Бакар: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с →‎Поврзано: Јазична исправка, replaced: Исто така види → Поврзано using AWB
с Правописна исправка, replaced: прв пат → првпат (2) using AWB
Ред 5:
Бакар е еден од ретките метали што можат да се појават во природата во директно употреблива метална форма ([[природен метал]]). Ова доведе до многу рано човечко користење во неколку региони, од 8000 в.п.н.е. Илјадници години подоцна, тоа беше првиот метал што требаше да се [[Извалкување|извалка]] од сулфидните руди, 5000 в.п.н.е., првиот метал што е оформен во калап, 4000 в.п.н.е. и првиот метал кој е намерно легиран со друг метал, [[калај]], за да создаде [[бронза]], 3500 в.п.н.е.<ref name="EncBrit">{{cite book |editor1-last=McHenry |editor1-first=Charles |title=The New Encyclopedia Britannica |date=1992 |publisher=Encyclopedia Britannica, Inc. |location=Chicago |isbn=978-0-85229-553-3 |page=612 |volume=3 |edition=15}}</ref>
 
Во [[Римски период|римската ера]], бакарот главно беше миниран на [[Кипар]], потеклото на името на металот, од ''aes syprium'' (метал на Кипар), подоцна корумпирано во ''cuprum'' (на латински), од кое произлегуваат зборовите, ''coper'' ([[Староанглиски јазик|Стар Англиски]]) и ''copper'', прв патпрвпат се користи околу 1530 г.<ref>{{cite web|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/copper|publisher=Merriam-Webster Dictionary|title=Copper|date=2018|accessdate=22 August 2018}}</ref>
 
Најчесто се среќаваат соединенијата со соли од бакар (II), кои честопати даваат сини или зелени бои на такви минерали како [[азурит]], [[малахит]] и [[тиркиз]] , и се користат широко и историски како пигменти.
Ред 156:
Во Грција, бакар бил познат по името ''халкос'' (χαλκός). Тоа беше важен ресурс за Римјаните, Грците и другите древни народи. Во римско време, тоа беше познат како ''aes Cyprium,'' ''aes'' е генерички латински термин за бакарни легури и ''Cyprium'' од [[Кипар]], каде што беше миниран многу бакар. Фразата беше поедноставена во ''купрум'', па оттука и англискиот ''бакар''. [[Афродита]] ([[Венера (божица)|Венера]] во Рим) претставуваше бакар во митологијата и алхемијата поради неговата сјајна убавина и нејзината античка употреба во производството на огледала; Кипар беше света за божицата. Седумте небесни тела познати на древните биле поврзани со седумте метали познати во антиката, а Венера била назначена за бакар.<ref>{{cite journal|title = The Nomenclature of Copper and its Alloys|author = Rickard, T.A. |journal = Journal of the Royal Anthropological Institute|volume = 62|pages = 281–290 |date = 1932|jstor = 2843960|doi = 10.2307/2843960}}</ref>
 
Бакар за прв патпрвпат се користел во древна Британија во третиот или вториот век пред нашата ера. Во Северна Америка, рударството со бакар започна со маргинални активности на Индијанците. Мајчин бакар е познато дека е извлечена од локалитетите на [[Остров Ројал|островот Ројал]] со примитивни камени алатки помеѓу 800 и 1600 г.<ref>{{cite journal|title = The State of Our Knowledge About Ancient Copper Mining in Michigan|journal = The Michigan Archaeologist|volume = 41|page = 119|author = Martin, Susan R.|date = 1995|url = http://www.ramtops.co.uk/copper.html|issue = 2–3|deadurl = yes|archiveurl = https://web.archive.org/web/20160207073036/http://www.ramtops.co.uk/copper.html|archivedate = 7 February 2016|df = dmy-all}}</ref> Металургијата на бакарот процвета во Јужна Америка, особено во Перу околу 1000 година. Откриени се бакарните погребни украси од 15 век, но комерцијалното производство на метал не започнало до почетокот на 20 век.
 
Културната улога на бакар е важна, особено во валутата. Римјаните во 6-от до 3-тиот век п.н.е. користеле бакарни грутки како пари. Најпрво, бакарот по себе бил ценет, но постепено обликот и изгледот на бакарот станал поважен. [[Гај Јулиј Цезар|Јулиј Цезар]] имал свои монети направени од месинг, додека монетите на [[Октавијан Август|Октавијан Август Цезар]] биле направени од легури на Cu-Pb-Sn. Со проценета годишна продукција од околу 15,000&nbsp; тони, [[Активности за рударство и топење на римски бакар|активностите за рударство и топење на римски бакар]] достигнаа ненадминат обем до времето на [[Индустриска револуција|Индустриската револуција]]; [[Римски провинции|провинциите]] најинтензивно минирани се оние на [[Хиспанија]], [[Кипар]] и во Средна Европа.<ref>{{cite journal|doi = 10.1126/science.272.5259.246|title = History of Ancient Copper Smelting Pollution During Roman and Medieval Times Recorded in Greenland Ice|pages = 246–249 (247f.)|date = 1996|last1 = Hong|first1 = S.|last2 = Candelone|first2 = J.-P.|issue = 5259|last3 = Patterson|first3 = C.C.|last4 = Boutron|first4 = C.F.|journal = Science|volume = 272|bibcode = 1996Sci...272..246H}}</ref><ref>{{cite journal|last = de Callataÿ|first = François|date = 2005|title = The Graeco-Roman Economy in the Super Long-Run: Lead, Copper, and Shipwrecks|journal = Journal of Roman Archaeology|volume = 18|pages = 361–372 (366–369)}}</ref>
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Бакар