Елена Кантакузина: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Јазична исправка, replaced: византискиот император → византискиот цар using AWB
Ред 26:
| religion =[[Православие]]<br>
}}
'''Елена Кантакузина''' ([[грчки]]: ''Ελένη Καντακουζηνή, Helena Kantakouzene'', [[1333]] - [[10 декември]] [[1396]]) била [[византиска царица]], сопруга на византискиот императоротцарот [[Јован V Палеолог]].
== Потекло==
 
Ред 35:
Во управувањето на императорот [[Андроник III Палеолог]], сопругот на Ирина Асенина ја имал должноста ''велик доместик'', а по смртта на царот Јован станал член на регентскиот совет на малолетниот наследник на Андроник, [[Јован V Палеолог]]. Наскоро меѓу Јован Кантакузин и мајката на царот, [[Ана Савојска]], избувнало конфликт, кој прераснал во граѓанска војна. Ана, која исто така била член на регентски совет, го искористила привременото отсуство на [[Јован VI Кантакузин|Јован Кантакузин]] од [[Константинопол]] и го прогласила за предавник и непријател на империјата. Ана се потпрела на поддршката на истакнатиот дворјанинот и военоначалник [[Алексиј Апокавк]] и на патријарх [[Јован XIV Цариградски]]. Ана му го понудила местото на [[Јован VI Кантакузин|Јован Кантакузин]] во регентски совет на [[Алексиј Апокавк]]. Голем дел од војската сепак се наоѓала под контрола на Јован, кој на [[26 октомври]] [[1341]] се прогласил за император во [[Димотика]], што го означило почетокот на нова граѓанска војна во империјата.
Борбата меѓу [[Јован VI Кантакузин|Јован Кантакузин]] и централната власт во [[Константинопол]] продолжила до [[1347]] година. Во тоа време во неа се мешале и соседните балкански владетели. Трновският цар [[Иван Александар]] бил на страната на Ана и [[Алексиј Апокавк]], додека неговиот шура [[Стефан Душан]] го поддржувал [[Јован VI Кантакузин|Јован Кантакузин]]. И двајцата соседи на Византија всушност искористиле од војната, за да постигнат сопствени политички цели и да ги прошират териториите на сметка на империјата. [[Јован VI Кантакузин|Јован Кантакузин]] го привлекол на своја страна и отоманскиот султан [[Орхан I]]. Во [[1342]] година [[Јован VI Кантакузин|Јован Кантакузин]] бил принуден да оди во [[Србија]], каде што норал да отиде и да побара помош од српскиот крал [[Стефан Душан]]. Останала сама во [[Димотика]] и притисната од цариградската партија во градот, Ирина побарала поддршка од бугарскиот цар, ветувајќи на [[Иван Александар]] дека ќе му го предаде градот ако сопругот не се врати. Така, [[Иван Александар]] испратил писмо до својот зет Душан и сестра [[Елена Бугарска|Елена]] во кое инсистирал да го затворат или погубат својот гостин, но Душан и неговата сопруга го отфрлиле предлогот на царот<ref>[http://www.promacedonia.org/ki/ki_20.htm '''Иречек''', Константин. История на българите. Глава XX Разцвет на сръбската държава. с. 351]</ref>.
 
Граѓанската војна меѓу Кантакузин и централната власт траела до 1347 година. На [[3 февруари]] [[1347]] двете завојувани страни постигнале договор според кој Јован Кантакузин бил прогласен за старател и соимператор на [[Јован V Палеолог]]. Договорот бил постигнат преку брак меѓу ќерката на [[Јован VI Кантакузин|Јован Кантакузин]], Елена Кантакузина и [[Јован V Палеолог|Јован V]]. [[Јован VI Кантакузин]] влегол во [[Константинопол]] и успешно воспоставил контрола над градот.
Ред 64:
== Надворешни врски ==
 
* Donald M. Nicol, ''The Byzantine Family of Kantakouzenos (Cantacuzenus) ca. 1100-1460: a Genealogical and Prosopographical Study'' (Washington, DC: Dumbarton Oaks, 1968), p. &nbsp;135
* Anthony Luttrell, [http://www.jstor.org/discover/10.2307/1291531?sid=21105778759283&uid=3737608&uid=4&uid=2 ''"John V's Daughters: A Palaiologan Puzzle"'']. Dumbarton Oaks Papers, 40 (1986), pp. 103-112&nbsp;103–112
* Frances Kianka, [http://www.jstor.org/stable/1291648 "The Letters of Demetrios Kydones to Empress Helena Kantakouzene Palaiologina"], ''Dumbarton Oaks Papers: Homo Byzantinus: Papers in Honor of Alexander Kazhdan'', '''46''' (1992), pp. 155-164&nbsp;155–164
* John Julius Norwich, ''Bisanzio'', Mondadori, Milano 2000.
* Barker J. W., ''Manuel II Paleologus (1391-1425)''. A Study in Late Byzantine Statesmanship, New Brunswick, N. J., 1969. с. 33-36.