Братислава: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с →‎top: Правописна исправка, replaced: Прв пат → Првпат using AWB
с Замена со тековен назив на предлошка, replaced: цитирана веб страница → Наведена мрежна страница (62) using AWB
Ред 104:
}}
 
'''Братислава''' ({{lang-sk|Bratislava}}) — главен град на [[Словачка]] и со своите 429.000 жители тој е најголем град во републиката.<ref name="stats2006">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=Statistical Office of the Slovak Republic |url=http://portal.statistics.sk/showdoc.do?docid=6772 |title=Population on 31 декември, 2006 - districts|date=2007-07-23 |accessdate=8 јануари, 2007}}</ref> Братислава се наоѓа во југозападниот дел од државата на двата брега на реката [[Дунав]]. Поради неговата местоположба и блискоста со [[Австрија|австриската]] и [[Унгарија|унгарската]] граница, тој е единствениот град во светот кој граничи со две независни држави.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=Finance New Europe |url=http://www.czech-transport.com/fne-portal/index.php?aid=170 |title=Bratislava Blast |author=Dominic Swire |year=2006 |dateformat=mdy |accessdate=8 мај, 2007}}</ref> Братислава и [[Виена]] се едни од најблиските главни градови во [[Европа]] кои се оддалечени нешто помалку од 60 километри.
 
Братислава е политички, културен и економски центар на Словачка. Градот е седиште на словачкиот [[Претседател на Словачка|претседател]], [[Собрание на Словачка|Собрание]] и [[Влада на Словачка|Влада]]. Исто така во Братислава се наоѓаат неколку универзитети, музеи, театри, галерии и останати значајни културни и економски институции.<ref name="Welcomebrochure">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/VismoOnline_ActionScripts/File.aspx?id_org=700014&id_dokumenty=1059 |title=Brochure - Welcome to Bratislava |year=2006 |format=PDF |dateformat = mdy |accessdate=25 април, 2007}}</ref> Голем дел од словачките претпријатија и финансиски институции се наоѓаат токму во главниот град.
 
Низ историјата градот долго време бил познат под германското име ''Пресбург'' и самата историја била под влијание на различни народи како на пример [[Германци]], [[Чеси]], [[Унгарци]], [[Словаци]] или [[Евреи]].<ref name="culturebrochure">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/VismoOnline_ActionScripts/File.aspx?id_org=700014&id_dokumenty=1080 |title=Brochure - Culture and Attractions |year=2006 |format=PDF |dateformat = mdy |accessdate=25 април, 2007}}</ref> Градот бил главен град на [[Кралство Унгарија|Кралството Унгарија]] како дел од поголемата [[Хабсбуршка династија|Хабсбуршка монархија]]<ref name=NYT>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница|last=Gruber|first=Ruth E.|title=Charm and Concrete in Bratislava|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9D0CE7D9103DF933A25750C0A967958260&sec=&spon=&pagewanted=1|work=[[The New York Times]]|publisher=[[The New York Times Company]]|date=1991-03-10|accessdate=2008-07-27}}</ref> од [[1536]] до [[1783]] и дом на голем број истакнати словачки, унгарски и германски историски фигури.
 
== Етимологија ==
Ред 117:
[[Податотека:Web Biatec.jpg|мини|лево|150п|Келтска сребрена монета во споредба со словачка круна.]]
 
Првата позната населба во регионот на денешна Братислава била создадена пред 5000 години п.н.е. во неолитскиот период. Во 200 година п.н.е. [[Келти|келтски]] племиња се населиле во регионот и ја основале првата позначајна населба со изградба на тврдина позната како опидум. Покрај тоа, Келтите основале и ковачница за монети каде се произведувале [[Сребро|сребрени]] монети познати како биатеци.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1005&p1=1569 |title=History - Celtic settlements |dateformat = mdy |accessdate=15 мај, 2007 |year=2005}}</ref> Градот и регионот потпаднал под [[Римско Царство|римска]] власт од првиот до четвртиот век и создале граничен одбрамбен систем.<ref>Kováč et al., "Kronika Slovenska 1", p. 73</ref> Покрај општествените промени кои ги направиле Римјаните, тие го вовеле и производството на [[вино]] како нова земјоделска гранака во регионот.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1006&p1=1570 |title=History - Bratislava and the Romans |dateformat = mdy |accessdate=15 мај, 2007 |year=2005}}</ref>
 
[[Словени]]те се населиле во регионот во [[5 век]] или [[6 век]] за време на големиот миграциски словенски бран.<ref>Kováč et al., "Kronika Slovenska 1", p. 90</ref> Како незадоволство против [[Авари|аварското]] прогонство, Словените се организирале и ја основале првата словенска држава, односно кралството на [[Крал Само|Само]] кое траело од [[623]] до [[658]] година. Во [[9 век]], замоците Братислава и [[Девин]] станале важен центар на словенските држави [[Кнежевство Нитра]] и [[Велика Моравија]].<ref>Kováč et al., "Kronika Slovenska 1", p. 95</ref> Првиот запишан податок за градот датира од [[907]] година и се однесува за битка во која [[Баварија|баварската]] војска била поразена од Унгарците<ref name="Encyclopedia">{{цитирана книга | page = 128}}</ref> и е тесно сврзана со потпаѓањето на [[Велика Моравија]] под унгарска власт.<ref>Špiesz, "Bratislava v stredoveku", p. 9</ref>
 
Во [[10 век]], територијата на Пресбург станала дел од [[Унгарија]] и станал главен економски и административен центар во кралството.<ref name="middleages">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1008&p1=1572 |title=History - Bratislava in the Middle Ages |year=2005 |dateformat = mdy |accessdate=15 мај, 2007}}</ref> Оваа стратешка позиција му донела на градот чести војни и напади, но исто така му донела висок економски и политички статус. Првите привилегии како град, Пресбург ги добил во [[1291]] година од страна на унгарскиот крал [[Сигисмунд, цар на Светата Римско Царство|Сигисмунд]].<ref>Špiesz, "Bratislava v stredoveku", p. 132</ref>
 
