Наполеон Бонапарт: Разлика помеѓу преработките

'''Наполеон Бонапарт''' ({{lang-fr|Napoléon Bonaparte}}, {{роден на|15|август|1769}} - {{починал на|5|мај|1821}}) — [[Франција|француски]] император, основоположник на многу реформи на [[Француска револуција|Француската револуција]]. Тој е еден од најголемите воени генијалци во [[XIX век]]; ја освоил цела [[Западна Европа]] и [[Египет]], додека воведувал реформи во овие нови територии, цело време им гарантирал слобода на народите и дека ќе го подобри начинот на живеење. Тој самиот се крунисал за император на Франција во [[1804]] година и вовел реформи очекувајќи да го обедини незадоволниот народ. Неколку од Наполеоновите реформи се во употреба и денес.

Исто така во [[1796]], Бонапарт бил ставен за командант на француската армија во [[Италија]]. Неговата моќ и популарност во [[Франција]] го заплашиле Директориумот (тогашната [[влада]]), па затоа во [[1798]] година го упатиле во [[Египет]] каде што требало да ја попречи британската трговија со [[Индија]]. Но, оваа акција била осуетена со Нелсоновата победа кај утоката на [[Нил]]. Тој победил четири австриски генерали последователно, секој со супериорна надмоќност, и ги принудил [[Австрија]] и нејзините покраини да склучат мир. Склучил договор со [[Кампо Формио]] со услов Франција да ја задржи завладеаната територија. Во северна Италија тој ја пронашол Кизалпинската (Италијанска) Република (подоцна позната како Кралството на Италија) и си ја засилил својата позиција во Франција со праќањето на милиони франци како богатство за владата. Во [[1798]], за да ја спречи трговијата на Британците со Истокот, тој водел експедиција на [[ОтоманскаОтоманско ИмперијаЦарство|отоманскиот]] Египет, кој го освоил. Неговата флота била уништена од британскиот адмирал [[Хорацио Нелсон]], без негово присуство. Без размислување тој вовел реформи во eгипетските права и закони, укинувајќи го [[ропство]]то и [[феудализам|феудализмот]] со гаранција за основните права. Француските образовани луѓе тој ги водел со себе на почетокот на научното учење за старата египетска историја. Во [[1799]] тој не успеал да ја освои [[Сирија]], но победил во една битка над Отоманците во Абу Оир (Абукир). На Франција, во меѓувреме, и се спротивставувала нова коалиција; [[Австрија]], [[Русија]], и помалку моќната поддршка од [[Британија]].

Наполеон ги победил Австријците кај [[Улм]] во октомври и ја окупирал [[Виена]], австрискиот главен град, во ноември, но дел од австриската војска останала недопрена и продолжила на север да му се придружи на рускиот сојузник кај Олмутц во [[Моравија]]. Наполеон бил предводен од идејата за брза победа, пред [[Прусија]] да може да ѝ се придружи на антифранцуската коалиција и да ги зголемат силите против него.

[[Феудализам|Феудализмот]] и искористувањето на селаните со владеењето на Наполеон биле искоренети и била воспоставена слобода на религијата (освен во Шпанија). На секоја земја и бил дозволен [[устав]] и [[парламент]] со закон. Бил воведен француски систем на администрација и правосудство. Школите биле ставени под централна администрација, а јавните школи биле во замисла. Високото образование било отворено за сите оние кои ќе се квалификуваат, без разлика на класа или религија. Секоја држава имала академија за промовирање на науките и уметностите. Плати биле обезбедени за еминентни образовани луѓе, особено за научниците. Уставната влада останала само ветување, но се реализирал голем напредок и зголемена ефикасност.

Во [[1812]] година, Наполеон, чие сојузништво со Александар I пропаднало, лансирал инвазија на [[Русија]]. Напаѓачката армија располагала со околу 530.000 луѓе и 1.000 топови. Наполеоновата војска успеала да навлезе во [[Москва]], која ја напуштиле руските единици и голем дел од цивилното население. Наместо мир, напаѓачите доживеале отпор и зимското невреме сосема ги уништило. Кампањата завршила во катастрофално повлекување од [[Москва]] во 1813 година.

По повлекувањето од Русија, цела Европа се здружила против Наполеон. Иако тој брилијантно се спротивставувал, сепак, немал никакви шанси на успех.

Во април [[1814]] година, неговите маршали одбиле да продолжат со отпорот. Откако сојузниците го одбиле неговото доброволно симнување од тронот во корист на неговиот син, Наполеон безусловно абдицирал и бил прогонет на медитеранскиот остров Елба. Марија Луиза и неговиот син биле ставени во притвор на нејзиниот татко, императорот на Австрија. Наполеон никогаш повеќе не ги видел.

