Отоманско Царство: Разлика помеѓу преработките

|event_start = [[Создавање на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство|Основана]]

|event_start = [[Подем на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство|Основана]]

|flag = Знаме на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство

|symbol = Грб на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство

|image_map_caption = Граници на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство (1683) ([[Список на територии под отоманска власт|Видете: Список на територии]])

|national_anthem = [[Химна на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство]]

ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство своето име го добила по својот основач, првиот [[султан]] [[Осман I]]. На [[турски јазик]], Осман се вика Отоман (''Uthmān'') од каде доаѓа и името на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство. Во дипломатијата, многу често била нарекувана и [[Висока Порта]] или само ''Порта'', кое води потекло од [[француски јазик|францускиот]] превод за зборот ''Баб'и'али'' ([[турски јазик|турски]]: ''Bâb-i-âlî'') кое значи „висока капија“, според интегрирањето на империјата од [[Европа]] во [[Азија]].

ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство во многу аспекти се смета за [[ислам]]ски наследник на [[Византија|Источната Римска Империја]].<ref>Brown, Leon Carl, ''Imperial Legacy'', (Columbia University Press, 1997), 1. {{en}}</ref>

{{главна|Подем на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство}}

{{Историја на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство}}

Почетокот на создавањето на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство се карактеризира со постојани [[Отоманско-византиски војни]] кои траеле околу 1,5 век. Потеклото на [[Отоманци]]те може да се проследи назад во [[11 век]], кога на територијата на [[Анадолија]] опстојувале неколку мали муслимански емирати со [[Туркиски народи|туркиско потекло]]. Главната цел на овие т.н. [[анадолски бејлици]] била да ги одбранат своите територии од страна на [[Византија]]. Во текот на тој период, во освоените земји во Анадолија се населиле голем број на [[туркиски народи]].<ref>{{цитирана книга |last=Malcolm Holt |first=Peter |author2= Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis |title=The Cambridge History of Islamy |year=1977 |publisher=Cambridge University Press |isbn=0-5212-9135-6 |pages=231–232 }}</ref> Меѓутоа, во [[1073]] година и по победата на [[Селџучка Империја|Селџучкото Царство]] во [[Битка кај Манцикерт|битката кај Манцикерт]], овие анадолски бејлици добиле можност да прогласат своја независност од [[Селџуци]]те. Меѓу овие помали кнежества било и кнежеството со престолнина во [[Согут]]. Тоа било предводено од страна на [[Ертугрул]]. Кога во [[1281]] година починал, неговиот син [[Осман I|Осман]] станал негов наследник. Многу бргу по ова, новиот лидер се прогласил за врховен бег и основал нова династија, наречена според него [[Османлиска династија]]. Така, Осман станал првиот владетел на Османлиската Империја во [[1299]] година.<ref>{{цитирана книга |last=Bideleux |first=Robert |author2=Ian Jeffries |title=A history of eastern Europe: crisis and change |year=1998 |publisher=Routledge |isbn=0-4151-6111-8 |pages=62 }}</ref> Во [[1265]] година, византискиот град [[Согут]] бил заземан од страна на Осман бег.<ref>{{цитирана книга|last=Parker|first=Geoffrey|title=Compact History of the World|location=London|publisher=Times Books|year=2005|pages=71}}</ref> По падот на [[Согут]], териториите на Осман започнале да се прошируваат на сметка на [[Византија]]. Во исто време, [[Осман I]] успеал да покори и неколку соседни турски емирати и племиња. Кон почетокот на [[13 век]], Осман започнал со опсади на неколку важни византиски тврдини. Така бил заземан [[Јенишехир]], а по ова паднала [[Бурса]] и [[Никеја]] (денешен [[Изник]]), најголемиот византиски град во [[Анадолија]]. [[Бурса]] паднала во [[1326]] година, непосредно пред смртта на Осман.