Унгарското кралство било поразено од [[Отоманското Царство]] во [[Мохачка битка|Мохачката битка]] во [[1526]] година. Поради тоа, [[Турци]]те во одреден степен го уништиле градот, но сепак не успеале сосема да го освојат.<ref>Lacika, "Bratislava", p. 30</ref> Поради продорството на Турците во Унгарија, Унгарскот Кралство било приморано Братислава да ја прогласи како главен град на Унгарија во [[1536]] година. Наскоро Унгарија и Братислава станале дел од [[Хабсбуршка династија|Хабсбуршката монархија]] и започнала нова ера од историјата на градот. Братислава станал град на крунисување и седиште на кралови, архиепископи и главни воени лица. Помеѓу [[1536]] и [[1830]] година, единаесет кралеви и кралици биле крунисани во Братислава.<ref>Lacika, "Bratislava", p. 62</ref> Како и да е, 17 век е окарактеризиран со антихабсбуршки востанија, битки со Турците, поплави и болести.<ref>Lacika, "Bratislava", pp. 31–34</ref>
Ред 128:
[[Податотека:Bratislava 1787.jpg|мини|лево|150п|Братислава во 1787.]]
 
Пресбург се развил во [[18 век]] кога на престолот била [[Марија Тереза од Австрија|Марија Тереза]]<ref name=NY>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница|last=Weinberger|first=Jill Knight|title=Rediscovering Old Bratislava|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C06E5D91138F93AA25752C1A9669C8B63&sec=&spon=&pagewanted=2|work=[[The New York Times]]|publisher=[[The New York Times Company]]|date=2000-11-19|accessdate=2008-07-27}}</ref> и градот станал најголем и најважен град во Унгарија.<ref>Lacika, "Bratislava", pp. 34–36</ref> Населението на градот се зголемило тројно, голем број нови места како што се манастири и патишта биле изградени и градот бил центар на социјалниот и културниот живот на регионот.<ref>Lacika, "Bratislava", pp. 35–36</ref> Сепак градот почнал да ја губи својата важност кога на престолот бил кралот [[Јозеф II, цар на Светата Римска Империја|Јозеф II]],<ref name=NY/> особено кога кралскиот накит бил префрлен во [[Виена]] во [[1783]] година во обид да се зацврсти врската помеѓу Австрија и Унгарија. Голем број важни општествени канцеларии биле префрлени во [[Буда (град)|Буда]] исто така.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1010&p1=1574 |title=History - Maria Theresa’s City |year=2005 |dateformat = mdy |accessdate=15 мај, 2007}}</ref> Првите весници на унгарски и словачки јазик биле исто така испечатени во Братислава, односно во [[1780]] излегол унгарскиот весник, додека во [[1783]] излегол словачкиот весник.<ref>Kováč et al., "Kronika Slovenska 1", pp. 350–351</ref> Во 18 век, Братислава станал централ на словачкото национално движење.
 
[[19 век]] бил окарактеризиран со настани кои биле присутни низ европскиот континент. [[Пресбургски договор (1805)|Мировниот договор]] помеѓу Австрија и [[Франција]] бил потпишан во Братислава во [[1805]] година.<ref>Kováč et al., "Kronika Slovenska 1", p. 384</ref> Замокот Девин бил уништен од француските трупи во [[1809]] година.<ref>Kováč et al., "Kronika Slovenska 1", p. 385</ref> Во [[1843]] година како службен јазик во Братислава бил прогласен [[Унгарски јазик|унгарскиот јазик]] кој се користел во администрацијата, образованието и во јавноста.<ref>Erzsébet Varga, "Pozsony", p. 14 (Hungarian)</ref> Во 19 век исто така и индустријата забележала поголем пораст. Така, во [[1840]] година била изградена запрежна железничка линија од Братислава до [[Свети Јур]].<ref>Kováč et al., "Kronika Slovenska 1", pp. 426–427</ref> Во [[1848]] година била пуштена во употреба парна локомотива до Виена, додека исто таква [[локомотива]] била пуштена во употреба во [[1850]] година и до [[Пешта]].<ref>Kováč et al., "Kronika Slovenska 1", p. 451</ref>
Ред 135:
[[Податотека:Slavin memorial, Bratislava.jpg|мини|десно|150п|Споменикот Славин изграден во чест на паднатите жртви за слобода на Словачка.]]
 
Пред [[Првата светска војна]], етнички, градот имал 42% [[Германци]], 41% [[Унгарци]] и само 15 % [[Словаци]]. По Првата светска војна и со основањето на [[Чехословачка]] на [[28 октомври]] [[1918]] година градот и Словачка биле дел од новата држава.<ref name = "peyqxj">Lacika, "Bratislava", p. 42</ref> Доминантното германско и унгарско население биле против анексирањето на градот кон Чехословачка и го прогласиле за слободен. Како и да е, чехословачките легионери го окупирале градот на [[1 јануари]] [[1919]] година и го приклучиле кон федерацијата.<ref name = "peyqxj"/> Така, градот станал центар на словачкиот политички живот и на [[4 февруари]] бил избран за главен град на Словачка.<ref>{{цитирана книга|author=Tibenský, Ján |display-authors=et al.|title=Slovensko: Dejiny|publisher=Obzor|year=1971|location=Bratislava}}</ref> На 12 февруари 1919 година унгарското и германското население почнало повторно да протестира за новонастанатата ситуација, но демонстрациите биле разбиени.<ref>Marcel Jankovics, "Húsz esztendő Pozsonyban", p. 65-67 (Hungarian)</ref> На [[27 март]] [[1919]] година официјално било променето името во Братислава.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava|url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1012&p1=1576 |title=History - First Czechoslovak Republic |year=2005 |dateformat = mdy |accessdate=15 мај, 2007}}</ref> Така, останати без посилна подршка, унгарското население почнало да се иселува од градот преку протерување или бегање<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher= |url=http://www.tankonyv.sk/detail.php?chron=1&theme=4 |title=History of Hungarians in the first Czechoslovak Republic (1918-1919 section) |year=2008 |dateformat = mdy |accessdate=5 септември, 2008}}</ref> и на нивното место се населиле Словаци и [[Чеси]]. Во [[1930]] година процентот на Унгарци изнесувал само 15.8%.
 
