Плутон (митологија): Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето |
с Стилска исправка, replaced: античка Грција → Стара Грција, Античка Грција → Стара Грција (2) using AWB |
||
Ред 59:
'''Плутон''' ([[латински јазик|латински]]: ''Plutone'') бил бог на подземниот свет во римската митологија. Негови браќа се: [[Јупитер]], [[Нептун]], а негови сестри се: [[Јунона]], [[Веста]] и [[Дијана]]. Плутон ја има истата приказна како [[Ад]] во [[Грчка митологија|грчката митологија]].<ref name=":0">William Hansen, ''Classical Mythology: A Guide to the Mythical World of the Greeks and Romans'' (Oxford University Press, 2005), p. 182.</ref> Негови родители се: [[Сатурн]] и [[Кибела]].
Плутон и Хад имаат различен карактер, но тие не се два различни лика и споделуваат два доминантни мита. Во грчката [[космогонија]], на богот му се паѓа да владее со [[подземје]]то во светот поделен на тројца - брат му [[Зевс]] владетел на небото и другиот брат [[Посејдон]] владетел на морето. Централниот расказ за него е грабнувањето на Персефона која ќе биде негова жена и кралица на неговото кралство.<ref>Hansen, ''Classical Mythology,'', p. 180.</ref> ''Плутон'' како владетел на подземјето за првпат се појавува во [[Старогрчка книжевност|грчката книжевност]] за време на класичниот период, во делата на [[Театарот во
== Митологија ==
{{Римска митологија (рустикална)}}
Најпознатиот мит за Плутон или Хад е грабнувањето на [[Персефона (митологија)|Персефона]]. Најраните книжевни верзии на митот кратко се споменуваат во делото [[Теогонија]] на Хесиод и во проширената приказна на [[Хомер]] (химна на Деметра) каде владетелот на подземјето се именува како адот („скриениот“). ''Плутон'' честопати се меша со ''Плутос'' ([[Грчки јазик|грчки:]] Πλοῦτος, Plutus), богот на богатството, бидејќи богатите минерали се наоѓаат под земја, и бидејќи како хтоничен бог Плутон владеел со длабочините на земјата која го содржи семето неопходно за плодна берба.<ref name=":0" /> Името на Плутон почнало нашироко да се користи со [[Елевзински мистерии|Елефсинските мистерии]], во кои Плутон е љубениот сопруг на Персефона а тие двајцата се двојката на подземјето кои владеат со душите во задгробниот живот. Хад, за разлика од овој опис, во митологијата се прикажува како мрачен и насилен грабнувач на Персефона.
Највлијателната верзија на митот за грабнувањето е онаа на [[Овидиј]], кој ја раскажува приказната како во ''Преобразби'' (Книга 5) и во ''Фасти'' (Книга 4).<ref>Andrew D. Radford, ''The Lost Girls: Demeter-Persephone and the Literary Imagination, 1850–1930''(Editions Rodopi, 2007), p. 24. For an extensive comparison of Ovid's two treatments of the myth, with reference to versions such as the ''Homeric Hymn to Demeter'', see Stephen Hinds, ''The Metamorphosis of Persephone: Ovid and the Self-Conscious Muse''(Cambridge University Press, 1987)</ref> Уште едно поголемо прераскажување, исто така на [[Латински јазик|латински]], е долгата недовршена поема ''За грабнувањето на Персефона'' (''De raptu Proserpinae)'' на Клаудијан. Митот за киднапирањето била популарна тема на грчката и римската уметност, и се повторува во западната уметност и книжевност, каде нашироко се усвојува името "Плутон" (види: [[Плутон во западната уметност и литература]] , подолу). Наративните детали од Овидиј и Клаудијан влијаеле на грабнувачот Плутон, особено преку улогата на Венера и Купидон, да се гледа како на фигура која во себе има и љубов и копнеж.
