Римокатоличка црква: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето |
с Правописна исправка, replaced: Римска империја → Римско Царство using AWB |
||
Ред 1:
{{Христијанство}}
'''Римокатоличката црква''' е една од основните форми на [[Христијанство|христијанската вероисповест]] и ги вклучува сите цркви, кои го признаваат врховенството на [[Папа|римскиот папа]]. Како и повеќето други христијански цркви, и Римокатоличката црква себе си се смета за наследник и продолжувач на првобитната црква, основана од [[Исус Христос]]. Римокатоличката и [[Православие|Источно-православната црква]] се разделуваат на две посебни за време на [[Големата Шизма|Источно-Западната шизма]] во [[1054]] година. И двете цркви се приемници на првичната Христова црква, но традициите и [[богослужба]]та кај двете цркви се различни.
Друга суштествена разлика меѓу двете цркви е и фактот што за разлика од Источно-православната црква, чиј врховен поглавар ([[Вселенски патријарх]]) може да биде само [[Грци|Грк]] по народност (и тоа, според постојните турски закони, само доколку е роден во [[Турција]]), во Римокатоличката црква [[Папа]]та може да биде од било која народност.
Ред 11:
[[Папа Климент I|Климентовото]] [[Посланија на Климент|Писмо]] кое било напишано во [[96]] година<ref name="fn_2">{{цитирана веб страница|url=http://www.newadvent.org/fathers/1010.htm|title=Letter of Clement to the Corinthians}}</ref> го потврдува страшниот прогон на раните христијани од [[Рим]]<ref name="Gröber, 510">Gröber, 510</ref>.
Попради исправените посланија и неговите христијански убедувања, [[Свети Игнатиј Антиохиски]] бил осуден на смрт од страна на Римјаните<ref name="fn_3">{{цитирана веб страница |url=http://www.crossroadsinitiative.com/library_article/244/Letter_of_Ignatius_of_Antioch_to_the_Romans.html |title=Letter of Ignatius of Antioch to the Romans}}</ref> Годините помеѓу [[166]] и [[176]] година, бискупот од [[Коринт]], Дионисиј изјавил дека апостолите [[Апостол Павле]] и Петар биле во градовите [[Коринт]] и [[Рим]], каде што го проповедале [[Евангелие
За разлика од историските погледи околу потеклото на папството и околностите за животот на Петар во Рим кои не се целосно документирани, библиските темели од [[Нов Завет|Новиот Завет]] дава целосна слика за тоа. Според Новиот Завет, во сите евангелија апостол Петар е сметан како лидер над сите останати [[апостол
Околу догмата и според традицијата на Римокатоличката црква за нејзиното основање, таа пред се се потпира врз изводите од [[Библија
{{cquote|И Јас ти велам, дека ти си Петар, и на тој Камен ќе ја изградам Мојата Црква, и портите на пеколот нема да надвладеат наспроти неа. И ќе ти ги дадам клучевите на царството небесно, и што и да сврзеш на земјата, ќе се појави веќе сврзано во небото; и што и да разврзеш на земјата, ќе биде веќе разврзано во небото.” <ref>[[Евангелие на Матеј]]: Chapter 16, Verse 18.</ref><ref name="mkbible.net">http://www.mkbible.net/biblija/index.php</ref>}}
Но, оваа послание кон Петар не се манифестирало само во оваа понуда. По [[Исусово воскресение|воскреснувањето]], [[Исус Христос]] го поверил Петар како “''мандатор''“ за распространување на новата вера<ref name="mkbible.net">http://www.mkbible.net/biblija/index.php</ref>(Јован, 21:15). Во [[Евангелие на Лука|Евангелието на Лука]] се вели:
{{cquote|Симоне, Симоне, ете, сатаната побара да ве просее како пченица, но Јас се молев за тебе, за да не се намали твојата вера. А ти, кога еднаш ќе се обратиш, зацврсти ги своите браќа!” (Лука, 22:31)<ref name="mkbible.net">http://www.mkbible.net/biblija/index.php</ref>}}
Сепак, некои некатолички научници сметаат дека Исус не планирал да формира црква која ќе владее над сите.<ref>K Weiss Exegetisches zur Irrtumslosigkeit in Neutestamentliche Abhandlungen, 1916, 4,5</ref>
Ред 27:
===Империјалната ера: 42-395 ===