Во [[1938]] година, [[Нацистичка Германија]] ја анексирала Австрија и околните територии на Братислава.<ref name="WWII"/><ref>Kováč et al., "Bratislava 1939–1945", pp. 16–17</ref> Братислава станал главен град на првата независна [[Словачка Република (1939-1945)|Словачка Република]] на [[12 март]] [[1939]] година, но оваа новосоздадена држава не траела долго и била под нацистичко влијание. Во периодот од [[1941]] и [[1945]] година, од Братислава биле истерани околу 15.000 [[Евреи]] и погубени.<ref>Lacika, "Bratislava", p. 43. Kováč et al., "Bratislava 1939–1945, pp. 174–177</ref> Братислава била бомбандирана од сојузничките сили, подоцнс окупирана од германски сили и на крај заземена од советските сили.<ref name="WWII">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1014&p1=1578 |title=History - Wartime Bratislava |year=2005 |dateformat = mdy |accessdate=15 мај, 2007}}</ref><ref>Kováč et al., "Kronika Slovenska 2", p. 300</ref> При крајот на [[Втората светска војна]] повеќето од Германците од Братислава биле евакуирани и пренесени во Германија.
 
По завршувањето на војната на власт во Чехословачка дошла [[Комунистичка партија на Чехословачка|Комунистичката партија]]. Во овој период градот се проширил територијално, но и бројот на населението постепено се зголемувал каде 90% од населението биле Словаци. Набрзо биле изградени голем број значајни објекти, мостови и општествените установи.
 
Во [[1993]] година, Братислава станал главен град на ново создадената Словачка Република откако Чехословачка мирно се разделила на две држави.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1016&p1=1580 |title=History - Capital city for second time |year=2005 |dateformat = mdy |accessdate=15 мај, 2007}}</ref>
 
== Географија и клима ==
Ред 150:
Братислава се наоѓа во југозападна [[Словачка]], поточно во регионот [[Братислава (регион)|Братислава]]. Поради специфичната местоположба и близината со [[Австрија|австриската]] и [[Унгарија|унгарската]] граница Братислава е единствениот главен град кој граничи со две држави. Братислава е оддалечена од [[чешка]]та граница околу 62 километри, додека од [[Виена]] е оддалечена само 60 километри.<ref>{{cite map |publisher=Vojenský kartografický ústav a.s. |title=Autoatlas - Slovenská republika |url=http://www.vku.sk/index.php?newlang=english | edition = 6th |year=2006 |isbn=80-8042-378-4 |accessdate=2009-07-22}}</ref>
 
Вкупната површина на Братислава изнесува 367.58 километри квадратни и така според површина е втор најголем град во [[Словачка]], веднаш зад [[Високи Татри (град)|Високи Татри]].<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=Statistical Office of the Slovak Republic |url=http://www.statistics.sk/mosmis/eng/prvav2.jsp?txtUroven=440706&lstObec=560103&Okruh=zaklad |title=Vysoké Tatry - Basic characteristics |date=31 декември, 2005 | dateformat = mdy |accessdate=16 август, 2007}}</ref> Градот се наоѓа на реката Дунав која го дели на два дела. Покрај Дунав, во близина на Братислава се и реките [[Морава (река)|Морава]] и [[Мал Дунав]].
 
Во близина на Братислава започнуваат [[Карпати|Карпатските Планини]], поточно овој дел од Карпатите се наречени [[Мали Карпати]]. Најниска точка на градот е реката Дунав со надморска височина од 126 метри, додека највисока точка е [[Девинска Кобила]] со надморска височина од 140 метри.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://www4.bratislava.sk/en/vismo5/dokumenty2.asp?u=700000&id_org=700000&id=2011414 |archiveurl=http://web.archive.org/web/20070927201123/http://www.bratislava.sk/en/vismo5/dokumenty2.asp?u=700000&id_org=700000&id=2011414 |archivedate=2007-09-27 |title=Basic Information - Position |date=14 февруари, 2005 |dateformat = mdy |accessdate=1 мај, 2007}}</ref>
 
Братислава има [[континентална клима]] со четири различни временски сезони. Климата во градот варира, односно има многу ладни зими и прилично топли лета. Братислава лежи во еден од најсувите и најтоплите региони на Словачка.<ref>Lacika, "Bratislava", p. 10</ref> Снегот е помалку забележлив и присутен одошто во изминатите години.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://visit.bratislava.sk/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700013&id=1109&p1=1996 |title=Bratislava Weather |date=14 март, 2007 |dateformat = mdy |accessdate=1 ноември, 2007 |language=sk}}</ref> Некои делови од градот како на пример Девин и Девинска Нова Вес се ранливи на поплави од Дунав и Морава.<ref>{{cite news |first=Nick |last=Thorpe |title=Defences hold fast in Bratislava |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/2198850.stm |date=2002-08-16 |accessdate=2007-04-27 |publisher=BBC}}</ref> Поради тоа, на броговите на реките во последно време се градат одбрамбени насипи.<ref>{{cite news |first=Juraj |last=Handzo |title=''Začne sa budovať protipovodňový systém mesta'' (Construction starts for city's flood protection) |url=http://www.bratislavskenoviny.sk/buxus/generate_page.php?page_id=12325 |date=2007-01-24 |accessdate=2007-04-28 |publisher=Bratislavské Noviny |language=sk}}</ref>
 