По [[Анагорска битка|Анагорската битка]], во ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство се дошло до [[Отомански интеррегнум|интеррегнум]] - ''меѓувлада'', период кој траел повеќе од една деценија. По битката, синовите на Бајазит побегнале на различни страни. Така, Сулејман со Големиот везир Али-паша и јаничарскиот ага се засолниле во [[Бурса]] а потоа и во [[Едрене]] каде се самопрогласил за [[султан]]. Мехмед се зацврстил во [[Амасија]] и борејќи се против Монголите, успеал да поврати некои од претходно изгубените територии. Иса се засолнил во [[Бурса]] и ја зацврстил својата власт во [[Караманија]]. Мустафа мистериозно исчезнал, додека пак Муса Челеби кој бил заробен заедно со својот татко, по неколку месеци се вратил со останките на султанот. Според пишаните извори, во времето кога тој пристигнал во [[Анадолија]], тој ги пронашол своите браќа Мехмед и Иса скарани, помеѓу кои била започната војна. Во таа војна Иса бил победен и затоа тој побегнал кај својот брат Сулејман во [[Едрене]]. Сулејман многу бргу го прифатил, со кое го ставил на чело на една армија која тргнала во поход против Мехмед. Иса, во битката кај [[Ески Шехир]] бил поразен. Во самата битка тој бил заробен а подоцна и погубен во [[1406]] година,<ref>Furuzan Hursev Tokin, Turkiyede halk hareketleri, Istanbul 1968, 35.</ref> Тогаш Сулејман со својата армија преминал во [[Анадолија]] борејќи се против своите двајца браќа Мехмед и Муса, кои биле во тоа време во сојуз. Во исто време, во анадолскиот регион пристигнал влијателниот шејк Бедредин Симави.

Кога Мехмед Челебија остварил победа над своите браќа, во [[1413]] година тој бил крунисан за нов султан во [[Едрене]] како [[Мехмед I]]. Неговата прва задача била да ја врати гордоста и силата на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство. Мехмед престолнината на империјата ја преместил од [[Бурса]] во [[Едрене]] или Адријанопол. Албанските племиња успеале да се обединат во една држава, [[Босна]] и [[Молдавија]] биле потполно независни. [[Унгарија]] сѐ уште ги држела своите амбиции кон Балканот, а [[венецијанска република|Венеција]] пак крајбрежните делови.

По доаѓањето на тронот на [[Мурат II]], ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство започнала воена кампања против бунтовите кои избувнувале на Балканот, особено во [[Србија]]. Во [[1422]] година Мурат безуспешно го [[Опсада на Константинопол (1422)|опседнал]] [[Константинопол]], а по повеќегодишна опсада, во [[1430]] година го [[Опсада на Солун (1422–1430)|зазел]] [[Солун]]. Наспроти ова, тој безуспешно водел војни против [[Скендербег]], на територијата на денешна [[Албанија]] и [[Македонија]].

Конечната [[Падот на Константинопол (1453)|опсада на Константинопол]] започнала на [[2 април]] [[1453]] година. По скоро два месеци војна и битки, на [[29 мај]] престолнината била заземена. По заземањето на Константинопол, Мехмед го изградил [[Топкапи Сарај]] и престолнината на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство била преместена од [[Едрене]] во [[Константинопол]]. Мехмед бил прогласен за новиот ''Римски цезар'', замислувајќи се себе си како наследник на престолот на [[Римската Империја]]. [[Црква Света Софија (Истанбул)|Црквата Света Софија]] била претворена во [[џамија]]. По падот на Константинопол, Мехмед кој станал познат и како ''Освојувач'' се свртел кон [[Балкан]]от, односно [[Опсада на Белград (1456)|Белград (1456)]], каде не успеал да го зазеде, и [[Кројска тврдина|Кроја]] која била [[Четврта опсада на Кроја|освоена]] по смртта на [[Скендербег]].

{{главна|Територијално проширување на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство}}

Периодот од историјата на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство од [[1453]] до [[1683]] година е познат како периот на [[Територијално проширување на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство|територијално проширување на империјата]].

