Ване Занешев: Разлика помеѓу преработките

'''Иван (Ване) Занешев''' бил македонски просветен деец, еден од раководителите во [[Борба против Цариградската патријаршија|Борбата против Цариградската патријаршија]] <ref group="белешка" name="vg_8"/><ref group="белешка" name="vg_0"/><ref group="белешка" name="vg_1"/> во [[Воден]], по неуспехот за обнова на [[Охридска архиепископија|Охридската архиепископија]] и создавањето на [[Бугарската Егзархија|Бугарската егзархија]], бил еден од водачите на антиегзархиското движење <ref>Ванчо Ѓорѓиев,Слобода или Смрт,Македонското револуционерно националноослободително движење во Солунскиот вилает 1893-1903 година,201,Институт за историја -Филозофски факултет,Скопје,2003 </ref><ref group="белешка" name="vg_3"/><ref group="белешка" name="vg_4"/><ref group="белешка" name="vg_9"/> учесник во македонското револуционерно движење и член на [[Македонска револуционерна организација|Македонската револуционерна организација]].

Иван Занешев потекнувал од истакнатото воденско преродбеничко семејство [[Занешеви]]. Исто како таткому [[Димитар Занешев]] и тој ја помагал [[Борба против Цариградската патријаршија|борба против Цариградската патријаршија]]. Со сопствени пари испраќал момчиња од [[Воден]] на школување во [[Бугарија]]. Заедно со своите браќа [[Христо Занешев|Христо]] и [[Зане Занешев|Зане]] ги поставил основите на револуционерната дејност во градот и биле покрстени од [[Даме Груев]] во [[Македонска револуционерна организација|Македонската револуционерна организација]]. Иван Занешев бил долгогодишен советник на кајмакамот и бил одликуван со султанов орден, но во април 1903 година е уапсен во врска со [[Солунските атентати]] <ref>Македоно-одрински куриер, бр. 15, 30 април 1903 г., стр.2</ref>. [[Кирил Прличев]] за него пишува:

<ref name="vg_1">Во Османлиската империја не постоел редовен ситем за попис на населението со утврдени методи и принципи како во западноевропските држави. Осмaнските власти го евидентирале само машкото население и тоа не по национална основа туку по вероисповед.

Мажите муслимани биле запишувани поради воената обврска, а христијаните поради даноците. Меѓутоа постоеле еден вид на матични книги т.н нуфуз дефтери во кој биле запишувани датумот на раѓање, името, името на родителите и презимето, меѓутоа од нуфузите не може да се утврди националниот состав на населението во Македонија.

Под графата ''Муслимани'' биле запишувани: Турците, Циганите, исламизираните Македонци, Арнаутите, Черкезите, Арапите и други, односно припадниците на муслиманската вероисповед.

Во графата ''Рум Милет'' (Грци) биле запишувани сите православни христијани во ОтоманскатаОтоманското империјаЦарство кој биле под духовна јуриздкција на Цариградската патријаршија, тука спаѓаат македонците-патријаршисти кој биле нарекувани и како Грци.

Христијанското населние кое било под духовна власт на Бугарската егзархија било запишувано како ''Бугар милет'', тука спаѓаат македонците-егзархисти кој биле нерекувани како Бугари.

Од национален аспект само за Евреите постоела посебна графa како ''Јауди'', но и тука имало исклучок. Евреите муслимани биле впишувани како Турци, види: Ванчо Ѓорѓиев, Слобода или Смрт, Македонското националноослободително движење во Солунскиот вилает 1893 - 1903 година, Табернакул, Институт за историја - Филозовски факултет, Скопје, 2003</ref>

