Википедија

Сопствено движење: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
Нема опис на уредувањето
с Правописна исправка, replaced: Сончевиот систем → Сончевиот Систем using AWB
Ред 1:
[[Податотека:Proper motion mk.JPG|мини|300п|Односот помеѓу сопственото движење и брзината на еден објект. При оддавање зрак на растојание ''р'' од Сонцето се придвижило со аголна стапка од ''μ'' радијани/с, that is, ''μ = v<sub>t</sub> / d'' with ''v<sub>t</sub>'' = брзина попречна на видната линија од Сонцето. (На дијаграмот е покажан аголот ''μ'' раширен по единица време при тангентна брзина ''v<sub>t</sub>''.)]]
 
'''Сопствено движење''' — [[агол]]ната промена на местоположбата на една [[ѕвезда]] со текот на времето, гледано од [[тежиште]]то на [[Сончевиот системСистем]].<ref>{{цитирана книга |title=In Quest of the Universe |author=Theo Koupelis, Karl F. Kuhn |page= 369 |url=http://books.google.com/?id=6rTttN4ZdyoC&pg=PA369 |isbn=0763743879 |publisher=Jones & Bartlett Publishers |year=2007}}</ref> Ова движење се изразува во [[лачна минута|лачни секунди]] годишно (лс/г или ''arcsec''/''yr''), каде 3600 лачни секунди се еднакви на еден [[степен (агол)|степен]].<ref name= Green>{{цитирана книга |title=An Introduction to the Sun and Stars |author=Simon F. Green, Mark H. Jones |page= 87 |url=http://books.google.com/?id=lb5owLGIQGsC&pg=PA87 |isbn=0521546222 |publisher=Cambridge University Press |year=2004}}</ref> Наспроти ова имаме [[радијална брзина]], која е временската стапка на праволиниска промена растојанието во однос на набљудувачот (приближувајќи се или оддалечувајќи се), која обично се изразува во [[Доплерово поместување]] на применото зрачење. Сопственото движење не е сосем „сопствено“ бидејќи тука има удел и движењето на самиот сончев систем.<ref name=Birney>{{цитирана книга |title=Observational astronomy |author= D. Scott Birney, Guillermo Gonzalez, David Oesper |page= 73 |url=http://books.google.com/?id=cc9L8QWcZWsC&pg=RA1-PA73 |isbn=0521853702 |year=2007 |publisher=Cambridge University Press}}</ref> Поради конечноста на брзината на светлината, вистинската брзина на оддалечените ѕвезди не е востановлива. Востановеното сопствено движење се однесува на движењето на ѕвездата во моментот на зрачење на светлината.
 
== Вовед ==
Ред 13:
[[Податотека:Components of proper motion mk.JPG|мини|200п|Составни делови на сопственото движење на [[небесна сфера|небесната сфера]]: ''НСП'' небесен северен пол, ''П'' = [[пролетна рамноденица]], патеката на ѕвездата по небесната сфера е означена со стрелки. '''''μ''''' = вектор на сопственото движење, ''α'' = [[ректасцензија]], ''δ'' = [[деклинација (астрономија)|деклинација]], ''θ'' = [[положбен агол]]. ]]
 
Сопственото движење може да се изрази и преку годишните аголни промени во [[ректасцензија]]та (''μ<sub>α</sub>'') и [[деклинација (астрономија)|деклинацијата]] (''μ<sub>δ</sub>''). На [[небесна сфера|небесната сфера]], положбите се означуваат со ширина и должина. Координатата δ е ширината, а координатата α е должината измерена од [[пролетна рамноденица|пролетната рамноденица]] ''П'' - местото на небото кајшто Сонцето го преминува небесниот екватор (околу [[21 март]]).<ref name=Birney>{{цитирана книга |title=Observational Astronomy |author=D. Scott Birney, Guillermo Gonzalez, David Oesper |isbn=0521853702 |publisher=Cambridge University Press |year=2006 |page= 8 |url=http://books.google.com/?id=cc9L8QWcZWsC&pg=RA1-PA9}}</ref>
 
Составните делови на сопственото движење се утврдуваат вака. Ако во текот на годината еден објект се премести од координатите (α, δ) на координатите (α<sub>1</sub>, δ<sub>1</sub>), со агли изразени во лачни секунди. Годишната аголна промена во лачни секунди:<ref name=Smart>{{цитирана книга |title=Textbook on Spherical Astronomy |page= 252 |url=http://books.google.com/?id=W0f2vc2EePUC&pg=PA252 |author=William Marshall Smart, Robin Michael Green |isbn=0521291801 |publisher=Cambridge University Press |year=1977}}</ref>
Ред 33:
|-
|}
каде ''δ'' е деклинацијата. Факторот во ''cos δ'' се должи на тоа што полупречникот од оската на сферата до нејзината површина не е рамномерен, и станува нула на половите. Затоа, делот за брзина што е паралелен на кеваторот и соодветствува на дадена аголна промена во ''α'' е помал ако објектот е посеверно. Промената ''μ<sub>α</sub> '', која мора да се помножи со ''cos δ'' за да стане составен дел од сопственото движење, понекогаш се нарекува „сопствено движење во ректасцензија“, а ''μ<sub>δ</sub>'' се нарекува „сопствено движење во деклинација“.<ref name=Newcomb>{{цитирана книга |title=The Stars: A study of the Universe |author=Simon Newcomb |pages= 287–288 |url=http://books.google.com/?id=OG1AAAAAIAAJ&pg=PA287 | year=1904 |publisher=Putnam }}</ref>
 
Положбениот агол ''θ'' го има следниов однос со другите делови:<ref name=Birney2>{{цитирана книга |title=''op. cit.'' |author= D. Scott Birney, Guillermo Gonzalez, David Oesper |page= 75 |url=http://books.google.com/?id=cc9L8QWcZWsC&pg=RA1-PA9&dq=celestial+sphere+%22right+ascension%22 |year=2007 |isbn=9780521853705}}</ref><ref name=MajewskiNotes>See {{цмс
Ред 40:
| title =Stellar motions: parallax, proper motion, radial velocity and space velocity | publisher =University of Virginia
| accessdate = 31 декември 2008
}}</ref>
 
::{|
Ред 92:
| title=The 150 Stars in the Hipparcos Catalogue with Largest Proper Motion
| publisher=ESA
| accessdate=21 јули 2007 }}</ref> Тука не спаѓаат ѕвезди како [[Тегарденова ѕвезда|Тегарденовата ѕвезда]] што се пребледи за овој каталог.
 
{| class="wikitable"
Ред 192:
* [http://www.rssd.esa.int/index.php?project=HIPPARCOS&page=high_p Хипаркос: Ѕвезди со големи сопствени движења] {{en}}
* [http://www.leosondra.cz/en/halley-proper-motions/ Едмонд Халеј: Откривање на сопствените движења] {{en}}
 
 
{{Ѕвезда}}
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Сопствено_движење“