Лајнус Полинг: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Јазична исправка, replaced: Референци → Наводи using AWB
Ред 1:
[[Податотека:Pauling.jpg|мини|Лајнус Полинг]]
 
'''Линус Паулинг''' ( {{Lang-en|Linus Carl Pauling}} ; [[Портланд (Орегон)|Портланд]], [[28 февруари]] [[1901|1901 година]] - Биг Сур, [[19 август]] [[1994|1994 година]] ) <ref name="frs">{{Наведено списание|last=Dunitz|first=J. D.|author-link=Jack D. Dunitz|year=1996|title=Linus Carl Pauling. 28 February 1901–19 August 1994|journal=[[Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society]]|volume=42|issue=9|pages=316-326|doi=10.1098/rsbm.1996.0020|pmc=|pmid=11619334}}</ref> бил [[Соединети Американски Држави|американски]] хемичар и биохемичар.
 
Тој, исто така, даде значителен придонес во [[Кристалографија|кристалографијатакристалографија]]та, молекуларната [[биологија]] и [[Медицина|медицинатамедицина]]та. Многумина го сметаат за водечки хемичар на [[20 век]]. Тој бил првиот што ја испитувал употребата на [[Квантна механика|квантната механика]] во [[Хемија|хемијатахемија]]та, а во [[1954|1954 година]] ја добил [[Нобелова награда за хемија|Нобеловата награда за хемија]] за својата работа за природата на хемиските врски.
 
Исто така, [[Полингова скала|скалата за електронизација]] на [[Полингова скала|Паулинг]] се користи долго време.
 
Во [[1962|1962 година]] тој исто така ја освоил [[Нобелова награда за мир|Нобеловата награда за мир]] за застапување за забрана за нуклеарни тестови, така што тој е единствениот човек кој сам освоил две [[Нобелова награда|Нобелови награди]].
 
== Научни достигнувања ==
Неговото главно научно достигнување е теоријата на [[Хемиска врска|хемиски врски,]] која ги разви во доцните 20-ти и раните 30-ти и ја претстави во својата книга „Природата на хемиските врски и структурата на молекулите и кристалите“. Оваа книга за прв пат била објавена во [[1939|1939 година]], второто издание се појавило во [[1940|1940 година]]. Следеа нови изданија, а книгата била преведена на десетина јазици. До крајот на 1940-тите, неговото дело било препознаено во научни кругови и станало основа за многу истражувања во [[Хемија|општата хемија]], [[Неорганска хемија|неорганска]] и [[органска хемија]].
 
Во [[1954|1954 година]], Паулинг ја добил Нобеловата награда за хемија „за проучување на хемиски врски и нивна примена во објаснувањето на сложените структури на молекулите“. Во својот говор на приемот на доделувањето на Нобелова награда, тој рекол дека студиите на идните хемичари ќе бидат „засновани на нови хемиски структури, вклучувајќи добро дефинирана геометриска врска помеѓу [[Атом|атомитеатом]]ите во молекулите и ригорозната примена на новите структурни принципи“ и „Благодарение на оваа методологија ќе се постигне значајно напредок во решавање на проблемите со биологијата и медицината со хемиски методи “.
 
Паулинг бил претседател на Американското хемиско друштво (1948) и Пацифичката филијала на Американското здружение за унапредување на науката (1942-1945), и потпретседател на Американското филозофско друштво (1951-1954).
 
=== Правила на Паулинг ===
Паулинг поставил 6 правила во врска со [[Хемиска врска|хемиското врзување]] во неговите дела. Накратко, тие вклучуваат следново:
 
# Хемиска врска е формирана со интеракција на не спарени [[Електрон|електрониелектрон]]и од 2 врзани [[Атом|атомиатом]]и .
# Електроните мора да имаат спротивни [[Спин (физика)|вртења]] .
# Откако ќе се спарат, електроните не можат да учествуваат во други обврзници.
# Условите за размена на електрони во врската вклучуваат само една [[Бранова равенка|бранова функција]] за секој атом.
# Достапните електрони со најниска [[Енергија|енергија ја]] градат најсилната врска.
# Од двете [[Атомска орбитала|орбитали]] во атом, оној што може да се преклопи најмногу со орбиталата на другиот атом ќе ја даде најсилната врска и има тенденција да лежи во насока на концентрираната орбитала.
 
