Грција: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с →‎Периферии и префектури: Исправка, replaced: Централна Македонија (периферија)|Централна Македонија → Централна Македонија using AWB
clean up, replaced: Листа на → Список на (5) using AWB
Ред 240:
[[Податотека:Ελευθέριος Βενιζέλος.jpg|thumb|150px|left|[[Елефтериос Венизелос]] (1864–1936), една од најголемите политички фигури на модерна Грција.]]
[[Податотека:Kyriakos Mitsotakis (cropped).jpg|thumb|150px|[[Киријакос Мицотакис]] , моменталниот [[Премиер на Грција]].]]
{{main|Политики на Грција|ЛистаСписок на политички партии во Грција}}
 
Грција е [[парламентарна република]].<ref name="con1">[http://web.archive.org/web/20090324213829/http://www.parliament.gr/english/politeuma/syntagma.pdf Устав на Грција: Член 1]</ref> [[Шеф на држава|Шефот на државата]] е [[Претседател на Грција|Претседателот на Републиката]] кој се избира од [[Грчки парламент|Парламентот]] на петгодишен мандат.<ref name="con30">[http://web.archive.org/web/20090324213829/http://www.parliament.gr/english/politeuma/syntagma.pdf Устав на Грција: Член 30]</ref> Сегашниот [[Устав на Грција|Устав]] бил зацртан и усвоен од Петтиот Ревизионерен Парламент на Хелените и влегол во служба во 1975 по падот на [[Грчка воена хунта од 1967-1974|воената хунта од 1967–1974]]. Оттогаш бил ревидиран два пати, во 1986 и [[Грчки уставни измени од 2001|2001]]. Уставот, кој се состои од 120 членови, предвидува [[поделба на власта]] на [[извршна власт]], [[легислатива]] и [[судска власт]], и овозможува специфична загарантираност (дополнително определена во 2001) на [[граѓански права|граѓанските права]].<ref>П.Д. Дагтоглу, ''Индивидуални Права'', I, 21 & Е. Венизелос, ''Стекнатото од Уставната Ревизија'', 131-132, 165-172 {{en}}</ref>
 
Според Уставот, извршната власт ја врши Претседателот на Републиката и [[Кабинет на Грција|Владата]].<ref name="con26">[http://web.archive.org/web/20090324213829/http://www.parliament.gr/english/politeuma/syntagma.pdf Устав на Грција: Член 26]</ref> Со [[Грчки уставен амандман од 1986|Уставниот амандман од 1986]] должностите на претседателот биле скратени во значајна мерка, и тие се сега воглавно церемонијални.<ref name="M477-478">К. Мавриас, ''Уставен Закон'', 477-478</ref> Позицијата на [[Премиер на Грција|премиер]], [[Шеф на влада|Шефот на владата]] на Грција, припаѓа на [[ЛистаСписок на премиери на Грција|моменталниот лидер]] на [[ЛистаСписок на политички партии во Грција|политичката партија]] на која што ќе ѝ биде изгласана доверба од парламентот. Претседателот на републиката формално го назначува премиерот, и по негова препорака, ги назначува и ослободува од должност другите членови на кабинетот.<ref name="con37">[http://web.archive.org/web/20090324213829/http://www.parliament.gr/english/politeuma/syntagma.pdf Устав на Грција: Член 37]</ref> Премиерот го има најголемиот дел од политичката моќ, и амандманот од 1986 дополнително ја зајакнува негоата позиција во однос на претседателот на републиката.<ref name="M477-478-486-487">К. Мавриас, ''Уставен Закон'', 477-478, 486-487</ref>
 
Законодавната власт ја врши 300-член изборен [[еднодомизам|еднодомен Парламент]].<ref name="con51,53">[http://web.archive.org/web/20090324213829/http://www.parliament.gr/english/politeuma/syntagma.pdf Устав на Грција: Членови 51, 53]</ref> Статутите кои ги усвојува Парламентот треба да бидат одобрени и од Претседателот на Републиката.<ref name="con42">[http://web.archive.org/web/20090324213829/http://www.parliament.gr/english/politeuma/syntagma.pdf Устав на Грција: Член 42]</ref> [[Избори во Грција#Парламентарни избори|Парламентарните избори]] се одржуваат секои четири години, но Претседателот на Републиката е обврзан да го распушти Парламентот порано по предлог на Кабинетот, во поглед на справување со национално прашање од извонредна важност.<ref name="con41">[http://web.archive.org/web/20090324213829/http://www.parliament.gr/english/politeuma/syntagma.pdf Устав на Грција: Член 41]</ref> Претседателот е исто така обврзан да го распушти Парламентот порано, доколку опозицијата поднесе предлог за гласање за доверба на Владата и биде изгласана [[недоверба на Влада]]та.<ref name="con84">[http://web.archive.org/web/20090324213829/http://www.parliament.gr/english/politeuma/syntagma.pdf Устав на Грција: Член 84]</ref>
Ред 387:
[[Податотека:Greece meteora monasteries.JPG|thumb|230px|Поглед на [[Метеора]] во Централна Грција.]]
 