Во [[1481]] година, султанот [[Мехмед II]] неочекувано починал. На негово место, на престолот застанал неговиот поголем син [[Бајазит II]]. Според законите на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство, тоа означувало смртна пресуда за [[Кем (син на Мехмед)|Кем]], кој бил помал брат на Бајазит. Во тоа не се согласил Кем, па затоа во околината на Караман успеал да мобилизира одредена војска и да тргне кон [[Бурса]]. По неколкумесечната војна, Бајазит успеал да ја мобилизира својата војска и да го порази на својот брат кај [[Јенишехир]]. Во [[1499]] година избила [[Отоманско-венецијански војни|Отоманско-венецијанска војна]], која траела до [[1503]] година кога [[Отоманци]]те ги добиле последните венецијански упоришта на [[Пелопонез]] и некои градови по должината на [[Јадранско Море|јадранскиот брег]]. Кон почетокот на [[16 век]] започнала ѝ војна со [[Мамелуци]]те, која завршила со победа на империјата во [[1513]] година.

Наследник на Селим I бил [[Сулејман I]]. Во негово време, тој ги освоил најсветите муслимански градови [[Мека]], [[Медина]], [[Ерусалим]], [[Дамаск]] и [[Багдад]]. Во [[август]] [[1521]] година била освоена речиси цела [[Србија]]. Во [[1522]] година бил заземен [[Родос]]. На [[29 август]] [[1526]] година започнала [[Мохачка битка (1526)|Мохачката битка]]. [[Отоманци]]те ги поразиле сојузничките христијански сили предводени од [[Лајош II]]. Битката го означил крајот на [[Кралство Унгарија]]. Од [[1541]] година Сулејман го контролирал поголемиот дел до денешна [[Унгарија]], како и [[Трансилванија]], [[Влашка]] и [[Молдавија]] кои станале вазалства на султанот. Сулејман водел три воени кампањи против Сефевидското Царство во [[Персија]] и [[Ирак]]. Во [[1534]] година бил заземен градот [[Багдат]]. Вториот поход ([[1548]]-[[1549]]) резултурал со зазимање на [[Табриз]] и [[Азербејџан]], [[Ван (покраина)|провинцијата Ван]] и делови од денешна [[Грузија]]. Третиот поход се случил во [[1555]] година, кој завршил со договорот од [[Амасија]], според кој биле признаени границите на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство. Во текот на неговото владеење биле спроведени воени походи во [[Северна Африка]] во кој биле заземани [[Освојување на Тунис (1534)|Тунис]], [[Алжирска инвазија (1541)|Алжир]] и [[Опсада на Триполи (1551)|Триполитанија]]. Во овој период, ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство станала доминантна во [[Средоземно Море]]. Отоманската морнарица исто така обезбедила контрола и над [[Црвено Море]] и [[Персиски Залив|Персискиот Залив]] во [[1554]] година, кога нивните сили биле поразени од страна на [[Португалска Империја|Португалија]]. По ова следувал поразот во [[Падот на Аден (1548)|битката кај Аден]] во [[1548]] година. Во [[1533]] година, [[Хајредин Барбароса]] спровел воен поход против [[Хабсбуршка Шпанија]]. Во [[1541]] година бил [[Опсада на Будим (1541)|опсаднат]] градот [[Будим]]. Опсадата резултирала со зазимање на градот [[Буда (град)|Будим]]. По оваа победа била воспоставена контрола над средна Унгарија. Битката е дел од т.н. [[Мала војна во Унгарија]]. Победата претставува една од најзначајните на Османлиите против [[Фердинанд I (Свето Римско Царство)|Фердинанд I]], најмногу поради тоа што градот во следните 150 години бил под нивна контрола<ref>Garnier, p.200</ref>.

Периодот од [[1683]] до [[1827]] година, во историјата на империјата е познат како стагнација на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство.

