Јазици на Индија: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето |
с Јазична исправка, replaced: официјални јазици → службени јазици (4), Официјални јазици → Службени јазици (3) using AWB |
||
Ред 1:
{{викифицирање}}
'''Јазиците во Индија''' припаѓаат на неколку [[Language family|јазични групи]], а најголемите од нив се [[Индоевропски јазици|индо-европските јазици]], [[индоариски јазици|индоариските]] (кои ги зборуваат 72% од Индијците) и дравидски јазици (кои ги зборуваат 25% од Индијците). Другите јазици кои се зборуваат во Индија им припаѓаат на [[Австро-азијатски јазици|австро-азијатски]], тибето-бурманските, и неколку ситни јазични групи и изолирани јазици.
Главен [[службен јазик|официјален јазик]] на [[Република Индија]] е стандардниот [[хинди]], додека пак [[Англискиот јазик|англискиот]] е втор службен јазик. Уставот на Индија вели дека "службен јазик на Унијата ќе биде хинди со писмото [[
Индивидуалните [[Мајчин јазик|мајчини јазици]] во Индија бројат неколку стотици, според пописот од 1961 се разликуваат 1.652 јазици (според 415 списоци на „Етнолог“). Според пописот на Индија од 2001 година, 29 јазици зборуваат повеќе од еден милион говорители, 122 повеќе од 10.000. Три милениуми на јазичен контакт довеле до значително меѓусебно влијание помеѓу четирите јазични групи во Индија и Јужна Азија. Два контактни јазици одиграле важна улога во историјата на Индија. Тоа се [[Персиски јазик|персискиот]] и [[Англискиот јазик|англискиот]].
Ред 11:
==== Бројност ====
Главни статии:
Дијалектолозите ги разликуваат термините "јазик" и "дијалект" врз основа на меѓусебна разбирливост. Индискиот попис користи две посебни класификации на свој уникатен начин: (1) „јазик“ и (2) „мајчин јазик “. Мајчините јазици, се групирани во рамките на секој "јазик". Многу „мајчини јазици“ кои се така дефинирани можат да се сметаат за јазици, а не за дијалекти, според јазичните стандарди. Ова посебно важи за голем број "мајчини јазици" со десетици милиони говорители, кои се официјално групирани под "јазикот" хинди.
Ред 26:
Повеќето јазици во Индиската република се напишани со писма кои потекнуваат од брахми, како што се деванагари, бенгалски, орија, тамилски, канада и други писма, иако урду се пишува со изведеница од арапското писмо, а неколку мали јазици, како што е сантали, имаат независни писма.
====
Членот 345 на Индискиот устав предвидува во признавањето на "
▲Официјални јазици на Република Индија се стандарден хинду и англиски јазик. Врз основа на член 343 (1) ", официјалниот јазик на Унијата е хинду со деванагари писмо." Одделни држави можат да си регистрираат свои официјални јазици, во зависност од нивната јазична демографијата. На пример, државата Махараштра фо има за официјален само јазикот марати, државата Андра Прадеш го има телугу како единствен официјален јазик, државата Тамил Наду го има тамил како единствен службен јазик и држава Карнатака го има канада како нејзин единствен службен јазик, а државата Џаму и Кашмир ги имаат кашмирскиот, урду и догри како свои официјални јазици.
▲Членот 345 на Индискиот устав предвидува во признавањето на "официјални јазици" на унијата да биде вклучен стандардниот хинду или еден или повеќе јазици што се усвоени од државното законодавство како службени јазици. Според дваесет и првиот амандман на Уставот од 1967 година, државата признава 14 официјални регионални јазици. Според Осмиот распоред и Седумдесет и првиот амандман, направено е вклучување на јазиците синди, конкани, манипури и непалски, и со тоа зголемување, бројот на официјални регионални јазици на Индија достигнува до 18. Одредени држави, чии граници се претежно направени со социо-лингвистичка поделба, имаат слобода да одлучат кој јазик ќе го корситат за својата внатрешната администрација и образование.
Во следната табела се прикажани официјалните јазици, освен англискиот, утврдени во Осмиот распоред во мај, 2008 година:
{| class="wikitable"
Ред 83 ⟶ 82:
==== Официјални класични јазици ====
Во 2004 година, Владата на Индија прогласи дека јазиците што исполниле одредени услови може да добијат статус на "класични јазици на Индија". Јазици кои досега се прогласени за класични се тамилскиот (во 2004), санскрит ( во 2005), канада и телугу (во 2008).
Во 2005 година, санскрит, кој веќе имаше посебен статус во член 351 од Уставот на Индија како примарен изворен јазик за развој на официјалниот стандарден хинду јазик, исто така беше прогласен за класичен јазик, тоа беше проследено со слично прогласување за канада и телугу во 2008 година, врз основа на препораките на комисија од јазични експерти составена од Министерството за култура при Владата на Индија.
Во 2006 година во соопштението за медиумите, министерот за туризам и култура Амбика Сони за „Раја Сабха“ ги соопшти следниве критериуми за утврдување на критериумите според кој еден јазицик може да се смета за "класичен јазик":
Ред 94 ⟶ 93:
*Официјален јазик да биде "хинду", кој мнозинството луѓе (40%) го идентификувале како мајчин јазик, иако само мал дел од овие "хинду" говорители зборувале правилно хинду.
*Другите јужни Индијци, посебно Тамилците, и оние од Мизорам и Нагаланд, го претпочитален англискиот како официјален медиум за комуникација.
*И хинду и англискиот јазик да бидат прогласени за
==== Практични проблеми ====
Ред 111 ⟶ 109:
Неодамна анти-хинду чувства беа изразени и во Мумбаи од Шив Сена и Махараштра Навнирман Сена.
Владата на Индија се обидува да овие конфликти со разни кампањи, координирани од Централниот институт за идниски јазици во [[Мајсур]], огранок на Одделот за високо образование, од Бирото за јазик при Министерството за развој на човечки ресурси.
==== Системи на пишување ====
Различните индиски јазици имаат соодветни писма. Јазикот марати се пишува со писмото деванагари. Повеќето други јазици се пишуваат со писмо кое е специфично за нив, на пример бенгали со писмо бенгали, пунџаби со писмо гурмукши и шахмуки, орија со уткал липи, гујарати со гујарати и тн. Урду, а понекогаш и кашмирски, сараки и синди се пишуваат со изведени верзии на персо-арапското писмо. Со овој еден исклучок, писмата на идниските јазици се со индиско потекло. (Видете ИСО 15919 во врска со романизацијата на Индиските јазици)
{{Јазици на Индија}}
| |||