== Други активности ==
Во јуни [[1961|1961 година]], Паулинг и неговата сопруга свикале конференција во [[Осло]], [[Норвешка]], против ширењето на [[Нуклеарно оружје|нуклеарното оружје]]. Паулинг исто така подготвил договор за забрана на вакви тестови. Во јули [[1963|1963 година]], [[Соединети Американски Држави|Соединетите држави]], [[Советски Сојуз|Советскиот сојуз]] и [[Обединето Кралство|Велика Британија]] потпишале договор за забрана на нуклеарни тестови, врз основа на овој проект.
 
Во [[1963|1963 година]], Паулинг ја добил [[Нобелова награда за мир|Нобеловата награда за мир]]. Во својот говор на доделувањето на Нобеловата награда, тој изрази надеж дека договорот за забрана за нуклеарни тестови ќе започне „серија договори и промени што ќе доведат до создавање на нов свет каде можноста за војна ќе биде исклучена засекогаш“.
 
Во истата година, тој се повлекол од Калифорнискиот институт за технологија и станал професор по истражувања во Центарот за проучување на демократските институции во Санта Барбара, [[Калифорнија]]. Тука тој бил во можност да посвети повеќе време на прашања од меѓународно разоружување. Во [[1967|1967 година]] бил назначен за професор по хемија на Универзитетот во Калифорнија, Сан Диего, со надеж дека ќе помине повеќе време во истражување на молекуларна медицина. Две години подоцна, тој станал професор по хемија на универзитетот Стенфорд во [[Пало Алто (Калифорнија)|Пало Алто]] (Калифорнија).
 
== Теорија за посебната улога на витамин Ц. ==
Во доцните 60-ти години, Паулинг се заинтересирал за биолошките ефекти на [[Витамин Ц|витамин Ц.]]. Во книгата „Витамин Ц и обична настинка“ (1971), тој накратко практично и теоретски ги покажал терапевтските својства на витамин Ц. Во раните 70-ти, тој ја формулирал Теоријата на ортомолекуларна медицина, во која ја истакнал важноста на витамини и [[Аминокиселина|аминокиселини]] за животот и животинскиот свет.
 
Во своите дела, тој потврдил дека човечките потреби за витамин Ц се движат од 0,1 до 0,2 g. дневно. Недоволното внесување на овој витамин може да доведе до голем број компликации, пред се на срцето, па дури и карцинозни заболувања. Земање на големи дози на витамин Ц (5, 10, па дури и 15 g. )може да доведе до реверзибилна реакција - активирање на природни механизми за уништување на заболените клетки. Ова може да се користи за лекување на некои видови кардиоваскуларни заболувања и рак. Заштитниот ефект на витамин Ц во некои случаи на [[Рак (болест)|карцином]] е многу зависен од формата на карцином и може да биде отсутен. Теоријата на Паулинг за улогата на високи дози на витамин Ц во третманот на карцином неодамна е маргинализирана.
 
Како и да е, некои идеи за ортомолекуларна медицина ја задржуваат нивната важност денес, наоѓајќи израз во концептот на „додатоци во исхраната“.
 
== РеференциНаводи ==
{{Наводи}}
 
Ред 46:
{{Портал|Биографија}}
 
* [https://www.britannica.com/biography/Linus-Pauling Биографија на Линус Паулинг] на [[Енциклопедија Британика|енциклопедија Британија]]
 
[[Категорија:Американски нобеловци]]
[[Категорија:Американски атеисти]]