Пајонци: Разлика помеѓу преработките

[непроверена преработка][непроверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето
с Јазична исправка, replaced: лоциран → сместен using AWB
Ред 1:
[[Податотека:Map of ancient Epirus and environs (Македонски).svg|right|thumb|250px|Пајониja.]]
'''Пајонците''' — племенска организација која го населувала најголемиот дел од [[Република Македонија]], како и делови од териториите на денешните држави. Информации за Пајонците има во делата на [[Хомер]], [[Херодот]] и [[Тукидид]] кои ги споменуваат пајонските племиња [[Сиропајони]] и [[Пајопли]], [[Добери]], [[Лајаи]] и [[Дерони]].
 
== Племенска организација ==
 
По 550 г. п.н.е. Пајонците станале особено значајна сила. Групирни во повеќе племиња, тие ја населувале областа која може да се лоцира од Грделичката клисура на север, до [[Пела]] и утоката на [[Вардар]] на југ, до реката [[Струма]] на исток и [[Пелагонија]] на запад, заедно со целиот тек на Вардар. Пајонците имале цврста племенска организација, што се потврдува и со појавата на [[Пајонско племенско и кралско монетоковање|пајонски племиња]] кои уште во втората половина на VI век и прва половина на V век п.н.е. ковале свои пари.
 
Цврстата племенска организација и зголемената моќ ќе овозможат Пајонците да преземат освојувачки походи. Таков бил нападот над жителите на Абдера, кој веројатно се одиграл пред Персиските освојувања и бил со грабежнички карактер, а за кој податици дава [[Пиндар]] во пеанот за Абдерите. Херодот раскажува дека Пајоните (од Струма), уште пред походот на [[Мегабаз]] против [[Тракија]], некаде околу средината на VI век п.н.е., го нападнале градот Перинт на Пропонтида нанесувајќи му голем пораз. Според некои научници за да водат војни со Перинт, Пајоните во тоа време требале да го држат тракиското крајбрежје .
Ред 14:
Низ историјата следните племиња биле споменати како пајонски:
* [[Астраи]]<ref name="елена"/>
*[[Агријани]]<ref name="Lolita Nikolova 2003, page 529">Early symbolic systems for communication in Southeast Europe, Part 2
by Lolita Nikolova,ISBN 1-84171-334-1,2003,page 529,"eastern Paionians (Agrianians and Laeaeans)"</ref>
*[[Алмопијани]]<ref>''The Landmark Thucydides: A Comprehensive Guide to the Peloponnesian War'' by Thucydides, Robert B. Strassler, [[Richard Crawley]], and Victor Davis Hanson,1998,ISBN 0-684-82790-5,page 153,"... of them still live round Physcasb- and the Almopians from Almopia. ..</ref>
Ред 22:
Volume 4, Persia, Greece and the Western Mediterranean, C. 525 to 479 B.C, John Boardman,page 252,"The Paeonians were the earlier owners of some of these mines, but after their defeat in the coastal sector they maintained their independence in the mainland and coined large denominations in the upper Strymon and the Upper Axius area in the names of the Laeaei and the Derrones"</ref>
*[[Добери]]<ref>The Histories (Penguin Classics) by Herodotus, John M. Marincola, and Aubery de Selincourt,ISBN 0-14-044908-6,2003,page 452,"... Then he passed through the country of the Doberes and Paeoplae (Paeonian tribes living north of Pangaeum), and continued in a ..."</ref>
*[[Лаијаи]]<ref>Early symbolicname="Lolita systemsNikolova for communication in Southeast Europe2003, Partpage 2529"/>
by Lolita Nikolova,ISBN 1-84171-334-1,2003,page 529,"eastern Paionians (Agrianians and Laeaeans)"</ref>
* [[Лори (племе)|Лори]]<ref name="елена">{{цитирана книга|last=Петрова|first=Елена|title=Пајонија|location=Скопје|date=1999|language=македонски}}</ref>
*[[Одоманти]]<ref>An Inventory of Archaic and Classical Poleis: An Investigation Conducted by The Copenhagen Polis Centre for the Danish National Research Foundation by Mogens Herman Hansen and Thomas Heine Nielsen,2005,ISBN 0-19-814099-1,page 854,""... Various tribes have occupied this part of Thrace: Bisaltians (lower Strymon valley), Odomantes (the plain to the north of the Strymon) ...""</ref>
*[[Пајопли]]<ref name="The Histories 2003, page 315">The Histories (Penguin Classics) by Herodotus, John M. Marincola, and Aubery de Selincourt,ISBN 0-14-044908-6,2003,page 315, "... was that a number of Paeonian tribes - the Siriopaeones, Paeoplae, ..."</ref>
* [[Синти]]<ref name="елена"/>
*[[Сиропајонци]]<ref> name="The Histories (Penguin Classics) by Herodotus2003, John M. Marincola, and Aubery de Selincourt,ISBN 0-14-044908-6,2003,page 315, "... was that a number of Paeonian tribes - the Siriopaeones, Paeoplae, ..."</ref>
 