Голем број на папи во првите три векови од христијанската ера претставуваат нејасни фигури. Поголем дел од нив се прогласени за [[христијански маченици|маченици]], во периодот на [[христијански прогони|христијанските прогони]]. Христијанството успеало да одолее на нападите на императорот [[Диоклецијан]], но не само тоа, туку успеало да привлече голема маса на народ. Христијанството за прв пат било легализирано во времето на императорот [[Галериј]], кој го издал указот за толеранција на сите религии, вклулувајќи го и христијанството, во [[април]] [[311]] година.<ref>De Mortibus Persecutorum ("On the Deaths of the Persecutors", chapters 34, 35)</ref> Императорот [[Галериј]] во [[311]] година бил еден од последните императори кои извршиле прогон на христијанското население од империјата<ref>Lactantius, [http://www.ucalgary.ca/~vandersp/Courses/texts/lactant/lactpers.html#XXXIV ''De Mortibus Persecutorum''] ("On the Deaths of the Persecutors") ch. 35–34</ref>. [[Константин I Велики]] и [[Лициниј]] во [[313]] година го издале т.н. [[Милански едикт]], со кое христијанската вера се прогласила за рамноправна [[религија]] во империјата. Константин станал првиот христијански император кој според некои историчари, лично ја прифатил новата [[религија]]. До [[391]] година, во времето на владеење на императорот [[Теодосиј I]], христијанството станало најраспространета религија во [[
По [[Милански едикт|Миланскиот едикт]], црквата ја усвоила владината структура на црквата во рамките на империјата: со географските провинции владееле епископи. [[Рим]] не бил единствениот град кој можел да игра специјална улога во црквата. [[Ерусалим]] имал голема улога во тој период, како место на [[Христово распнување|распнувањето]] и [[Исусово воскресение|воскреснувањето]] на [[Исус]], место каде што за прв пат наследниците на Исус биле наречени христијани, и место каде се одржал [[Ерусалимски собор на апостолите|Ерусалимскиот собор на апостолите]]. [[Константинопол]] станал многу важно место за империјата и црквата по преместувањето на престолнината на империјата од [[Рим]] во времето на [[Константин Велики]] во [[330]] година.
Ред 35:
===Големата Шизма===
Разликите во христијанското единство кое довело до [[Голема Шизма|Големата Шизма]] во [[1054]] година започнало да се чувствува уште во [[4 век]]. Причината за [[Голема Шизма|Големата Шизма]] не се гледало само во духовните разлики, но и во [[култура|културните]], [[политика|политичките]] и [[јазик|јазичните]] разлики. [[Теологија|Теолозите]] чие потекло водело од [[Западна Европа]] предимно се ориентирале кон правните црковно-религиозни прашања, додека источните теолози сметале дека основа за понатамошно развивање и усовршување на верата е филозофијата и решавање на нејзините прашања. Исто така, како друга причина се јавува и јазикот каде во источниот дел главно се употребува [[грчки јазик|грчкиот јазик]], а додека во западниот [[латински јазик|латинскиот јазик]]. За разлика од [[Коптска православна црква|Коптската]] и [[Ерменска апостолска црква|ерменската црква]], кои се разделиле во [[5 век]], источната и западната црква останале подолго лојални кон верата. Примарните причини за Шизмата биле спорови околу папскиот авторитет - [[Папа
Со расколот на црквата, католицизмот од своја страна придонел за создавање на еден конфесионален систем од страна на папите кој [[Православие|Православната црква]] не го прифаќа. Повеќе од папите го форсираат унијатството: така [[Папа Пиј IX]] во енциклопедијата "''Litterae ad Orientales''" ([[1848]]), [[Папа Лав XIII]] во "''Praeclara Gratulationis''" ([[1894]]), Пиј во "''Rerum Orientalis''" ([[1928]]) и "''Lux veritas''" ([[1931]]). Во [[декември]] [[1854]] година, [[Папа Пиј IX]], папа кој во 1864 година исто така ќе објави "Syllabus", прогласува без консултација на ниту еден собор, "Bulu Ineffabilis". Во 1894 година, папа Лав XIII повторно се вратил на унијатството и повторно го подновил апелот за враќање на апостолскиот римски престол, додека во [[1950]] година, во [[ноември]] папите Пиј ХII прогласил доклад за телесното воскресување на небото на [[Дева Марија]] (во апостолската конституција ,,''Munificentissimus''").
Ред 48:
[[Податотека:BNMsItal81Fol18RomeWidowed.jpg|мини|лево|200п|Средновековна карта на Рим од тој период. Цртежот го претставува градот Рим, како вдовица која жали за губитокот на папството.]]