{{Weather box
Ред 279:
== Демографија ==
{| class="wikitable" border="1" style="float:right; margin:0 auto; text-align:center;"
| colspan="6" | <div class="center" >'''Попис од 2001'''<ref name = "population">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=Statistical Office of the Slovak Republic |url=http://www.statistics.sk/mosmis/eng/prvav2.jsp?txtUroven=410190&lstObec=582000&Okruh=sodb |title=Urban Bratislava |date=31 декември, 2005 |dateformat = mdy |accessdate=25 април, 2007}}</ref><ref name = "2001census">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=Statistical Office of the Slovak Republic |url=http://portal.statistics.sk/showdoc.do?docid=3035 |title=Population and Housing Census 2001 |year=2001 |dateformat = mdy |accessdate=25 април, 2007}}</ref><ref>[http://web.archive.org/web/20061129153653/http://www.statistics.sk/webdata/english/census2001/tab/tab3a.htm Permanently resident population by nationality and by regions and districts - archive link]</ref></div>
|-
|'''Округ'''
Ред 319:
Од основањето на градот па сè до [[19 век]], [[Германци]]те биле доминантна етничка група.<ref name="Czechreview">{{цитирано списание |author=Peter Salner |title=Ethnic polarisation in an ethnically homogeneous town|journal=Czech Sociological Review |volume=9 |issue=2 |pages=235–246 |year=2001 |url=http://sreview.soc.cas.cz/upl/archiv/files/171_235SALNE.pdf |archiveurl=http://web.archive.org/web/20080227082043/http://sreview.soc.cas.cz/upl/archiv/files/171_235SALNE.pdf |archivedate=2008-02-27 |format=PDF}}</ref> После [[Австро-унгарски договор од 1867|австро-унгарскиот договор од 1867]] година, започнала да се врши голема [[унгаризација]] на населението и до крајот на [[Првата светска војна]] 40% од населението на Братислава зборувало [[унгарски јазик]], 42% зборувало [[германски јазик]] и само 15% зборувало [[словачки јазик]].<ref name="Czechreview"/> По основањето на [[Чехословачка]] во [[1918]] година, Братислава останал мултинационален град, но со различен демографски тренд. Благодарејќи на [[словакизација]]та<ref>Iris Engemann ([[Viadrina European University|European University Viadrina]], [[Frankfurt am Main|Frankfurt]]/Oder)
The Slovakization of Bratislava 1918-1948. Processes of national appropriation in the interwar-period.
CEU 07.03.2008 http://web.ceu.hu/urbanstudiesworkshop/documents/iris_engemann.pdf</ref><ref>[http://web.archive.org/web/20120121194530/http://www.foruminst.sk/publ/szemle/2007_2/szemle_2007_2_lovisek-julia.pdf NAME CHANGES OF THE STREET IN BRATISLAVA FROM POLITICAL REASONS AFTER THE CREATION OF THE FIRST CZECHOSLOVAK REPUBLIC, The disintegration of the Austria–Hungarian Monarchy (In Hungarian)]</ref> процентот на [[Словаци]] и [[Чеси]] во градот се зголемил, додека процентот на германско и унгарско население се намалил. Во 1938 година, 59% од населението биле Словаци или Чеси, додека Германците биле 22% и [[Унгарци]]те само 13% од населението.<ref>Lacika, "Bratislava", p. 43</ref> Со создавањето на првата словачка република голем број Чеси и Евреи се населиле во градот.<ref name="Czechreview"/> Во 1945 година повеќето Германци од градот биле евакуирани. Откако Чехословачка се обновила, голем број од Германците и Унгарците кои останале во градот биле казнето поради соработка со Хитлер со тоа што биле депортирани во [[Австрија]], [[Германија]] или [[Унгарија]].<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher= |url=http://epa.oszk.hu/00000/00033/00020/pdf/szemle_2005_1_vadkerty.pdf |title=Germans and Hungarians in Pozsony |year=2008 |dateformat = mdy |accessdate=22 јуни, 2008|format=PDF}}</ref><ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher= |url=http://www.shp.hu/hpc/web.php?a=commorakozigaz&o=SzMCfBlp4x|title=shp.hu |year=2008 |dateformat = mdy |accessdate=22 јуни, 2008}}</ref> Поради сето ова, Братислава останала со мнозинско словачко население.
 
Од религиска гледна точка, спрема пописот од [[2001]], 243.048 се [[католици]], 125.729 се [[Атеизам|атеист]]и, 24.810 се [[Лутеранство|лутерани]], 3.163 се [[гркокатолици]], 1.918 се [[Калвинизам|калвинисти]], 1.827 се [[јеховини сведоци]], 1.616 се [[Православие|православни]], 737 се [[Методистичка црква|методисти]], 748 [[евреи]] и 613 [[Баптизам|баптисти]].
Ред 329:
Братислава е седиште на [[Собрание на Словачка|словачкото собрание]], [[Претседател на Словачка|словачкиот претседател]], министерствата, [[Врховен суд на Словачка|врховниот суд]] и [[Национална банка на Словачка|националната банка]]. Покрај овие државни институции, Братислава е седиште на [[Братислава (регион)|Братиславскиот регион]]. Исто така, градот е седиште на многу странски амбасади и дипломатски претставништва.
 
