Обелиск: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето |
с Јазична Исправка, replaced: Римската Империја → Римското Царство using AWB |
||
Ред 6:
'''Обелиск''' (грч. ὀβελίσκος , забоден, шилест столб, во форма на клин) е висок, камен споменик со четири страин кој завршува со врв во облик на пирамида и се вели дека наликува на скаменет зрак од сончевиот диск. Два Обелиска вообичаено стоеле пред еден храм. Античкиот обелиск бил монолитен, додека поголемиот број современи форми на обелиск се направени од неколку камења и може да имаат внатрешни простори.
Терминот челичен (множина: челични) вообичаено се користи за други споменици во форма на изгравирани, камени скулптури.
===Антички обелиск===
Ред 17:
Старите римјани биле под силно влијание на формата на обелискот, до таа мера што денес постојат два пати повеќе обелискци во Рим отколку оние што постојат во Египет. Сите паднале по римскиот период, освен оној во Ватикан, и биле повторно издигнати на различни локации.
Највисокиот египетски обелиск се наоѓа на плоштадот пред Базиликата Латеран во Рим со висина од 105.6 стапки и тежина од 455 тони.
Сите обелискци во
Источниот Император Теодосиј, во Константинопол испорачал обелиск во 390 година и му бил поставен во неговиот хиподром, каде издржал Крстоносни војни и Селџуци и се уште стои во плоштадот Хиподром во денешен Истанбул.
Овиј обелиск е 95 стапки висок и тежи 380 тони. Неговата долна половина како што се верува исто така постоела некогаш во Истанбул но денес ја нема. Обелискот во Истанбул е 65 стапки висок.
Ред 96:
Еден експеримент бил пренесување на мал обелиск на лаѓа во реката Нил. Лаѓата била направена врз основа на стари египетски модели. Требало да биде многу широка за да го издржи обелискот, со размер 2:1 должина и ширина, и најмалку два пати подолг од обелискот. Обелискот бил долг 10 стапки (3м.) а тежел не повеќе од 5 тона. Лаѓа доволно голема да го издржи пренесувањето на најголемиот египетски обелиск од овој размер би морала да биде околу 200 стапки (61 м.) долга и 100 стапки (30.5м) широка. Работниците користеле јажиња кои биле врзани околу водич кои им давал насоки да влечат, надвор од реката, додека тие го влечеле обелискот врз лаѓата. Лаѓата успешно била пуштена во реката Нил.
Последното и успешено подигање го организирал Рик Браун, Хопкинс, Ленер и Грег Мулен во истражување во Масечусетс. Подготовките за почнување со работа биле напревени со модерна технологија, но експериментите покажале дека со доволно време и доволно луѓе можело да се направи и со античка технологија. За почеток обелискот лежел на песок и камена рампа. Била ископана дупка на средината, и истата била исполнета со сув песок. Претходните експерименти докажале дека мокриот песок не се лизгал толку добро. Рампата била заградена со камени ѕидови. Луѓето го подигнале обелискот полека отстранувајки го песокот додека групи на луѓе ги влечеле јажињата за да го контролираат паѓањето во дупката. Задниот ѕид бил направен да го води обелискот кон своето место. Обелискот морал да го погоди свиокот кој ќе го спречи неговото лизгање. Тие користеле јажиња како сопирачки за да го спречат од паѓање. Вакви свиоци биле пронајдени кај античките пиедестали. Гравитацијата си го отслужила своето се до последните 15о за кои морало обелискот да се влече напред. Тие повторно користеле јажиња како сопирачки да не падне напред. На 12 септември го завршиле проектот. Овој експеримент се користел да се објасни како обелиските можеби се подигнувале во Луксор и на други локации. Се чини дека бил придружен и со папирус во форма на свиок, стар 3 000 години во кој еден писар се надоврзува на друг во изградувањето споменик за „господарот“. Свиокот вели „испразнете го просторот исполнет со песок под споменикот на господарот“.
За да се издигне обелискот во Луксор по овој метод биле потребни преку милион метри кубни камен, тули од кал и песок како за рампата така и за платформата што ќе го навали обелискот. Најголемиот обелиск успешно бил подигнат во античко време и тежел 455 тони. 520 тони челик биле пронајдени во Аксум, но истражувачите велат дека се скршил при подигањето.
==Познати современи обелисци==
Ред 114:
*Вила Медичи, Рим копија на египетски обелиск од 19 век преместен во Боболи Градините во Фиренца, 1790год.
*Обелиск Румјанчев во Санкт Петербург, 1799год.
*Обелиск на Слотбакен ,Стокхолм, подигнат во 1800год.
===19 век.===
Ред 192:
*Споменик на езерцето и бел обелиск во главниот плоштад на Виган Сити во филипините.
*Обелиско Новеченто (Обелисцо Новеценто), Рим. Скулптура на Арландо Помодоро.
*Сајклиск е 65 стапки висок обелиск направен од 350 велосипеди подигнт во санта Роза, Калифорнија.
==References==
Ред 200:
* Curran, Brian A., Anthony Grafton, Pamela O. Long, and Benjamin Weiss. ''Obelisk: A History''. Cambridge, MA: MIT Press, 2009. ISBN 978-0-262-51270-1.
* Wirsching, Armin, ''Obelisken transportieren und aufrichten in Aegypten und in Rom''. Norderstedt: Books on Demand 2007 (2nd ed. 2010), ISBN 978-3-8334-8513-8
* Chaney, Edward, "Roma Britannica and the Cultural Memory of Egypt: Lord Arundel and the Obelisk of Domitian", in ''Roma Britannica: Art Patronage and Cultural Exchange in Eighteenth-Century Rome'', eds. D. Marshall, K. Wolfe and S. Russell, British School at Rome, 2011, pp.
* Iversen, Erik, ''Obelisks in exile''. Copenhagen, Vol. 1 1968, Vol. 2 1972
Ред 215:
{{Нормативна контрола}}
[[Категорија:Obelisks| ]]
[[Категорија:Ancient Egyptian architecture]]
| |||