[[Авињонско папство]] е периодот во историјата на римокатоличката црква од [[1305]] до [[1378]], кога папска престолнина бил градот [[Авињон]] во [[Франција]]. Францускиот крал Филип IV убавиот успеал да се наметне при изборот на францускиот кардинал Климент V за папа и да ја папаската столица во Авињон. Во тој период, папаството и францускиот кралски двор соработувале до [[1342]], а потоа следувало силно влијние на францускиот двор до [[1378]]. Во [[1378]], папата повторно се преселил во [[Рим]], но тогаш настанала поделба и дошло до [[Западна шизма|Западната шизма]] (1378-1417). Западната шизма е раскол во
===Реформација===
Голем број на протестантски реформатори, вклучувајќи ги и [[Мартин Лутер]], [[Жан Калвин]], [[Томас Крамер]], [[Џон Кнокс]], [[Котон Матер]] и [[Џон Весли]], римскиот папа го нарекле односно идентификувале како [[анархизам|анархист]]. Во почетокот на [[16 век]], се создало движење против католичката црква коешто го започнал германскиот свештеник Мартин Лутер и [[Улрих Цвингли]] во [[1517]] година. Лутер се противел на политиката на папата на продавање проштални писма за гревовите, наречени индулгенции, како и на некои теолошки сфаќања на католичката црква. Повод за почеток на борбата за реформа на католичката црква било повторното продавање на индулгенции, наводно за прибирање средства за доградба на Базиликата Свети Петар во [[Рим]]. Во [[1517]] година на вратата на [[Витембершка црква|Витембершката црква]] ги истакнал своите "95 тези", според кои тој барал [[Евангелие
[[Податотека:Reformation.gif|thumb|200px|Реформацијата и Противреформацијата во Европа. Протестантските земји се обоени со сина, католичките со маслинеста боја.]]
Лутер го одбил барањето, а Папата со папска була (писмо) го исклучил од Католичката црква. Лутер не се уплашил од заканите на Папата, и јавно ја изгорел папската була на плоштад, како резултат на што дошло до раскнување на врските меѓу Лутер и Папата. Учењето на Лутер брзо се ширело низ цела Германија опфаќајки ги сите слоеви на општеството. Преку реформа на црквата богатото граѓанство барало евтин а црква која би ги штитела нивните интереси, кнезовите барале одземање на имотите на Католичката црква, и таа да биде потчинета, а селаните и сиромашните граѓани барале освен црковна и реформа во општеството, да се ослободат од феудалната експлоатација. Меѓутоа Реформацијата имала и свои противници. Освен папата, еден дел од благородништвото на чело со императорот не го прифатиле учењето на Лутер. На соборот во [[Вормс]] [[1521]] година тоа било забрането, а Лутер бил прогонет. Тој се засолнал кај германските кнезови кои биле приврзаници на Реформацијата.
[[Контрареформација
===Модернизам===
Во [[1796]] година од страна на [[Наполеон Бонапарт]] биле заземени градовите [[Анкона]] и [[Лорето]]. [[Папа Пиј VI]] побарал склучување на мир. Со [[договор од Толентино|договорот од Толентино]], француските страни добиле големо обесштетување каде голем дел од ватиканските уметнички дела биле прдадени на [[Французи
===Ватиканска ера===
Латеранскиот договор од [[1929]] година претставува договор помеѓу [[Света престолнина|Светата престолнина]] и [[Италија]]. Договорот ги определил правата и привилегиите на католичката црква во составот и во Италија. Договорот бил потпишан на [[11 февруари]] [[1929]] година во Латеранскиот апостолски дворец (''Palazzo Laterano'').
Според договорот, католицизмот бил признаен за единствена државна религија во Италија, а на Светата престолнина и бил признаен светскиот суверенитет. [[Ватикан]] формално бил признаен како суверена територија, која е управувана од страна на Светиот Престол, денеска познат како град Ватикан (''Citta del Vaticano''). Со ова, биле утврдени и границите на земјата. Освен правата и привилегиите на католичката црква, државата изгласила 10 неработни денови во годината, во кој има црковни празници, а исто така и денот недела бил прогласен за неработен. Епископите се обврзиле кон верност иприврзаност кон кралот на Италија, како државен поглавар на земјата.
Ред 77:
{{Нормативна контрола}}
[[Категорија:Римокатоличка црква| ]]
|