Кинеска Нова година: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
наместо доѓло напишав дошло |
с Стилска исправка, replaced: временски зони → часовни појаси using AWB |
||
Ред 1:
[[Податотека:Marina-Bay Singapore Firework-launching-CNY-2015-07.jpg|мини|Огномет при прослава
'''Кинеска Нова Година''' ([[Традиционално кинеско писмо|т:]]農曆新年) е прослава на почетокот на новата година според традиционалниот [[кинески календар]]. Прославата се нарекува и '''Празник на пролетта''' или '''Пролетен фестивал'''. Секоја година е на различен датум, а паѓа на првата [[млада месечина]] од првиот месечев месец, или околу четири до осум недели пред [[пролет]]та. Датумот е секогаш меѓу [[21 јануари]] и [[21 февруари]] според [[Грегоријански календар|грегоријанскиот календар]]. Традиционално оваа прослава е одбележана со прослава на едно од [[кинески зодијак|дванаесетте животни]] кои се основа на [[кинеска астрологија|кинеската астрологија]].
Оваа прослава е една од најважните во Кина, и една од најпрославуваните<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/av/world-asia-china-35498848/chinese-new-year-the-largest-annual-human-migration|title=The largest annual human migration|website=BBC News|language=en|access-date=2018-11-13}}</ref>. Се прославува насекаде низ светот каде живее поголема група на Кинези, на пример во [[Сингапур]],<ref>{{cite web|url=http://www.visitsingapore.com/festivals-events-singapore/cultural-festivals/chinese-new-year/ |title=Chinese New Year 2011 |publisher=VisitSingapore.com |date= |accessdate=2 November 2011}}</ref> [[Индонезија]], [[Малезија]], [[Тајланд]], [[Камбоџа]], [[Филипини]]<ref>{{cite web|url=http://ph.news.yahoo.com/philippines-adds-chinese-holidays-171626435.html |title=Philippines adds Chinese New Year to holidays |publisher=Yahoo News Philippines |date=2 December 2011 |accessdate=29 June 2013}}</ref> и [[Маврициус]],<ref>{{cite web|url=http://www.tourism-mauritius.mu/en/festivals.html|title=Festivals, Cultural Events and Public Holidays in Mauritius|date=|publisher=Mauritius Tourism Authority|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160211053530/http://www.tourism-mauritius.mu/en/festivals.html|archivedate=11 February 2016|deadurl=yes|accessdate=28 January 2012|df=dmy-all}}</ref> како и во многу делови од Северна Америка и Европа.<ref>{{cite news|last1=Crabtree|first1=Justina|title=As the Lunar New Year celebrations begin, CNBC looks at Chinatowns across the world|url=https://www.cnbc.com/2018/02/16/lunar-new-year-chinatowns-worldwide.html|work=CNBC|date=16 February 2018}}</ref><ref>{{cite news|title=Happy Chinese New Year! The year of the Dog has begun|url=https://www.usatoday.com/story/news/world/2018/02/15/when-chinese-new-year/340810002/|work=USA TODAY|language=en}}</ref><ref>{{cite news|title=Chinese New Year and its effect on the world economy - The Boston Globe|url=https://www.bostonglobe.com/business/2015/02/18/chinese-new-year-and-its-effect-world-economy/0HgwjHXjCODvwNdJXZdNQI/story.html|work=BostonGlobe.com}}</ref>
Кинеската нова година е поврзана со неколку митови и обичаи. Прославата е време на оддавање почест на боговите и претците.<ref>{{cite web | url=http://www.history.com/topics/chinese-new-year | title=Chinese New Year | publisher=History | accessdate=9 February 2013}}</ref> Во кина, обичаите поврзани со прославата се разликуваат од регион до регион,<ref>{{Cite news|url=https://www.ecenglish.com/en/social/blog/brighton/2018/02/16/chinese-new-year-2|title=The Year of the Dog - Celebrating Chinese New Year 2018|date=2018-02-16|work=EC Brighton|access-date=2018-11-13|language=en-US}}</ref> а вечерта пред новата година најчесто семејствата се собираат на заедничка вечера. Традиција е секое семејство да ја исчисти куќата, со што се исфрла лошото и се прави место да влезе добрата среќа. Обичај е да се украсат прозорците и вратите со фигури од црвена хартија. Меѓу другите традиционални активности е употребата на петарди како и давање пари во црвен плик.
[[Податотека:Offerings to the Gods.jpg|thumb|right|Понуда за боговите.]]
Ред 13:
{{Главна|Кинески календар}}
[[Месечево-сончев календар|Месечево-сончевиот]] кинески календар ја одредува месечевата нова година. Овој календар покрај Кина, го користат Кореа, Јапонија и Виетнам, иако понекогаш одредувањето на денот кој се слави како нова година меѓу овие земји може да се разликува, поради различните
==Митологија==
Според легендите, со кинеската нова година е поврзан митскиот ѕвер наречен [[Нијан]], кој јадел селани, а посебно мали деца. Еден ден селаните решиле да се скријат од ѕверот, само еден стар човек решил ноќта да остане во селото и да се освети на Нијан. Човекот ставил украси од црвена хартија и пукал со петарди. Кога селаните се вратиле наредниот ден, виделе дека ништо не било уништено, па помислиле дека старецот е всушност божество кое дошло да ги спаси, а потоа сфатиле дека Ниан се плаши од црвената боја и од гласните звуци. Кога дошол денот за прослава на новата година, селаните облекле црвени алишта, закачиле црвени фенери и црвени свитоци по прозорците и вратите, и фрлале петарди за да го исплашат Нијан. Од тогаш, Нијан не се појавил во селото повторно.<ref>{{cite web|url=http://www.ancient-origins.net/myths-legends-asia/origin-lunar-new-year-and-legend-nian-001289|title=The Origin of Lunar New Year and the legend of Nian|publisher=Ancient Origins|date=31 January 2014|accessdate=6 September 2015}}</ref>
==Прославување и обичаи==
Во деновите пред новата година, задолжително е чистење на домот, со што се брка лошото, а се прави место за доброто. Некои ги преуредуваат домовите или ги кречат во црвено.<ref>Welch, Patricia Bjaaland, p. 9.</ref> Украсите се секогаш од хартија. Купувањето на нова облека и обувки се смета за симбол на нов почеток. Сечење на косата мора да се заврши претходно, затоа што сечење на косата за нова година се смета за лоша среќа. Се очекува од фирмите да ги исплатат сите долгови пред новата година, и обичај е да се испрати подарок и ориз на блиските соработници и членови на семејството.
Во домовите на будистички или таоистички семејства, домашниот олтар и статуите се чистат, и се поставуваат украси, а старите украси се палат. Пред заедничката вечера се кажува молитва за благодарност. Конфучионистите се сеќаваат на претците на кои им оддаваат почит.
За време на прославата, Кинезите подготвуваат различни гурмански специјалитети за семејството и гостите. Најголем настан е заедничката вечера, а јадењата кои се сервираат истовремено се сметаат за понуда за новата година. Вечерата е слична на христијанската вечера за Божик, или на пример американската вечера за Денот на благодарноста. По вечерата, некои семејства го посетуваат локалниот храм, го палат првиот инсенс за новата година, но многу семејства по вечерата имаат забава и одбројување на последните секудни до новата година. Петарди и други пиротехники се користат често, а надворешната врата не се отвора до наредното утро, при што се изведува ритуал наречен „отворање на вратата на среќата“.<ref>Welch, Patricia Bjaaland, p. 30.</ref> Сепак, во некои земји петардите се забранети.
| |||