{{главна|Пад на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство}}

Периодот од 1828 до 1908 година, во историјата на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство е познат како период на [[Пад на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство|пад на империјата]]. Во текот на овој период, империјата се соочила со предизвиците на одбрана на земјата од странските напади и окупации. Поради фактот што [[Османлии]]те сè повеќе започнале да ги губат своите позиции во [[Европа]], таа започнала да гради сојузништва со европски земји, како што се [[Франција]], [[Холандија]], [[Велика Британија]]. Таков е примерот со [[Кримска војна|Кримската војна]] од [[1853]] година, кога Османлиите во сојуз со [[Обединето Кралство на Велика Британија и Ирска|Обединетото Кралство на Велика Британија и Ирска]], [[Втора француска република|Втората француска република]] и [[Кралство Сардинија|Кралството Сардинија]] војувале против [[Руската Империја]].

Кримската војна го предизвикала масовното иселување на [[Кримски Татари|Кримските Татари]]. Од вкупното татарско население кое броело околу 300.000 во Тавридсакта област, околу 200.000 [[Татари]] биле преселени во ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство.<ref>[http://monderusse.revues.org/docannexe1800.html "''Hijra'' and Forced Migration from Nineteenth-Century Russia to the Ottoman Empire"], by [[Bryan Glynn Williams]], ''Cahiers du Monde russe'', 41/1, 2000, pp. 79–108.</ref> Kон крајот на [[Кавкаски војни|Кавкаските војни]], голем број на [[Черкези]] ги напуштиле своите домови во [[Кавказ]] и принудно заминале во ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство. Во текот на [[19 век]], иселувањето или протерувањето на муслиманското население од [[Балкан]]от, [[Кавказ]], [[Крим]] и [[Крит]] кон денешна [[Турција]] станало честа појава.

Периодот на реформите својот врв го достигнал кога бил донесен [[Отомански устав|Отоманскиот устав]], кој бил напишан од страна на членовите на [[Младотурци]]те. Тој бил изгласен на [[23 ноември]] [[1876]] година. Споиред уставот, во рацете на султанот останала апсолутната власт, и самите министри останале да бидат одговорни пред него. [[Прва уставна ера (ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство)|Првата уставна ера]] од историјата на империјата била краткотрајна. Во [[1876]] година, султанот [[Абдул Азис]] бил симнат од власт од страна на неколку либералните кругови во империјата. Тој абдицирал во корист на [[Мурат V]]. Сепак, новиот [[султан]] бил ментално болен и од престолот бил соборен по само неколку месеци. Негов наследник станал [[Абдул Хамид II]] ([[1876]]-[[1909]]). Во време на неговото владеење во империјата стапил насила првиот Отомански устав, на [[23 декември]] [[1876]] година.<ref>[[Patrick Kinross|Kinross, Patrick]] (1977) ''The Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire'' London: Perennial. ISBN 978-0-688-08093-8. p. 576.</ref> Исто така бил создаден и првиот отомански парламент. По неуспехот на Цариградската конференција, империјата претрпела пораз по Руско-турската војна од [[1877]]-[[1878]], по која империјатата засекогаш ја изгубила [[Бугарија]] со потпишувањето на [[Санстефански договор|Санстефанскиот мировен договор]] ([[3 март]] [[1878]] година). Во почетокот на [[1878]] година уставот бил суспендиран и парламентот распуштен. Бил воспоставен тирански режим во останатите делови на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство (претежно [[Македонија]]).

[[Национализам|Национализмот]] во ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство од страна на потчинетите народи сè повеќе доаѓал до израз. Во [[1821]] година била формирана [[Прва Грчка република|Првата Грчка република]]. Таа била првата земја од [[Балкан]]от која ја прогласила својата независност од империјата. Официјално од страна на [[Висока порта|Високата порта]], новата земја на Балканот била приознаена по завршувањето на [[Грчка војна за независност|грчката војна за независност]]. Танзиматските реформи не го сопрел национализмот во [[Дунавски кнежества|Дунавските кнежества]] и [[Кнежество Србија]], кои биле полунезависни за речиси шест децении. Во [[1875]] година, [[Кнежество Црна Гора|Црна Гора]] и Србија, заедно со [[Обединето Кнежество Влашка и Молдавија|Обединетото кнежество Влашка и Молдавија]] ја прогласиле својата независност од ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство. Во [[1876]] година, на територијата на денешна [[Бугарија]] избувнало т.н. [[Априлско востание]] кое индиректно довело до создавање на новата бугарска држава, кое се случило по две години, по [[Руско-турска војна (1877-1878)|Руско-турската војна]] од [[1877]]-[[1878]], како [[Кнежество Бугарија]].