Моменталната локална самоуправа на градот<ref name="citygovt">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |title=Samospráva |url=http://www.bratislava.sk/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700000&id=74366&p1=76031 |year=2007 |dateformat = mdy |accessdate=21 ноември, 2007 |publisher=City of Bratislava |language=sk}}</ref> е во организациска структура зададена уште од 1990 година.<ref name="citygovthistory">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |title=Historický vývoj samosprávy |url=http://www.bratislava.sk/vismo5/dokumenty2.asp?u=700000&id_org=700000&id=74365&p1=52000 |year=2005 | dateformat = mdy |accessdate=6 јуни, 2007 |publisher=City of Bratislava |language=sk}}</ref> На чело на локалната самоуправа се наоѓа [[Градоначалник на Братислава|градоначалникот на Братислава]]<ref name="mayor">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://www.bratislava.sk/vismo5/o_osoba.asp?u=700000&id_org=700000&id_o=1097&p1=52000 |title=Primátor |year=2005 |dateformat = mdy |accessdate=29 април, 2007 |language=sk}}</ref>, потоа следат градското собрание<ref name="cityboard">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |title=Mestská rada |url=http://www.bratislava.sk/vismo5/dokumenty2.asp?u=700000&id_org=700000&id=74369&p1=52000 | dateformat= mdy |accessdate=29 април, 2007 |publisher=City of Bratislava |language=sk}}</ref>, градскиот совет<ref name="citycouncil">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |title=Mestské zastupiteľstvo |url=http://www.bratislava.sk/vismo5/dokumenty2.asp?u=700000&id_org=700000&id=74368&p1=52000 |year=2005 |dateformat= mdy |accessdate=29 април, 2007 |publisher=City of Bratislava |language=sk}}</ref>, градските комисии<ref name="citycommission">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |title=Komisie mestského zastupiteľstva |url=http://www.bratislava.sk/vismo5/dokumenty2.asp?u=700000&id_org=700000&id=74370&p1=52000 |year=2005 | dateformat= mdy |accessdate=29 април, 2007 |publisher=City of Bratislava |language=sk}}</ref> и градскиот магистрат<ref name="magistrate">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |title=Magistrát |url=http://www.bratislava.sk/vismo5/dokumenty2.asp?u=700000&id_org=700000&id=74377&p1=52000 |year=2005 |dateformat= mdy |accessdate=29 април, 2007 |publisher=City of Bratislava |language=sk}}</ref>.
 
Градоначалникот е шеф на извршната градска власт и е избран за мандат од четири години. Моментален градоначалник на Братислава е [[Андреј Ѓурковски]] кој е избран на изборите во [[2006]] година и овој му е втор мандат<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=The Slovak Spectator |url=http://slovakspectator.sk/clanok-25394.html |title=Bratislava remains blue, Ďurkovský in charge |date=2006-12-11 | dateformat = mdy |accessdate=19 јуни, 2007}}</ref>. Градскиот совет е законодавно тело и е задолжено за буџетот, урбанизмот, одржување на патиштата, образованието и културата во градот.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=theparliament.com |url=http://www.eupolitix.com/EN/Forums/City+of+Bratislava/a1801f57-40bd-4caf-9749-21724bc3a1f5.htm |title=Bratislava - Local Government System |year=2007 | dateformat = mdy |accessdate=30 април, 2007}}</ref> Советот обично се среќава еднаш месечно и е составено од 80 членови.
 
Административно, Братислава е поделена на пет окрузи и тие се: [[Братислава I]] (градскиот центар), [[Братислава II]] (источниот дел), [[Братислава III]] (североисточниот дел), [[Братислава IV]] (западниот и северниот дел) и [[Братислава V]] (јужниот дел).<ref name="petrzalkacity">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava|url=http://visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1074&p1=1852 |title=Petržalka City |date=2007-03-01 | dateformat = mdy |accessdate=29 јануари, 2008 |quote=Petržalka City will transform the largest and most densely populated housing estate in Central Europe from a monotone cement-panel housing scheme into a fully-fledged town with autonomous multipurpose centre.}}</ref>
 
За подобра локална самоуправа, градот е поделен на 17 квартови и секој има свој управител и совет. Бројот на членови во советот зависи од бројот на население во квартот.<ref name="localgovernment">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |title=Local Government |url=http://visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1044&p1=1811 |year=2005 | dateformat= mdy |accessdate=29 април, 2007 |publisher=City of Bratislava}}</ref>
 
{| class="wikitable" border="1" style="margin:0 auto; text-align:center;"
Ред 391:
Градот Братислава е град составен од средновековни архитектонски подвизи искомбинирано со модерни грандиозни згради од [[20 век]].<ref name="habsudova">{{цитирано списание|title=City to cut tall buildings down to size|journal=The Slovak Spectator|date=2007-04-23|first=Zuzana|last=Habšudová|coauthors= |volume= |issue= |pages= |id= |url=http://www.slovakspectator.sk/clanok.asp?vyd=2006010&cl=22734|accessdate=2006-03-13}}</ref>
 
Повеќето од историските згради се наоѓаат во [[Стар град, Братислава|стариот дел]] од Братислава. Стариот братиславски хол е комплекс од три згради кои биле подигнати во [[14 век]] и [[15 век]] и сега во него опстојува [[Градски музеј на Братислава|Градскиот музеј на Братислава]]. [[Михаелова порта|Михаеловата порта]] е единствена порта која била зачувана од средновековната фортификација и е една од најстарите објекти во градот.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=Bratislava Culture and Information Centre |url=http://www.bkis.sk/index.php?option=com_content&task=view&id=37&Itemid=28 |title=Michael's Gate | dateformat = mdy |accessdate=10 јуни, 2007 |year=2007}}</ref> Зградата на [[Универзитетска библиотека во Братислава|универзитетската библиотека]] која е подогната во [[1756]] година била користена од страна унгарската администрација од [[1802]] до [[1848]].<ref name="unilibrary">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=University Library in Bratislava |url=http://phobos.ulib.sk/univerzitna_kniznica.pdf |title=University Library in Bratislava - The Multifunctional Cultural Centre |format=PDF |pages=34–36 |year=2005 | dateformat = mdy |accessdate=14 јуни, 2007}}</ref>
 
Историскиот центар на градот е составен од повеќе барокни згради изградени околу [[1760]] година и денес тука се наоѓаат палатата на [[Претседател на Словачка|словачкиот претседател]] и [[Влада на Словачка|владата на Словачка]].<ref>Lacika, "Bratislava", p. 147</ref> Во дел од овие гради се одвивале значајни историски настани како на пример мировни договори или биле родени значајни историски личности.
 
Покрај овие згради, во овој дел од градот се наоѓаат и катедрали и цркви како на пример [[Катедрала „Св. Мартин“ - Братислава|катедралата Свети Мартин]] изградена од [[13 век]] до [[16 век]] и служела како место за крунисување на унгарските кралеви од [[1563]] до [[1830]] година.<ref name="cathedral"/> Покрај неа, тука се и [[Франциска црква|Франциската црква]] која датира од [[13 век]]<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700013&id=1122&p1=2001 |title=Františkánsky kostol a kláštor | dateformat = mdy |accessdate=10 јуни, 2007 |date=14 февруари, 2005 |language=sk}}</ref> и [[Црква „Св. Елизабета“ - Братислава|црквата Света Елизабета]] која е попозната како ''Сина Црква'' поради нејзината боја.
 