Лоцирана во јужниот<ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gr.html|title=The World Factbook — Central Intelligence Agency|website=cia.gov|language=en|access-date=2017-11-10}}</ref> и во југоисточниот дел на Европа<ref>{{cite web|publisher=[[United Nations|UN]]|url=http://unstats.un.org/unsd/geoinfo/ungegn/docs/23-gegn/wp/gegn23wp48.pdf|title=UNITED NATIONS GROUP OF EXPERTS ON GEOGRAPHICAL NAMES: Working Paper No. 48|format=PDF|date=2006|accessdate=2 September 2015}}</ref>, Грција се состои од планинско, полуостровско копно кое излегува на море на јужниот дел на [[Балкан]]от, [[Пелопонез|пелопонескиот]] полуостров (одделен од копното со [[Коринтски Канал|каналот]] на [[Коринтски Канал|Коринтскиот Теснец]]), и [[Грчки острови|бројни острови]] (1400, од кои 227 се населени), вклучувајќи ги [[Крит]], [[Евбеја]], [[Лезбос]], [[Хиос]], [[Додеканезите]] и [[Киклади]]те, островски групи во [[Егејско Море|Егејското Море]], како и островите во [[Јонско Море|Јонското Море]]. Грција ја има [[ЛистаСписок на држави по должина на брегова линија|десеттата најдолга брегова линија]] во светот со должина од 13,676 км<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2060.html?countryName=Greece&countryCode=gr&regionCode=eu&#gr |title=The World Fact Book&nbsp;– Field Listing :: Coastline |accessdate=17 March 2011 |publisher=[[Central Intelligence Agency]]}}</ref>; нејзините копнени граници се долги 1 160&nbsp;km.
 
Четири петтини од територијата на Грција се планини или ридови, што ја прави државата една од најридестите во Европа. [[Олимп]], фокална точка на грчката култура низ историјата кулминира на врвот Митикас (2917 m), највисок во државата. Некогаш се сметал за трон на боговите, а денес е многу популарен кај планинарите. Западна Грција има голем број на езера и мочуришта, а доминантен е планинскиот венец [[Пинд]]. Пинд достигнува максимална височина од 2673 метри на врвот [[Смолика]] и претставува продолжение на [[Динарски Планини|Динарските Планини]]. клисурата [[Високо (клисура)|Високо]] е уште една спектакуларна образба и привлечна точка за љубителите на [[екстремен спорт|екстремните спортистови]].
Ред 427:
===Туризам===
[[File:Navagio 01.jpg|thumb|[[Навагио]], песочна плажа во [[Закинтос]]]]
Туризмот е клучен елемент на економската активност во земјата и е еден од најважните сектори во земјата. Грција е главна [[ЛистаСписок на светски туристички дестинации|туристичка дестинација и атракција]] во [[Европа]] од [[антика]]та, поради нејзината богата култура и историја, што во голема мера се рефлектира од страна на 18-те места кои се вклучени во [[Список на светско наследство во Европа|списокот на светско наследство]] на [[УНЕСКО]]<ref name="Unesco">{{cite web|title=Greece Properties inscribed on the World Heritage List (17)|url=http://whc.unesco.org/en/statesparties/gr|website=Unesco|publisher=Unesco}}</ref>, како и поради нејзиното долго крајбрежје, многу острови и плажи<ref>[https://books.google.com/books?id=NusCmIGiCg8C&pg=PA369&dq=%22Glorious+beaches%22+Greece&ei=DA4JSd-cJ5rStQPLqqyQAg ''Greece''] by Paul Hellander, Kate Armstrong, Michael Clark, Des Hannigan</ref>.
 
Грција привлекла 26,5 милиони посетители во [[2015]] година и 30 милиони посетители во [[2016]] година<ref>{{cite web|title=Great record: 30 million tourists in 2016 (Μεγάλο ρεκόρ: Αγγιξαν τα 30 εκατ. οι τουρίστες το 2016) |url=http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26516&subid=2&pubid=114407895 |publisher=imerisia.gr |accessdate=30 April 2017}}</ref><ref>{{cite web|title=Historic records for tourism (Ιστορικό ρεκόρ για τον τουρισμό) |url=http://www.topontiki.gr/article/141547/istoriko-rekor-gia-ton-toyrismo |publisher=topontiki.gr |accessdate=6 March 2017}}</ref>, што ја прави Грција една од најпосетените земји во [[Европа]] и светот, и придонесува со 18% во бруто домашниот производ во земјата<ref>{{cite web|url=http://www.mfa.gr/usa/en/about-greece/tourism/for-sustainable-tourism-industry.html|title=For a Sustainable Tourism Industry|publisher=|accessdate=6 March 2017}}</ref>. Нејзиниот главен град [[Атина]], како и [[Санторини]], [[Миконос]], [[Родос]], [[Крф]], [[Крит]] и [[Халкидики]] се некои од главните туристички дестинации во земјата.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Грција