== Пајонско кралство ==
 
[[Агис]] (? – 359/8 год. Пр.н.е) е првиот пајонски владетел чие постоење е потврдено со историските извори. По неговата смрт во 359/8 год. Пр.н.е [[Филип II]] ја покорил Пајонија и наметнал вазални односи. И покрај формалната зависност на Пајонија од [[Античка Македонија|Македонија]], на власт останала истата кралска куќа на чие чело стоел синот на Агис, [[Ликеј]] (ц.356-ц.340год. пр.н.е). Покрај историските податоци и епиграфски споменици, за Ликеј говорат и парите што биле емитувани во негово име. Всушност Ликеј е првиот пајонски владетел потврден во историските извори, кој ковал пари. Син и наследник на Ликеј бил [[Патрај]] (340/335-315 год. пр. н.е.), кој пак бил наследен од [[Авдолеон]] (315-286/5 год. пр. н.е.). Авдолеон највеке придонел да пајонскот кралство се доближи до развиениот хеленски свет и културата на државите на Александровите дијадоси. Во 289-88 год пр. н.е. тој ја снабдувал Атина со жито бидејќи Антигон Гонат го зазел нејзиното главно пристаниште, [[Пиреј]]. Поради таа помош атинското собрание му доделило граѓанско право нему и на неговите наследници, го одликувале со златен венец и му подигнале статуа на [[Агора|агоратаагора]]та. Легитимен наследник на Авдолеон бил [[Аристон]] (286-85 год. Пр. н.е.), но тој бил нападнат од Лизимах и побегнал во [[Дарданија]], а Пајонија и припаднала на [[Античка Македонија|Македонија]]. По наездата на [[Келти|Келтите]]те на пајонскиот престол дошол [[Леон]] (278-250 год. пр. н.е., веројатно вториот син на Авдолеон, кој пак бил наследен од синот [[Дропион]] ( 250 - 3 деценија на III век). Дропион е последниот пајонски крал, а воедно и основачот на пајонскиот којнон (сојуз). По неговата смрт просторот на Пајонија го превзела Македонија, а северниот дел и припаднал на Дарданија.
 
Но, само 60 г. подоцна, тука дошле [[Римјаните]] и Античка Македонија како држава престава да постои. Од времето на независноста на Пајонија, најбогато археолошко наоѓалиште, е најдено кај денешната месност [[Демир Капија]]: клисурата на Вардар, Просек, останала природна граница меѓу македонската и пајонската држава и тука бил најлесно надгледуван магистралниот пат од Егеј кон внатрешноста на Среден Балкан и Подунавјето.
Најголемиот град во Пајонија бил [[Билазора]], лоцирансместен во [[Овчеполската котлина]].Од него биле контролирани пограничните премини кон Кумановскиот регион каде што живееле дивите [[Дарданци]], вечни пајонски непријатели.Билазора била опфатена со џиновски одбрамбен бедем од камен и земја по чиј срт чинел ѕид од делкани камени блокови и зафаќала површина од 20 хектари.Во истражувањата на градот [[Стоби]], пронајдени се и траги од предримско време, со делови од куќи улици гробишта.
 
== Етничка припадност ==
Ред 45 ⟶ 44:
Пајонската ономастика покажува дека пајонските имиња се разликуваат од тракиските имиња <ref name="Pro" />. Тракиските имиња се сложени: Хептаакент, Мукакент, Кетрипор и слично. Пајонските имиња се едночлени и еднокоренски: Дида, Котис, Манта, Мома, Посис, Сита и др. Овие пајонски имиња ретко се сретнуваат во етничка Тракија <ref name="Pro" />. На територијата на Пајонија се среќаават поголем број на епихорски имиња, пронајдени на антропоморфни типови на стели, кои имаат паралели во бригиската ономастика. Такви имиња се: Бејтис, Котис, Манта, Местил и др. Западно од реката Места, односно на територијата на Пајонија и пајонските племиња, не се среќаваат топоними со типично тракиски завршетоци како што се: ''para, bria i diza.''
 
Пајонските племиња и Линкестите најдолго време се спротиставувале на централната власт на [[Аргеадска династија|Аргеадската династија]]. Помеѓу Пајонците и Аргедаите се воделе долги борби во текот на кои бил разурнат градот Амидон, а дел од Пајонците заедно со локалната пајонска династија емигрирале на север од Демир Капија.
 
Пајонската група на племиња била составен дел од Бригите и не влегувале во рамките не хеленските племиња. Кај [[Хомер]], Пајонците се бореле на страната на [[Троја|Тројанците]]нците, против [[Ахајци]]те. Пајонците учествувале во процесот на формирање (етногенезата) на Античките Македонци <ref name="Pro" />, процес кој завршил во доцната праисторија. Ј. Шашељ истакнува дека Пајонците тогаш се стопиле со останатите македонски племиња. А. Бенац истакнува дека процесот на претопување на Пајонците со останатите Македонци бил можен поради тоа што Пајонците биле сродни со нив.<ref name="Pro" />
 
Според [[Енциклопедија Британика]] Пеонците биле народ од мешано, тракиско-илирско потекло, и иако подоцна биле освоени од Македонците, тие го задржале својот етничкиот идентитет до околу 400 година од н. е. кога нивната земја поминала од римска под византиска власт.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/438110/Paeonia "Paeonia", Encyclopædia Britannica online.]</ref>
Ред 64 ⟶ 63:
* [[Пајонија]]
* [[Пајонија (општина)]] — современа административна единица во [[Кукуш (округ)|Кукушко]]
 
 
{{Пајонски племиња}}
 
[[Категорија:Стари народи|Пајонци]]
 
[[Категорија:Пајонија]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Пајонци