pantheon Books |location=New York |year=2008 |isbn=978-0375424472 }}</ref>
 
==Денешни четириножници==
Со големиот пресврт во фауната кон крајот на Мезозоикот, преостанале само шест групи на четириношци, кои содржат многу подргрупи што денес се [[изумрен вид|изумрени]]:
 
* [[Мазни водоземци]] (''Lissamphibia''): [[жаби]] и [[крастави жаби|крастави жаби]], [[дождовник|мрморци и дождовници]] и [[безноги водоземци]]
* [[Желка|Желки]] (''Testudines''): [[водна желка|водни]] и [[сувоземни желки|сувоземни]]
* [[Лушпести гуштери]] (''Lepidosauria''): [[туатара|туатари]], [[гуштер]]и, [[двооди]] и [[змија|змии]]
Ред 92:
 
{{Нормативна контрола}}
 
[[Категорија:Четириношци| ]]
[[Категорија:Фосили]]