Цимбал: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с додадена Категорија:Жичени инструменти користејќи го HotCat
с Правописна исправка, replaced: цм → см (2) using AWB
Ред 3:
 
==Општи карактеристики==
Како и [[цитра]]та, цимбалот се развил од [[псалтериум]], па тие имаат одредени општи сличности со неа: плиток, четвороаглест корпус, со редица жици ставени попречно на свирачот. Меѓутоа, разликите се побитни: корпусот е многу поголем со димензи (околу 135 цмсм на предната и 92 цмсм на задната страна - значи со трапезен облик) па има и сопствени нозе; исто така, бројот на жици е многу поголем, тие вклучуваат тонски опсег од Е до Е3 хроматски, и покрај тоа се штимувани најчесто по три или четири на исти тон; интонацијата е фиксирана со штимувањето; жиците не се трзаат, туку се удираат со дрвени удиралки, чии глави се едната страна обложени со платно, па може да се направи, по желба, потврд или помек удар.
 
==Звучни карактеристики==
Начинот на произведување на звукот - со удари, потоа големината на [[Резонатор|резонаторотрезонатор]]от, големиот број и должината на жиците, се причина цимбалот да е доста звучен инструмент. Карактеристично за него е големото сливање на звукот - како кај харфата, само во уште поголема мера, затоа што жиците до скоро биле пригушувани само со рака (односно подлактицата), што не било секогаш доволно ефикасно, ниту е можно во секоја прилика, затоа што рацете се веќе зафатени со удирање по жиците, понекогаш и со две палки во една рака. Затоа кај новите, модерни цимбали е поставен систем за пригушување, кој се регулира со една педала; звукот се слева колку што е можно, и по потреба, а тоа овозможува звучни акорди со прецизни звуци низ цела палета на инструменти, кои многу често се користат на чимбалот. Исто така за овај инструмент е каректеристично тремоло на долги мелодиски тонови.
 
==Историја на инструментот==
Непосреден претходник на цимбалот е средноовековниот псалтериум, и тоа еден гермаснки тип од овој инструмент (на италијански: ''salterio tedesco''), нарекуван [[Хакбрет|хакбрет]] (Hackbrett), кај кој жиците веќе тогаш, наместо трзање, се удирани со мали дрвени удиралки, и кој од цимбалот е значително помал, и обично се носел околу вратот. Потеклото на тој вид инструмент е од подрачјето на Блискиот Исток, од каде во 12 век стигнал во[[Шпанија]], па во западна и средна [[Европа]]. Посовршените клавирски инструменти со жици не дозволиле хакбретот, како и подоцна цимбалот, да заземат истакнато место во музичката пракса, па тие се задржале само во [[Фолклор|фолклоротфолклор]]от во некои делови, и до [[Виртуозност|виртуозноставиртуозност]]а.
 
Меѓу виртуозите најзначајни биле [[Панталеон Хебнштрајт]] (1669- 1750), кој и сам конструирал еден тип на голем цимбал, со два резонатори и 185 жици, па по него тој цимбал долго го нарекувале: панталеон (или панталон). Од друга страна, цимбалот доста рано, преку [[Турци|Турците]]те, стигнал во унгарските и словачките краеви (подоцна, и во некои наши северни области), па тука и до денес се одржал, посебно кај [[Роми|ромските]] [[ансамбл|ансамбли]]и, под назиот: цимбалом.<ref>Деспиќ Дејан: „Музички инструменти“, Факултет музичке уметности Београд 1989.</ref>
 
== Наводи ==
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Цимбал