Останати значајни структури во градот се [[Нов мост (Братислава)|Новиот мост]] на реката [[Дунав]] кој има ресторан налик на НЛО, зградата на [[Словачко радио|словачкот радио]] која е во форма на превртена пирамида камзичката телевизиска кула која има ротирачки ресторан.
Ред 407:
[[Податотека:Devin02.jpg|мини|десно|150п|Девински замок.]]
 
[[Девински замок|Девинскиот замок]] бил долго време во рушевини кој бил скоро обновен во близина на реката [[Морава]] која пак ја создава границата со [[Австрија]]. Тој е еден од најзначајните словачки археолошки локалитети и има музеј кој е посветен на неговата историја.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=Bratislava City Museum |url=http://www.muzeum.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700016&id=1025&p1=52 |title=Bratislava City Museum: Museums: Devín Castle - National Cultural Monument |author=Beáta Husová |year=2007 | dateformat = mdy |accessdate=21 јуни, 2007}}</ref> Поради неговата стратешка позиција, Девинскиот замок бил значаен замок за Велика Моравија и за раната унгарска држава. Тој бил уништен од [[Наполеон Бонапарт|Наполеон]]ските трупи во [[1809]] година и денес е значаен словенски и словачки историски симбол.<ref>Lacika, "Bratislava", p. 191</ref>
 
=== Паркови и езера ===
 
Поради близината на планините, Братислава има доста пошумени површини во близина на градот. Вкупната површина со јавно зеленило во градот изнесува 46.8 километри квадратни или 110 метар квадратен по глава на жител.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1039&p1=1816 |title=Natural Environment |year=2007 | dateformat = mdy |accessdate=1 мај, 2007}}</ref> Најголемиот парк е Горскиот парк во стариот дел од градот. Братиславскиот шумски парк се наоѓа на [[Мали Карпати|Малите Карпати]] и е популарен меѓу народот. Шумскиот парк има површина од околу 27.3 километри квадратни од кои 96% се пошумени.
 
Градот има одреден број природни и вештачки езера кои најмногу се користат за рекреација. Така на пример се забележуваат езерата Штрковец, Кухајда, Злате Пјески, Вајнори и Русовце.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://www4.bratislava.sk/en/vismo5/dokumenty2.asp?u=700000&id_org=700000&id=2005914 |archiveurl=http://web.archive.org/web/20070930154710/http://www.bratislava.sk/en/vismo5/dokumenty2.asp?u=700000&id_org=700000&id=2005914 |archivedate=2007-09-30 |title=Rusovce |date=14 февруари, 2005 | dateformat = mdy |accessdate=1 мај, 2007}}</ref>
 
== Транспорт ==
Ред 420:
Благодарејќи на добрата географска положба во [[Средна Европа]], Братислава е природен крстопат за меѓународен сообраќај.<ref>{{cite encyclopedia | encyclopedia = Encyclopædia Britannica |url=http://concise.britannica.com/ebc/article-9357955/Bratislava |title=Bratislava |year=2007 | accessdate = 30 април, 2007}}</ref>
 
Јавниот транспорт во Братислава е управуван од „Доправни подник Братислава“, транспортна компанија во сопственост на градот. Транспортниот систем во Братислава е познат како „општински масовен транзит“ (''Mestská hromadná doprava'') и оперира со автобуси, трамваи и тролејбуси.<ref name="publictransportroutes">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=[[Dopravný podnik Bratislava]] |url=http://www.dpb.sk/trasy/trasy.htm |title=Trasy liniek (routes) |year=2007 | dateformat = mdy |accessdate=17 мај, 2007 |language=sk}}</ref> Покрај оваа градска компанија, во Братислава оперира и „Братиславскиот интрегриран транспорт“ (''Bratislavská integrovaná doprava'') кој оперира со возови и автобуси во градот и во околните градови.
 
Братислава е поврзана со [[Австрија]], [[Унгарија]], [[Чешка]], [[Полска]], [[Германија]] и со остатокот од Словачка. Автопатите обезбедуваат допар превоз до сите поголеми градови во Словачка, како и соседските главни градови. Во Братислава има и речно пристаниште кое ја поврзува Словачка со [[Црното Море]].
Ред 427:
[[Податотека:Bratislava Silvester 2006.jpg|десно|150п|мини|Прослава за Нова Година.]]
 
Во [[2006]] година, Братислава имала 77 комерцијални сместувачки локалитети од кои 45 се хотели со вкупен капацитет за сместување од 9.940 легла.<ref name="Tourism">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://www.bratislava.sk/vismo5/dokumenty2.asp?u=700000&id_org=700000&id=79947 |title=Turistická sezóna v Bratislave (Tourist season in Bratislava) |date=2007-05-23 | dateformat = mdy |accessdate=1 јуни, 2007 |language=sk}}</ref> Вкупно 686.201 посетител, 454.870 посетители биле странци и престојувале во Братислава. Поголем е бројот на посетители во Братислава се оние кои го посетуваат градот само за еден ден. Најмногу странски посетители се забележуваат од [[Чешка]], [[Германија]], [[Велика Британија]], [[Италија]], [[Полска]] и [[Австрија]].<ref name="Tourism"/>
 
== Култура ==
 
Братислава е културен центар на Словачка. Поради историскиот мулти-културен карактер, локалната култура е под влијание на различни етнички групи меѓу кои [[Германци]], [[Словаци]], [[Унгарци]] и [[Евреи]].<ref name="culturebrochure"/><ref name="geniusloci">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=Slovak Tourist Board |url=http://www.slovakia.travel/entitaview.aspx?l=2&ami=108102&smi=108102&llt=1&idp=17890 |title=Genius Loci of Bratislava |year=2007 | dateformat = mdy |accessdate=26 јули, 2007}}</ref> Братислава има голем број музеи, галерии, концертни сали, кина, филмски клубови и странски културни институции.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=Bratislava Culture and Information Centre |url=http://www.bkis.sk/index.php?option=com_content&task=blogcategory&id=52&Itemid=140 |title=Cultural Institutions |year=2007 | dateformat = mdy |accessdate=26 јули, 2007}}</ref>
 
=== Уметност ===
Ред 439:
Братислава е седиште на [[Словачки национален театар|Словачкиот национален театар]] кој е составен од две згради. Првата зграда е изградена во нео-ренесансен стил и се наоѓа во стариот дел од градот. Новата зграда која била отворена во [[2007]] година е на брегот на реката. Театарот има три оддели, односно оддел за театар, опера и балет.
 