<ref name="vg_0"> Македонската национална свест во 19 и почетокот на 20 век бил слабо развиена. Тоа го потврдуваат повеќе странци: Сеќавањата за минатото потполно исчезнале и кај селаните останале само нејасни преданија за дамнешната слобода која тие ја уживале. Во едно зафрлено село во близината на Охрид, во кое нема ни учител ни свештеник, а неговите жители незнаат ниту да пишуваат ниту да читаат, говорев со неколку дечиња за да дознаам колку тие знаат за минатото. Ги однесов кај едно осамаено и необично закосено ридче на чиј врв се наоѓа руините на бугарскиот цар, тие се наоѓаат над езерото и долината. Кој го изградил ова? Ги запрашаав. Одоворот беше впечатлив: Слободните луѓе. А кој биле тие? Нашите дедовци. Да ама дали тие биле Срби, Бугари, Грци или Турци? Не, не биле Турци, тие биле христијани. И тоа беше изгледа се што тие го знаеа, види: Доживувањата на Х. К. Бреилсфорд, Во Македонија не се поистоветуваат со својата нација (1905). Од друга страна пак повеќето странски пропаганди на територијата на Македонија го попречувале национално-конститутивниот процес на Македонците, види: Стамболовштината во Македонија и нејзините претставници, д-р Ванчо Ѓорѓиев, Табернакул, Скопје 2006, Слобода или Смрт, д-р Ванчо Ѓорѓиев, Скопје 1997, Славко Димевски, За развојот на македонската национална мисла до создавањето на ТМОРО, Култура - Скопје, 1980</ref>

<ref name="vg_3">Во почетокот на 90-години на 19 век во Македонија се појавило едно силно антиегзрхиско движење, и во контекст на ова движење Ѓорче Петров истакнува дека се јавило едно настроение на: младите против владиците, општините, егзархиските учители и службеници, и една струја против посегањата на Егзархијата бесконтролно да господарува во црковните и училишните работи во земјата. Еснафите, што во македонските градови сочинуваа моќен сталеж, скоро минаа во оваа борба на страна на младите. . . Ова движење се паѓа паралелно со појавата на таканаречениот од некои македонски сепаратизам, изразен преку списанието Лоза, во Софија, раководено од Арсов, Баласчев, Хаџи Николов и други. . . Во Солун се пројави меѓу учителите во гиманазијата исто ова сепаратистичко движење. Реченото раздвижување . . . го сметам како прв чекор на самодејност во земјата. . . Тоа неосетно се прероди во револуционерно движење, види Ѓ. Петров, Спомени, 48.</ref>

<ref name="vg_4">Во врска со зачленувањето во [[Македонска револуционерна организација|Македонската револуционерна организација]] бил прифатен предлогот на [[Иван Хаџи Николов]], дека во организацијата можаат да членуваат сите кои имале јасни децентрализирачки ставови во однос на црковно-просветното дело во Македонија, тие да се сметаат за погодни, а оние кои биле приврзаници на егзархиската централистичка политика да се сметаат за непогодни, види Мерки за засилаване на революционната организация (из записките на Ив. Х. Николов, Ил. Илинден, 2 (27), София, 1936, 6</ref>

<ref name="vg_8">Под влијание на [[Бугарска пропаганда во Македонија|Бугарската пропаганда во Македонија]], еден дел од Македонците се изјаснувале како Бугари, таквите нивни изјаснувања од страна на бугарските историчари се користат како основа за прикажување на Ване Занешев и другите негови соистомисленици во [[Борба против Цариградската патријаршија|Борбата против Цариградската патријаршија]], како бугарски дејци односно како борци за создавање на бугарска црква. Меѓутоа Борбата против Цариградската патријаршија на Македонците има неколку карактеристики: обнова на некогашната Охридска архиепископија, македонските епархии да подпаднат под нејзина јуриздикција, оваа борба во себе носела и македонски национален карактер бидејќи македонското граѓанство се стремело во македонски општини, наставата да се изведува на македонски народен јазик, а во црквите да се острани грчкиот јазик и да се замени со црковно - словенски. Со создавањето на Бугарската егзархија не биле решени овие прашања. Македонските епархии подпаднале под Егзархијата, а во училиштата истата таа бугарска црква започнала да го наметнува бугарскиот јазик. По создавањето на Егзархијата, оние кои се бореле против Патријаршијата ја продолжиле борбата за решавање на овие прашања, сега против Егзархијата. Постепено во Македонија се јавило едно антиегзархиско движење, кое освен просветен и црковен карактер, започнало да добива и револуционерна боја, така што [[Македонска револуционерна организација|Македонската револуционерна организација]] била создадена од и сред оние кои биле насочени против Егзархијата и нејзината дејност, тоа го потврдуваат нејзините основачи, види [[Стамболовштината во Македонија и нејзините претставници]], Славко Димевски, За развојот на македонската национална мисла до создавањето на ТМОРО, Култура - Скопје, 1980 и др. </ref>