== Хесиод ==
Ред 73:
Плутон е едно од неколкуте имиња кои му се давале на Хад, опишан во ''Илијада'' како најомразениот бог за смртниците.<ref>Hansen, ''Classical Mythology'', pp. 162 and 182, citing [[Homer]], ''[[Iliad]]'' 9.158–159. Euphemism is a characteristic way of speaking of divine figures associated with the dead and the underworld; Joseph William Hewitt, "The Propitiation of Zeus," ''Harvard Studies in Classical Philology'' 19 (1908), p. 66, considers euphemism a form of [[propitiation]].</ref> [[Платон]] вели дека луѓето го претпочитале името Плутон, "дарител на богатство," бидејќи името Хад предизвикувало страв.<ref>[[Plato]], ''[[Cratylus (dialogue)|Cratylus]]'' 403a; Glenn R. Morrow, ''Plato's Cretan City: A Historical Interpretation of the Laws'' (Princeton University Press, 1993), pp. 452–453.</ref> Името се сфаќало во насока на "неисцрпните богатства на земјата, како заради посевите горе - првично тој бил бог на земјата, почвата - така и заради рудниците кои се кријат во неа."<ref>Fernando Navarro Antolin, ''Lygdamus: Corpus Tibullianum III.1–6, Lygdami Elegiarum Liber'' (Brill, 1996), pp. 145–146.</ref> Тоа понекогаш создава "конфузија" на двата бога ''Плутон'' и ''Плутос'' ("Богатство") кој се стекнал со теолошко значење во античкото време. Како господар на изобилството или богатството, Плуто остава аспект на подземен бог кој бил попрво позитивен,<ref>Charlotte R. Long, ''The Twelve Gods of Greece and Rome'' (Brill, 1987), p. 179; Phyllis Fray Bober, “Cernunnos: Origin and Transformation of a Celtic Divinity,” ''American Journal of Archaeology'' 55 (1951), p. 28, examples in Greek and Roman art in note 98; Hewitt, "The Propitiation of Zeus," p. 65.</ref> за разлика од мрачниот Хад.<ref>Tsagalis, ''Inscribing Sorrow'', pp. 101–102; Morrow, ''Plato's Cretan City'', pp. 452–453; John J. Hermann, Jr., "Demeter-Isis or the Egyptian Demeter? A Graeco-Roman Sculpture from an Egyptian Workshop in Boston" in ''Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts'' 114 (1999), p. 88.</ref>
Во тек на римскиот период во
== Опис ==
Плутон е опишан со неговите атрубити и во придружба на кучето [[Кербер]]. Тој владее во подземниот свет заедно со неговата жена [[Просерпина]], наречена исто така и [[Персефона]]. Плутон е синот на [[Сатурн (митологија)|Сатурн]] и [[Реа]], сопруг на [[Персефона (митологија)|Персефона]], брат на [[Јупитер]], [[Нептун (Митологија)|Нептун]], [[Јунона]], [[Керера]] и [[Веста (божица)|Веста]].
Обично се претставува со густа брада. Често го носи својот шлем, подарок од [[Киклоп
=== Власт ===
Ред 84:
=== Почитување ===
Во Рим постоеле жртвени свештеници посветени исклучиво на Плутон. Му се принесувале жртви со темна боја, и секогаш во [[парен број]], додека на другите богови жртви им се принесувале во [[непарен број]]. Се гореле до пепел, а свештеникот не задржувал ништо за луѓето или за себе. Пред да ги заколат, се ископувала дупка за да ја прими крвта, а се истурало и вино. За време на овие жртви, свештениците не ги покривале главите и владеела апсолутна тишина од страна на присутните, не толку заради почит колку заради стравот од ова божество.
На [[Сицилија]], [[Сиракузанци
=== Наводи ===
{{наводи|2}}
{{Религијата во Рим}}▼
[[Категорија:Старогрчка митологија]]
[[Категорија:Старогрчки богови]]
[[Категорија:Римски богови]]
[[Категорија:Римска митологија]]
▲{{Религијата во Античка Грција и Рим}}
▲{{Религијата во Рим}}
|