Во [[1862]] година, британските сили го окупирале [[Египет]] и [[Судан]]. Како отомански провинции, овие денешни земји останале [[де јуре]] до [[1914]] година кога ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство се приклучила кон [[Централни сили|Централните сили]] во [[Прва светска војна|Првата светска војна]]. Во текот од [[1830]] - [[1912]] година во [[Северна Африка]] биле изгубени и други провинции, како [[Алжир]] (окупиран од Франција во [[1830]]), [[Тунис]] (окупиран од Франција во [[1881]] година) и [[Либија]] (окупирана од [[Италија]] во [[1912]]).

{{главна|Распаѓање на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство}}

Периодот од историјата на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство од [[1908]] до [[1922]] година е познат како периот на [[Распаѓање на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство|распаѓање на империјата]]. Почетокот на овој период се карактеризира со започнување на [[Младотурска револуција|Младотурската револуција]] во [[1908]] година. Претходно, пред крајот на [[19 век]], на [[Балкан]]от биле создадени три нови држави: [[Грција]], [[Бугарија]] и [[Србија]].

Овој период започнал со т.н. [[Втора уставна ера (Отоманска Империја)|Втора уставна ера]], кој придонел за промена на уставот кој бил донесен во [[1876]] година и создавање на отомански парламент и првите [[Список на партии во ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство|политички партии]]. Новите држави на [[Балкан]]от, со поткрепа на [[Руската Империја]] сакале целосно да ја протерат османлиската власт во [[Албанија]], [[Македонија]] и [[Тракија]]. Во [[1912]] година избувнала т.н. [[Прва балканска војна]], која завршила со потпишување на [[Лондонски договор, 1913|Лондонскиот мировен договор]] во [[1913]] година. Според него, [[Албанија]] на [[27 декември]] [[1912]] била призната за независна држава, а предлогот за [[Македонија]] не бил прифатен. Во [[Тракија]], двете главни бугарски војски удриле со сета сила на [[Лозенград]] и [[Едрене]]. По завршувањето на Првата Балканска војна, помеѓу сојузничките сили започнала нова т.н. [[Втора Балканска војна]].

Веднаш по завршувањето на Балканските војни, ногу бргу започнала Првата светска војна. Во [[Првата светска војна]], [[Османлии]]те се приклучиле кон [[Централни сили|Централните сили]], се со цел повраќање на загубените територии. Младотурската влада потпишала таен договор за создавање на сојуз помеѓу империјата и [[Германска Империја|Германија]] во [[август]] [[1914]] година. ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство официјално во војната влегла по [[Гебенски и Бреславски инцидент|Гебенскиот и Бреславскиот инцидент]]. Во текот на првите години од војната следувале неколку успеси на страната на Османлиите, како [[Галиполска операција|заземањето на Галиополи]] и [[Опсада на Кут|Кут]]. По ова, следувал [[Кавкаски поход|Кавкаскиот поход]], во кој [[Османлии]]те биле катастрофално поразени од страна на [[Русија]]. [[САД]] никогаш не објавила војна на Османлиската Империја.<ref>Spencer Tucker, ed. ''Encyclopedia of World War I'' (2005) p 1080</ref>

[[Податотека:Sultanvahideddin.jpg|thumb|Заминувањето на [[Мехмед VI]], последниот султан на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство, 1922]]

