Демократија: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Одбиена последната промена (од 37.25.85.123) и ја поврати преработката 3712472 на 77.28.212.157 |
с Јазична Исправка, replaced: Римската Империја → Римското Царство using AWB |
||
Ред 11:
=== Аристотел ===
Во своет дело „[[Политика (Аристотел)|Политика]]“, [[Аристотел]] се обидува да открие која форма на државно уредување е најдобра. Тој ги дели политичките режими според две начела - колкумина учествуваат во власта и како таа постапува, со добрина или со лоши цели и дејства, со насилство или со разбирање со населението.
Според Аристотел има шест вида власт. Добрите се: [[монархија]] - кога владее еден (наследствено) и добро; [[аристократија]] - кога со добро владее група на најдобри во државата (аристо=најдобар); и
Лошите форми на власта се: [[тиранија]] - кога владее еден (кој со сила ја земал власта) и насилнички; [[олигархија]] - кога владее група најбогати кои водат грижа само за себе; и [[охлократија]] - кога владее џганот, односно мнозинството од лоши луѓе (или нивни избрани) кои прават само зло<ref>
Иако сметана за праведно уредување, демократијата кај Аристотел котира на најниско рамниште меѓу трите претставници на добрата варијанта на државно уредување<ref name = "Аристотел">Шеста книга од ''Собраните дела на Аристотел''</ref>.
Ред 41:
=== Анархизам ===
Некои [[анархизам|анархисти]] се противат на постоењето на демократијата, но некои го поддржуваат. [[Пјер-Жозеф Прудон]] се именува себеси како најголем непријател на демократијата и социјализмот<ref>
== Историја ==
Ред 55:
{{легенда|#ff2800|Влади кои не се декларираат како демократски}}]]
Владеењето од страна на луѓето играло многу важна улога во општествата од пред–христијанската ера. Демократиите развиени во грчките [[полиси]] (градови – држави) и во [[Рим]], за време на раната фаза на [[Република]]та воопшто не личеле на денешните демократии. Тие биле директни демократии во кои сите граѓани имале право да зборуваат и гласаат на посебни седници. Репрезентативна влада, избрана од народот била непозната за античките Грци и непотребна, поради големината на полисите (речиси никогаш повеќе од 30 000 граѓани)<ref name = "Аристотел"/>. Античките демократии, во своите составни делови, не предвидувале еднаквост на сите поединци; мнозинството, составено од робови и жени немале никакви права. [[Атина]], најголемата меѓу сите градови–држави го ограничувала правото на гласање само на луѓе родени во рамките на полисот<ref>[http://www.bbc.co.uk/history/ancient/greeks/greekdemocracy_01.shtml Грчката демократија на BBC]</ref>.
Римската демократија, во голема мера претставува копија на грчката, иако понекогаш, таа им гарантирала право на глас и на граѓани без римско потекло. Филозофијата на римските [[стоицизам|стоици]], која ја дефинирала човечката раса како мал дел од некој боженствен принцип и Еврејската и христијанската религија, кои ги акцентираат правата на непривилегираните и еднаквоста на сите пред Бога, овозможила развиток на модерната теорија за демократијата.
Римската република завршила со [[деспот]]измот на
=== Западна Европа и САД ===
Почнувајќи од првиот бунт против монархијата во [[Англија]] ([[1642]] година), кој кулминира во мигот на егзекутирањето на кралот [[Чарлс I]], политичките и револуционерните движења против автократските европски влади, ќе резултираат со основање на демократски влади<ref>
</ref>. Овие движења главно се инспирирани и водени од политички филозофи, особено француските филозофи Монтескје и [[Жан Жак Русо]] и американските државници [[Томас Џеферсон]] и [[Џејмс Медисон]]. Пред крајот на деветнаесеттиот век, секоја важна западноевропска монархија веќе имала усвоено [[Устав]] кој ја ограничувал моќта на [[Круна]]та и им нудел значителен дел политичка моќ и на луѓето. Во секоја од овие земји, конституирано е законодавно тело по модел на британскиот парламент. Британската политика тогаш го има најголемото единствено влијание врз организацијата на светските демократии, иако и [[Француска Револуција|Француската Револуција]], исто така, се пробива со засилен ефект на влијание на целокупната светска сцена. Подоцна, успехот на демократските институции во САД, служи како модел за многу луѓе и држави.
Ред 104:
==Демократијата како тема во уметноста и во популарната култура==
* „Демократија“ (''Democracy'') - песна на американската [[панк]]-рок група „[[Адолесентс]]“ (''Adolescents'') од 1981 година.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=bkOuoyRsbv8 YouTube, Adolescents - Democracy (пристапено на 26.12.2016)]</ref>
== Наводи ==
Ред 113 ⟶ 112:
{{Нормативна контрола}}
[[Категорија:Демократија| ]]
[[Категорија:Избори]]
|