Музиката во Словачка се развила во [[18 век]] и во тесна врска со виенската музика. Значајни музички ликови ја посетиле Братислава меѓу кои [[Волфганг Амадеус Моцарт]], [[Франц Лист]], [[Џозеф Хајден]] и [[Лудвиг ван Бетовен]].<ref name="cathedral">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava|url=http://www4.bratislava.sk/en/vismo5/dokumenty2.asp?u=700000&id_org=700000&id=2009114 |title=St. Martin's Cathedral |year=2005 | dateformat = mdy |accessdate=8 јуни, 2007}}</ref> Во Братислава се родил композиторот [[Јохан Непомук Хумел]]. Во Братислава се наоѓа и [[Словачка филхармонија|Словачката филхармонија]] која одржува неколку концерти годишно.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1036&p1=1817 |title=Visit Bratislava - Culture | dateformat = mdy |accessdate=1 мај, 2007 }}</ref>
 
=== Музеи и галерии ===
Ред 445:
[[Податотека:Slovak National Museum.jpg|десно|150п|мини|Национален музеј.]]
 
Словачкиот национален музеј е основан во 1961 година и се наоѓа во стариот дел од градот заедно со Природниот историски музеј кој всушност е дел од Националниот. Тој е најголем музеј и најголема културна институција во Словачка. Оперира со 16 музеи во Братислава и пошироко.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=Slovak National Museum |url=http://www.snm.sk/?lang=eng&section=expo&org=1&show |title=Slovak national museum - SNM office |year=2007 | dateformat = mdy |accessdate=7 октомври, 2007}}</ref> Градскиот музеј на Братислава е основан во 1868 година и е најстариот музеј кој континуирано опстојува во Словачка.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=Bratislava City Museum |url=http://www.muzeum.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700016&id=1004&p1=51 |title=Profile of the museum |author=Beáta Husová |date=19 јануари, 2007 |dateformat = mdy |accessdate=4 мај, 2007}}</ref> Главна цел на градскиот музеј е да ја архивира и истражува историјата на Братислава.
 
Словачката национална галерија е основана во 1948 година и оперира со голема мрежа галерии во Словачка. Двете галерии во Братислава се една до друга во палатата Естерхази и Водната барака на брегот на реката Дунав во стариот дел од Братислава. Градската галерија на Братислава е основана во 1961 година и е втора најголема галерија во Словачка од тој вид. Оваа галерија се наоѓа во палатата Јохан Палфи и палатата Мирбах во стариот дел од градот.<ref name="Citygallery">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=Bratislava City Gallery |url=http://www.gmb.sk/en/ |title=Bratislava City Gallery - about us - buildings |year=2007 |dateformat = mdy |accessdate=17 мај, 2007}}</ref>
 
== Образование и наука ==
Ред 453:
[[Податотека:Comenius University.JPG|мини|150п|десно|Универзитет Комениус.]]
 
Првиот универзитет во Братислава, односно [[Словачка]] а тогаш во [[Унгарија]], бил [[Universitas Istropolitana]] кој бил основан во [[1465]] година од страна на кралот [[Матијас Корвунус]]. Универзитетот бил затворен во [[1490]] година после смртта на кралот.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://www4.bratislava.sk/en/vismo5/dokumenty2.asp?u=700000&id_org=700000&id=2009414& |title=Academia Istropolitana |date=2005-02-14 | dateformat = mdy |accessdate=5 јануари, 2008}}</ref>
 
Денес, во Братислава се наоѓа најголемиот универзитет, [[Универзитет Комениус во Братислава|Универзитет Комениус]], кој има 27.771 студент.<ref name="uips1">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница|url=http://www.uips.sk/statis/pdf/VS_P01.PDF|archiveurl=http://web.archive.org/web/20080227082041/http://www.uips.sk/statis/pdf/VS_P01.PDF|archivedate=2008-02-27 |title=Univerzita Komenského |accessdate=2008-02-15 |format=PDF |publisher=Ústav informácií a prognóz školstva |language=sk}}</ref> Покрај него се наоѓаат и техничкиот [[Словачки универзитет за технологија]] со 18.473 студенти,<ref name="uips21">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница|url=http://www.uips.sk/statis/pdf/VS_P21.PDF|archiveurl=http://web.archive.org/web/20080227082113/http://www.uips.sk/statis/pdf/VS_P21.PDF|archivedate=2008-02-27 |title=Slovenská technická univerzita |accessdate=2008-02-15 |format=PDF |publisher=Ústav informácií a prognóz školstva |language=sk}}</ref> и најстарото уметнички училишта Академијата за иведени уметности и Академијата за уметности и дизајн. Останати високообразовни институции во Братислава се и јавниот [[Економски универзитет во Словачка|Економски универзитет]] и првиот колеџ во Словачка.<ref>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City University of Seattle |url=http://www.cityu.edu/loc_bratislava.htm |archiveurl=http://web.archive.org/web/20080212140409/http://www.cityu.edu/loc_bratislava.htm |archivedate=2008-02-12 |title=Bratislava, Slovakia: Vysoka Skola Manazmentu (VSM) |year=2005 | dateformat = mdy |accessdate=1 јуни, 2007}}</ref> Вкупно, околу 56.000 студенти учат во братиславските универзитети.<ref name="factsandfigures">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |publisher=City of Bratislava |url=http://visit.bratislava.sk/en/VismoOnline_ActionScripts/File.aspx?id_org=700014&id_dokumenty=1041 |title=Visit Bratislava - Facts and Figures |year=2007 | dateformat = mdy |accessdate=30 април, 2007 |format=PDF}}</ref>
 
