Омуртаг: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Јазична исправка, replaced: византискиот император → византискиот цар (2) using AWB
Ред 18:
|}}
'''Хан Омуртаг''' ({{lang-el|Μορτάγων<ref>[[Теофан Продолжител]], p.64; [[Ѓорѓи Кедрин]]
</ref>, Ομουρτάγ}}<ref>[http://mandara.narod.ru/nadpisi.htm Мадарски надписи, Inscriptions of Madara", Inscription No.64. Retrieved 10 April 2012.]</ref>, {{lang-lt|Omurtag}}) — средновековен бугарски владетел, син на хан [[Крум]]. Со [[Прво Бугарско царство|Бугарското царство]] управувал од [[814]] до [[831]] година<ref name="Трновски натпис на хан Омуртаг">[http://www.history.kemsu.ru/oldversion/ISV/1bolg.htm Трновски натпис на хан Омуртаг]</ref>. Водел успешни војни на северната граница со [[Империја на Франките|Франките]]. Ги проширил границите на Бугарија до [[Срем]] и [[Панонска Хрватска]].<ref>[http://www.history.kemsu.ru/oldversion/ISV/1bolg.htm name="Трновски натпис на хан Омуртаг]<"/ref>
 
== Први години==
Ред 27:
== Надворешна политика ==
[[Слика:EuropaZurZeitDerKarolinger.jpg|thumb|270px|Бугарија во 814 година]]
По ненадејната смрт на хан Крум, голем број на бугарски војници останале во [[Тракија]], каде продолжиле да ги бранат стратешките позиции. [[Прво бугарско царство|Бугарите]] продолжиле со воените дејствија во [[814]] - [[815]] година, отфрлувајќи го византискиот предлог за мир. Тоа го принудило на византискиот императорцар [[Лав V Ерменец]] во зимата [[815]] - [[816]] година да организира морски поход во кој бугарските сили биле поразени кај [[Несебар]], и со тоа византиските сили отвориле нов воен фронт, по оној во [[Тракија]]<ref>Гюзелев, Васил, история на Средновековна България VII — XIV век, Том I, Дял втори : Езическа България, Анубис, С., 1999, стр. 145</ref>. Со следните дејствија Византијците успеале да си ги вратат најважните тврдини во [[Источна Тракија]].
 
Освен гореспоменатиот напад, Византијците презеле и други мерки против Бугарите. Во почетокот на [[814]] година византиски емисари биле прифатени од императорот на [[Империја на Франките|Франките]], [[Лудвиг Побожниот]]. Според западните летописци, целта била да се направи сојуз меѓу двете држави, насочен против Бугарија. Не се знае дали се стигнало до унија, но се претпоставува дека Франките не се обврзиле со конкретни активности. Сепак, веста за преговорите меѓу двете империи стигнала до [[Плиска]]. Така во [[815]] година бил склучен мировен договор меѓу двете земји. Делови од овој договор се наоѓаат во т.н. Сулејманкојски натпис. Договорот се состоеил од 11 клаузули, но денеска се зачувани само првите четири:
Ред 43:
Во внатрешната политика Омуртаг успеал да ја доврши административната реформа започната од неговиот претходник Крум. Со тоа конечно бил ставен крај на автономијата на словенските племиња.
 
Омуртаг во бугарската историја останал познат со своите градежни дејности кои придонеле за развојот на Плисковско-преславската култура. Зачувани се голем број на извори и натписи кои сведочат за обновата на престолнината Плиска која била разрушена од византискиот императорцар Никифор, како и за изградбата на нова палата со престолна соба, како и неколку палати и тврдини.
 
Во [[Трновски натпис на Омуртаг|Трновскиот натпис]] кој му припаѓа на Омуртаг пишува<ref>[http://www.promacedonia.org/vb/vb_10.html Бешевлиев, Веселин, Прабългарски епиграфски паметници, Издателство на Отечествения фронт, С., 1981, стр. 123]</ref>:
Ред 51:
 
== Смрт ==
Омуртаг починал во [[831]] година и бил наследен на престолот од третиот син [[Маламир]] († 836), бидејќи првородениот син [[Енравота]] (или Бојан) бил лишен од престолот поради прифаќањето на христијанската вера, а вториот син - [[Звиница]], починал многу млад. Причините за смртта на Омуртаг се нејасни. По неочекуваната негова смрт се појавил слух, според кој владетелот бил убиен од еден свој големец. Некои научници, како полскиот византолог Т. Вашилевски, го прифаќаат ова тврдење.
 
Во продолжение на скоро едно столетие во историската наука се водело спор за местото на гробот на хан Омуртаг. Тоа довело до појава на голем број хипотези. Првите од нив се појавиле во врска со Трновскиот натпис на владетелот и претпоставката дека гробницата била изградена уште пред неговата смрт. Таму е опишано дека бил изграден т.н. Преславски дом, на средина на растојанието помеѓу него и Плиска била изградена могила. Професорот Васил Златарски објаснува дека грчкиот збор "''τουμβαν''" од натписот одговара не само на могила, туку и на гроб<ref>'''Златарски, В.''' - „История на България през средните векове, Т. 1, Ч. 1 Епоха на хуно-българско надмощие“, АИ "проф. Марин Дринов", С., 2002, с. 327, 447</ref>. По извршените археолошки ископувања во Могила, истата била откриена и денеска истата се нарекува Омуртагова.
Ред 74:
{{succession box|before=[[Крум]]|title=[[Список на бугарски владетели|Кан на Бугарија]]|after=[[Маламир]]|years=814–831}}
{{s-end}}
{{Шаблон:Бугарски владетели}}
 
[[Категорија:Бугарски монарси]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Омуртаг