Мустафа Кемал побарал национални избори за да се воспостави нов турски парламент, кој ќе има свое седиште во [[Анкара]]. На 1[[2 февруари]] [[1920]] последниот отомански парламент се собрал во главниот град. Парламентот се распуштил од страна на британските сили, откако бил прогласен за ''Misak-i Milli'' („Национален пакт“). На [[10 август]] [[1920]] година, Големиот везир [[Дамат Ферид-паша]] го потпишал [[Договор од Севр|Договорот од Севр]]. Со тој договор се завршиле плановите за поделба на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство, вклучувајќи го и региони Турските родољупци ги сметале за важни делови. Мустафа Кемал инсистирал на целосна независност и заштитата на интересите на мнозинството на [[Турци]]те на турската почва. Тој го убедил Собранието да ја собе национална армија. Армијата се соочила со окупација на сојузничките сили и се борела на три фронта: француско-турскиот, грчко-турскиот и турско-ерменскиот фронт. По серијата битки за време на грчко-турската војна, грчката армија стигнала до реката Сакарја, само осумдесет километри западно од Собранието. На [[5 август]] [[1921]] година, Мустафа Кемал бил промовиран како командант на силите од страна на Собранието. Во август [[1922]], Кемал започнал со силни напади врз грчките војници и турските сили ја поврати контролата на [[Измир]] на [[9 септември]] [[1922]] година. На [[10 септември]] [[1922]], Мустафа Кемал испратил телеграма до Лигата на нации каде вели Анкара Владата нема да биде одговорна за масакрите извршени за време на војната за независност.

Државното уредување во ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство се засновувалo на многу едноставен систем кој имал два главни центри: воената администрација и државната администрација. [[Султан]]от ја имал највисоката позиција во системот, како врховна глава на целата империја. Граѓанскиот систем бил базиран на локалните административни единици врз основа на карактерот на регионот. Отоманците практикувале систем во земјата (исто како и [[Византиската Империја]]) во кој имале целосна контрола врз свештенството. Одредени предисламски турски традиции од исламски [[Иран]], кои продолжиле да се практикуваат, оставиле важно место во отоманските административни кругови.<ref>Norman Itzkowitz, ''Ottoman Empire and Islamic Tradition'' p.38.</ref> Според отоманското општество и разбирање, примарната одговорност на државата била да го брани и да го прошири во земјата [[ислам]]от, како и да се обезбеди безбедност и хармонија во рамките на своите граници еден општ контекст на династичкиот суверенитет на управување.

[[Отоманска династија|Отоманската династија]] или ''Куќата на Осман'', по потекло имала туркиски карактер. Со текот на времето, династијата ги изгубила својот [[туркиски народи|туркиски карактер]], главно поради тоа што голем број на султани се оженувале со различни етноси, па дури и различни по вероисповед.<ref name="Donald"/> На единаесет пати султанот бил симнуван од престолот затоа што од страна на неговите непријатели во империјата претставувал директна закана. Во текот на историјата на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство, имало само два обиди за соборување на владеачката отоманска династија од престолот.

Империјалниот [[харем]] бил еден од најважните судови односно резиденции на Османлиската Империја. Тој бил управуван од страна на [[Валиде султан]], односно мајката на султанот. Позицијата на Валиде султан била втора по важност во отоманската хиерархија, по онаа на султанот. Таа имала огромно влијание врз управувањето на земјата. Во текот на [[17 век]], главно поради застанувањето на тронот на неколку неспособни султани кои постепено ја уништувале империјата, формално власта била во рацете на Валиде султан. Овој период од историјата на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство се нарекува [[Султанат на жените]].

{{main|Административна поделба на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство}}

{{Социјални структури во ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство}}

Административната поделба на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство претставува територијална поделба на империјата која се засновала на воената администрацији но со цивилна управа. Оваа поделба не ги опфаќала вазалните и потчинетите држави.

ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство на почетокот било поделено на суверени [[санџак (историски поим)|санџаци]] и санџаци доделени на султановите синови. Со санџаците управувале [[санџак-бег]]ови, воени управници кои добивале од страна на султанот знаме, или [[барјак]] таканаречен ''санџак''. Како што се ширела империјата низ [[Европа]], се појавила потреба за формирање на нови административни единици од повисоко ниво. За време на владеењето на [[Мурат I]] (владеел од [[1359]]-[[1389]]), [[беглер-бег]]овите биле одредувани да управуваат со [[Румелија]], т.е. со европскиот дел на империјата. По формирањето на [[беглербеглак|беглербегаците]], санџаците станале второстепени административни единци. Беглербеговите покрај тоа што имале обврска да управуваат со доделената територија, биле и команданти на сите воени трупи на својата територија.