Во градот има 65 јавни основни училишта, девет приватни училишта и десет религиозни основни училишта<ref name="uips">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |title=Prehľad základných škôl v školskom roku 2006/2007 |year=2006 |publisher=Ústav informácií a prognóz školstva |url=http://www.uips.sk/statis/pdf/ZS_P1.PDF |archiveurl=http://web.archive.org/web/20080227082059/http://www.uips.sk/statis/pdf/ZS_P1.PDF |archivedate=2008-02-27 |accessdate=2008-02-15 |language=sk|format=PDF}}</ref> Вкупно, во Братислава има околу 25.821 ученик.<ref name="uips"/> Средното образование во Братислава е претставено со околу 39 гимназии со 16.048 ученици,<ref name="uips2">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница|url=http://www.uips.sk/statis/pdf/GYM_P1.PDF|archiveurl=http://web.archive.org/web/20080227082105/http://www.uips.sk/statis/pdf/GYM_P1.PDF|archivedate=2008-02-27 |title=Prehľad gymnázií v školskom roku 2006/2007 |accessdate=2008-02-15 |format=PDF |publisher=Ústav informácií a prognóz školstva |language=sk }}</ref> 37 специјализирани средни училишта со 10.373 ученици,<ref name="uips3">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница|url=http://www.uips.sk/statis/pdf/SOS_P1.PDF|archiveurl=http://web.archive.org/web/20080227082051/http://www.uips.sk/statis/pdf/SOS_P1.PDF|archivedate=2008-02-27 |title=Prehľad stredných odborných škôl v školskom roku 2006/2007 |accessdate=2008-02-15 |format=PDF |publisher=Ústav informácií a prognóz školstva |language=sk }}</ref> и 27 стручни училишта со 8.863 ученици.<ref name="uips4">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница|url=http://www.uips.sk/statis/pdf/ZSS_P1.PDF|archiveurl=http://web.archive.org/web/20080227082121/http://www.uips.sk/statis/pdf/ZSS_P1.PDF|archivedate=2008-02-27 |title=Prehľad združených stredných škôl v školskom roku 2006/2007 |accessdate=2008-02-14 |format=PDF |publisher=Ústav informácií a prognóz školstva |language=sk}}</ref><ref name="uips5">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница|url=http://www.uips.sk/statis/pdf/SOU_P1.PDF|archiveurl=http://web.archive.org/web/20080227082128/http://www.uips.sk/statis/pdf/SOU_P1.PDF|archivedate=2008-02-27 |title=Prehľad stredných odborných učilíšť a učilíšť v školskom roku 2006/2007 |accessdate=2008-02-15 |format=PDF |publisher=Ústav informácií a prognóz školstva |language=sk}}</ref>
 
== Збратимени градови ==
Братислава е збратимена со следните градови:<ref name="Twin">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница|url=http://www.bratislava-city.sk/bratislava-twin-towns|title=''Bratislava City - Twin Towns''|publisher=<small>[[copyright|©]] 2003-2008 Bratislava-City.sk|accessdate=2008-10-26}}</small></ref>
 
{|style="width:100%"
|-
|width=33.3%|
* {{flagicon|Armenia}} [[Ереван]], [[Ерменија]] <small>''(2001)'' <ref name="Yerevan Sister Cities">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница|url=http://yerevan.am/main.php?lang=3&page_id=194|title=Yerevan Municipality - Sister Cities|publisher= © 2005-2009 [http://yerevan.am/?lang=3 www.yerevan.am]|accessdate=2009-06-22}}</ref></small>
* {{flagicon|Austria}} [[Виена]], [[Австрија]]
* {{flagicon|Bulgaria}} [[Бургас]], [[Бугарија]]
* {{flagicon|Bulgaria}} [[Русе]], [[Бугарија]]
* {{flagicon|Cyprus}} [[Ларнака]], [[Кипар]] <small>''(1989)''</small>
* {{flagicon|Czech Republic}} [[Прага]], [[Чешка]]<ref name="Prague Partner Cities">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница|url=http://magistrat.praha-mesto.cz/72647_Partnerska-mesta|title=Prague Partner Cities|publisher=[[copyright|©]] 2009 [http://magistrat.praha-mesto.cz/ Magistrát hl. m. Prahy] |language=cs|accessdate=2009-07-02}}</ref>
* {{flagicon|Egypt}} [[Александрија]], [[Египет]]
|width=33.3%|
Ред 476:
* {{flagicon|Germany}} [[Улм]], [[Германија]]
* {{flagicon|Germany}} [[Бремен]], [[Германија]] <small>''(1989)''</small>
* {{flagicon|Greece}} [[Солун]], [[Грција]] <small>''(1986)''</small><ref name=Thessaloniki>{{цитиранаНаведена вебмрежна страница |url=http://www.thessalonikicity.gr/English/twinning-cities.htm |title=Twinning Cities |work=City of Thessaloniki |accessdate=2009-07-07}}</ref>
* {{flagicon|Hungary}} [[Секешфехервар]], [[Унгарија]]
* {{flagicon|Italy}} [[Перуџа]], [[Италија]] <small>''(1962)''</small>
Ред 491:
;Партнерство
 
* {{Flagicon|Poland}} [[Краков]], [[Полска]]<ref name="Kraków">{{цитиранаНаведена вебмрежна страница|url=http://www.krakow.pl/otwarty_na_swiat/?LANG=UK&MENU=l&TYPE=ART&ART_ID=16|title=Kraków otwarty na świat|publisher=www.krakow.pl|accessdate=2009-07-19|last=|first=}}</ref>
 
== Панорама ==