Преторијански префект: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
clean up, replaced: Листа на → Список на using AWB |
|||
Ред 5:
Преторијанскиот префект бил командант на [[Преторијанска гарда|Преторијанската гарда]] сè до царот [[Константин I]] кој ја укинал во [[314]]. Преторијанските префекти продолжиле да бидат назначувани сè до времето на [[Хераклиј]], но самата функција се променила во глава на граѓанската и правосудната администрација на царството.
За време на царството претоиријанците (царска гарда) биле командувани од еден, два или три префекти (praefecti praetorio), кои биле биле бирани од царот и свикувани од редовите на витезите. Тој можел да ги отпушта и менува во било кое време по своја волја. Од времето на [[Александар Север]] оваа позиција била отворена и за сенаторите, а и доколку еден витез биде назначен, тој автоматски влегувал и во сенатот. Сè до времето на цар Константин, кој ѝ го одземал воениот карактер на оваа функција, префектурата на гардата секогаш му припаѓала на докажан војник, често од оние кои по пат на воени подвизи се искачувале по офицерските рангови. През времето оваа функција командувала сите војници во Италија освен корпусот на градскиот префект (''cohortes urbanae'').
Специјалната функција на Преторијанците им давала најмногу моќ во рамките на римската држава, а нивниот [[префект]], ''praefectus praetorio'', бил еден од најмоќните луѓе во државата. Иако царевите секогаш се обидувале да се додворуваат на Преторијанците, овие сепак режирале [[пуч]]еви и често ги менувале царевите по своја волја. Така, Преторијанците ја дестабилизирале римската држава, наспроти нивната првобитна функција. Во доцното царство Преторијанскиот префект станал главна административна фигура во државата, кога оваа позиција ѝ дала на една индивидуа функцијата главна команда на генералштабот, со директна команда врз гардата исто така. [[Диоклецијан]] значително го намалил авторитетот на овие префекти како дел од неговата голема реформа на административните и воени структури на царството.
===
<table border="1">
Ред 413:
== Транформација во администратор ==
Понатаму, покрај воените функции, преторијанскиот префект се здобил со криминална јурисдикција, во рамките на која тој не бил делегат, туку како претставник на царот, и затоа царот Константин прогласил [[331]] пресудите на еден преторијански префект не се подложни на апел. Пред времето на [[Септимиј Север]] преторијанскиот префект имал слична јурисдикција врз случаите опфатени од граѓанското право. Затоа познавање на правото била квалификација за функцијата, која за време на [[Марко Аурелиј]] и [[Комод]], но особено за време на Север, им припаѓала на врвните правници во тоа време , (на пр. [[Папинијан]], [[Улпијан]], [[Паул]]) и [[Јован Кападокиецот]], додека воените квалификации сè повеќе станувале позадински. За времето на Константин функцијата [[магистер милитум]] сосема го отстранила воениот карактер на преторијанскиот префект; но истата останала највисоката граѓанска функција во царството.
{{1911}}
| |||