Во времето на [[Мехмед II]], на [[Фанариоти]]те им биле доделени големи права. [[Евреи]]те биле поканети да се населат во ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство. Во крајна сметка, релативно високиот степен на толеранција на етничките групи кои живееле во империјата, била една од најголемите предности за интеграцијата на новите региони. Од друга страна пак, асимилативната политика довела до зголемување на [[Национализам|национализмот]] кај потчинетите граѓани.

Вкупниот број на население на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство до ден денес претставува прашање кое е дебатирано од страна на голем број истражувачи и историчари. За скоро половина милениом од своето постоење, населението на империјата не можело точно да се пресмета, освен доколку се исклучат бројките за работната популација. Ова главно се должело на постојаното менување на границите на империјата како и на неброењето на сите жители кои живееле во неа. Ова пред се се однесува на жените, кои не биле броени во сите неофицијални пописи. Првиот официјалне попис на населението се случил од [[1881]] до [[1893]] година. По завршувањето на пописот било познато кои се основните етнички групи кои живееле во империјата. Покрај муслиманите, во империјата живееле и [[Грци]], [[Ерменци]], [[Бугари]], [[Католици]], [[Евреи]], [[Протестанти]], [[Латини]], [[Цигани]] и други.<ref>{{harv|Karpat|1978|pp.237-274}}</ref><ref>{{harv|Shaw|1978|p.323-338}}</ref> Нов попис на населението бил направен во периодот од [[1905]] до [[1906]] година.

ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство во принцип ги толерирала [[христијанство|христијанските религии]] и [[јудаизам|јудаизмот]]. Сепак постоела нееднаквост на верската слобода поради кое немуслиманското население, според законот на [[шеријат]]от, морало да плаќа данок кој се викал [[џизија]], но затоа не се регрутирале за походите и можеле непречено да формираат семејства и да напредуваат, додека муслиманските семејства пред и после походите останувале без свои членови кои гинеле во разни битки. Знаејќи го овој факт, немуслиманското население не се бунело поради овој дополнителен данок. Во времето кога било дозволено да се создаваат т.н. ''милети'', најголемата немуслиманска верска група, [[Православие|православната]], добила огромни привилегии во областа на политиката и трговијата, но сепак морала да плаќа повисоки даноци на државата од муслиманските поданици.<ref>"[http://www.loyno.edu/history/journal/1998-9/Krummerich.htm The Divinely-Protected, Well-Flourishing Domain: The Establishment of the Ottoman System in the Balkan Peninsula]", Sean Krummerich, [[Loyola University New Orleans]], ''The Student Historical Journal'', volume 30 (1998–99</ref>^,<ref>[http://www.globaled.org/nyworld/materials/ottoman/turkish.html Turkish Toleration], [[The American Forum for Global Education]]</ref>

Долги години, во ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство била задржана структурата на христијанските цркви. Со започнувањето на развојот на национализмите на Балканот Цариградската патријаршија започнува да им служи на великогрчките интереси што довело до укинување на Охридската архиепископија и на другите помесни православни цркви{{факт}}. Подоцна, во [[1870]] година била создадена [[Бугарска егзархија|Бугарската егзархија]], со седиште во [[Константинопол]].

{{главна|Војска на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство}}

{{Војска на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство ‎}}

Почетокот на [[16 век]] претставува период кога ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство била најсилна империја во [[Медитеран]]от и пошироко. Голем број на битки и војни од страна на [[Отоманци]]те биле добиени не само поради [[шеријат]]ската должност кон неверниците, туку и поради турските номади кои биле желни за освојување и ограбување. Тоа најмногу се должело на силниот и голем воен систем.

