Месечина: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Јазична исправка, replaced: јужен пол → Јужен Пол using AWB |
|||
Ред 46:
== Настанување ==
Се смета дека Месечината настанала пред околу 4,5 милијарди [[Година|години]], по судир на [[комета|комети]]. При ударот била исфрлена голема количина материјал во [[орбита|Земјината орбита]] од кој бил обликувана Месечината. Таа и релјефно е многу интересно небесно тело.
[[File:Evolution of the Moon.ogv|thumb|upright=1.15 |left |Еволуција на Месечината]]
Првиот цртеж на Месечината го направил [[Галилео Галилеј]] во [[1609]] година. Најниските подрачја на Месечината се огромни сиви површини кои понекогаш можат да се забележат и со голо [[око]]. Тие рамници во [[1651]] година [[Џовани Ричоли]] ([[1598]]-[[1671]]) ги нарекол мориња, иако во нив нема вода. Овие мориња не се еднолични рамници, бидејќи во нив се забележуваат набори, кои понекогаш личат на ѕидови, долги по неколку стотини километри, и пукнатини, кои личат на речни корита. По рабовите на рамниците се протегаат големи планински венци, кои носат имиња на планините на Земјата ([[Алпи]], [[Апенини]], [[Пиренеи]], итн.). Највисоката точка на Месечината се наоѓа на планините [[Лајбниц (планини на Месечината)|Лајбниц]] (''Leibniz''), кои се наоѓаат на месечевиот
Освен [[Планински венец|планинските]] венци, на Месечината можат да се видат и [[
== Физички карактеристики ==
Месечината е цврсто [[небесно тело]] со пречник од 3473,3 км. По површина, таа е 14 пати, по обем е 50 пати, а по маса е 80 пати помала од Земјата. [[Гравитација]]та на Месечината е шест пати помала отколку онаа на Земјата.
Во текот на еден месечев ден, кој трае 14 земски дена, температурата се искачува на +120 °C, а во текот на ноќта се спушта до -160°С. Токму овие промени се причина нејзината површината да биде пустинска и безживотна, составена од карпи и длабок слој на прав. Месечината била покриена со [[кратери]] формирани од [[астероиди]] кои паѓале на месечината по нејзиното [[создавање]]. Некои од нив ја пробиле месечевата кора, при што [[лава]]та истекла на [[површина]]та. Тоа се темните „мориња“ кои можат да се видат од Земјата.
Месечината околу Земјата се движи по [[елипса|елипсеста]] патека со просечна брзина од 1,02 км/сек, и поминува дневен лак од 13 степени и 10 минути. Едно цело свртување околу Земјата прави за 27 денови, 7 часа и 11,5 секунди<ref>{{Cite journal|last = Wieczorek|first = M.|coauthors = ''et al.''|title = The constitution and structure of the lunar interior|journal = Reviews in Mineralogy and Geochemistry|volume = 60|issue = 1|pages = 221–364|year = 2006|doi = 10.2138/rmg.2006.60.3}}</ref>, што се нарекува [[сидерички месец]]. Месечевата патека е подложна на силни температурни вибрации што ги предизвикува [[Сонце
[[Гравитација]]та на Земјата ја врти Месечината околу нејзината орбита. Месечината се оддалечува
=== Атмосфера ===
Ред 67:
== Месечеви мени ==
[[Податотека:Lunar libration with phase Oct 2007 450px.gif|thumb|left|250px|Приказ на месечевите мени]]
Поради постојаното менување на положбата во однос на [[Сонце]]то и [[Земјат]]а, Месечината е различно осветлена, па затоа од [[Земја]]та можат да се забележат различни [[месечеви мени]], од кои покарактеристични се четири:
* '''млада Месечина''' (Месечината е невидлива, освен за веме на замрачување на [[Сонце]]то);
Ред 78:
Времето на движење на Месечината околу Земјата се нарекува лунарен т.е. [[синодички месец]]<ref>{{Cite web|last=Spudis |first=P.D. |year=2004 |url=http://www.nasa.gov/worldbook/moon_worldbook.html |title=Moon |publisher=World Book Online Reference Center, NASA |accessdate = 01 мај 2011}}</ref> или ''лунација''. Бидејќи на Месечината и се потребни 29 дена, 12 часа, 44 минути и 2,8 секунди да го заврши своето движење околу Земјата, времето од еден со следниот месечев месец варира меѓу 29 и 30 дена, а бидејќи во [[соларна година|соларната година]] има 12 лунации, овој период се нарекува уште и [[лунарна година]]. Доколку се земат предид овие бројки при пресметување на 12 месеци во текот на една година, тогаш годишниот збир на денови во годината би изнесувал 354 дена, што е за 11 или 12 дена помалку од деновите во тропската или соларна (сончева) година.
== Својства на Месечевата [[атмосфера]] ==
* [[притисок]] 3 × 10<sup>
* [[хелиум]] 25%
* [[неон]] 25%
Ред 114:
== Човекот на Месечината ==
[[Податотека:As11-40-5886, uncropped.jpg|мини|десно|[[Нил Армстронг]] и знамето на САД]]
На [[20 јули]] [[1969]] година, [[
==Месечината како тема во уметноста и во популарната култура==
Ред 195:
{{Нормативна контрола}}
[[Категорија:Месечина| ]]
[[Категорија:Земја]]
|