По поразот кај Ватерло, во Париз, толпите го молеле да продолжи со борбата, но политичарите не му пружиле поддршка. Наполеон побегнал во Рошфор, каде му се предал на капетанот на англискиот воен брод Белерефон.

Наполеон ја потпишал својата втора абдикација на [[22 јуни]]; на [[28 јуни]] кралот [[Луј XVIII]] бил вратен на францускиот трон, со што завршиле т.н. [[Сто дена]]. Британските власти го прифатиле предавањето на поранешниот император на 15 јули; подоцна бил протеран на островот [[Света Елена (остров)|Света Елена]]. Толку бил голем поразот на Наполеон, што [[Ватерло]] останал како синоним за огромен пораз.

Причината за смртта на Наполеон била оспорувана во бројни прилики и контроверзноста останува до ден-денес. Франческо Анотомарки, докторот на Наполеон, како причина за смртта на Наполеон наведува [[рак (болест)|рак]] на стомакот. Во [[1955]], во дневникот на Луис Мархенд, во значајна улога се појавува собарот на Наполеон. Неговите описи за Наполеон неколку месеци пред неговата смрт, остави многу заклучоци, но најмногу забележливите Стен Форшвуд и Бен Вајдер заклучиле дека тој е убиен со труење од [[арсен]]. Арсенот во тоа време се употребувал како отров кој не се забележува. Арсенот, исто така, се употребувал во тапети, како зелен пигмент, а се употребувал и во [[медицина]]та. Во [[2001]] година Паскал Кинц, од стразбуршкиот судски институт во Франција, дал истражување за арсенската теорија со проучување на стадиумите на арсенот најдени во косата на Наполеон: тие биле 7-38 пати поголеми од нормалните.

Сечењето на коса во мали сегменти и анализирањето на секој сегмент поединечно доведува до тврдење за постоење на арсен во телото. Овие анализи од косата на Наполеон сугерираат на тоа дека големи, но не наеднаш дози биле консумирани во одреден интервал. Арсенот го ослабувал Наполеон и останувал во неговиот систем. Поскорашните анализи во журналот ''„Science et vie”'' покажуваат за зголемени концентрации од арсен, кои биле пронајдени во влакната на Наполеон и за кои се смета дека биле земени од 1805, 1814 и 1821 година. Главниот истражувач Иван Рикордел објавил статија дека ако арсенот е причина за смртта, Наполеон ќе умрел години порано. Арсенот во тоа време се употребувал како третман против [[сифилис]]. Овие откритија водат кон шпекулации дека можеби и Наполеон страдал од таа болест. Лекарскиот режим на Наполеон од неговите доктори бил третман со антимониум калиум титрид и доза од 600mg600 mg жива хлорид за да ги намали неговите болки во деновите пред неговата смрт. Група од истражувачи од Сан Франциско шпекулирале дека неговиот третман доведува до негова смрт со предизвикување на сериозни недостатоци на калиум.

Триумфалната порта е висока 50 м и широка 45 м и се наоѓа во западниот дел на Елисејските полиња, во Париз. На ѕидовите од портата се испишани имињата на Наполеоновите генерали и неговите победи.

Наполеон бил отмен човек, никогаш сигурен, никогаш задоволен. „Моќта е мојата господарка” велел тој. Тој знаел да биде шармантен, но посебно се ценела неговата лојалност кон својата фамилија и кон неговите постари соработници. Не дозволувал никому да му се меша во работата. Наполеон бил понекогаш тиран но секогаш со голем авторитет, и еден кој верувал во водење на власта со мандат на народот. Тој бил голем просветен монарх, голем генијалец кој ги променил француските институции и се обидел да направи реформи во сите институции во Европа. Тој се обидел на Европа да ѝ подари постојан закон. Наполеон бил голем стратешки генијалец. Во Света Елена тој рекол „Ватерло ќе ги избрише спомените од сите мои победи“. Тој не бил во право, за добро или за лошо, тој е најзапаметен како генерал, а не по неговата напредна власт, и со право е наречен Наполеон Велики.

Култот за Наполеон како „човек од судбината” започнало уште во времето на неговиот живот. Всушност тој неговиот култ го започнал за време на неговата прва италијанска кампања со систематско публицирање на неговите победи. Како прв конзул и император ги повикува најдобрите писатели, артисти и уметници да ги величаат неговите дела и придонел за градење на култот во кој самиот се претставува како најголемата слава на Франција. Тој главно ја започнал револуцијата во Франција и понудил бенефиции кон Европа. Неговата цел била да ги пронајде европските држави „федерации од слободни луѓе”. Како и да е, тој станува херој на [[Франција]] и маченик на светот. Во [[1840]] неговите останки биле вратени во Париз на барање од кралот [[Луј Филип]] и биле погребани со голема помпезност и церемонија.