Првата воена единица на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство била војската, која била основана и организирана од стрна на [[Осман I]] од племињата кои живееле во [[западна Анадолија]] во доцниот [[13 век]]. Воениот систем со непосредното проширување на империјата станувал сè посложен. Војската на Османлиската Империја се состоела претежно од платеници и регрутанти. Главните воени единици биле [[Јаничари]]те, [[Спахија|Спахиите]], [[Акиџија|Акинџиите]] и други. Отоманската армија можеби никогаш не користела најнапредни и современи орудија во светот, но сепак била една од првите кои во своите битки и војни користеле [[топ]]ови и [[мускета|мускети]]. Отоманците за прв пат започнале да користат топ во [[Опсада на Константинопол (1422)|опсадата]] на [[Константинопол]] во [[1422]] година, иако бил со краток дострел. Отоманската коњаница зависела повеќе од самата брзина и мобилност отколку од тешките оклопи. Кавалеријата користела лакови и кратки мечеви. Од нив, најмногу се користеле [[Арапски коњ|арапскиот]] и [[Туркменски коњ|туркменскиот коњ]].<ref>Milner ''The Godolphin Arabian'' pp. 3–6</ref><ref>Wall ''Famous Running Horses'' p. 8</ref> Падот на ефикасноста и силата на отоманската армија се почуствувала во средината на [[17 век]], по [[Голема турска војна|Големата Турска војна]]. Во текот на [[18 век]] следувале неколку успеси против [[Венецијанска република|венецијанската република]], но по овие победи [[Османлии]]те биле поразени во поредните [[Руско-турски војни]]. Модернизацијата на отоманската војска започнала во текот на [[19 век]]. Во [[1826]] година султанот [[Махмуд II]] го укинал [[Јаничари|јаничарскиот корпус]] и основал модерна отоманска војска. Овој нов воен ред бил познат под името [[Низам-и Кедид]]. Во исто време, отоманската војска била првата воена институција која ангажирала странски експерти и испраќала свои офицери за обука во западните европски земји. Следствено, [[Младотурци|движењето на Младотурците]] започнало во времето кога тие студенти се вратиле од [[Западна Европа]].

[[Отоманска морнарица|Отоманската морнарица]] значително придонела за проширување на териториите на империјата на европскиот континент. Таа го иницирала освојувањето на [[Северна Африка]], пред сè [[Алжир]] и [[Египет]] во [[1517]] година. Во почетокот на [[19 век]], ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство започнала да ги губи своите територии. Во [[1821]] била изгубена [[Грција]], а во [[1830]] [[Алжир]]. Со тоа започнала да опаѓа и поморската власт и контрола над далечните прекуморски територии на империјата. Султанот [[Абдул Азис]] ([[1861]]-[[1876]]) се обидел да ја обнови некогашната моќна отоманска морнарица, по примерот на флотите на [[Франција]] и [[Велика Британија]]. Во Бароу, [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]] ја изградила првата подморница во [[1886]] година за ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство.<ref name="first submarine at shipyard">[http://www.ellesmereportstandard.co.uk/latest-north-west-news/Petition-created-for-submarine-name.4001190.jp Ellesmerereportstandard.co.uk], The standard - Petition created for submarine name</ref> Сепак, слабеењето на отоманската економија не можела да ја одржи моќта на флотата за предолго. По [[Младотурска револуција|Младотурската револуција]] во [[1908]] година, Комитетот се обидел да развие една силна поморска флота. Во [[1910]] година била основана ''Фондација на Отоманската морнарица'', чија цел била да се купат нови бродови преку јавни донации.

* [[Список на големи везири на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство]]

* [[Список на партии во ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство]]

* [[Список на адмирали во ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство]]

* [[Административна поделба на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство]]

* [[Список на вазални земји на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство]]

* [[Список на битки на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство]]

* [[Список на договори на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство]]

* [[Хронологија на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство]]

{{Територијална хронологија на ОтоманскатаОтоманското ИмперијаЦарство}}