Брзина на светлината: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Јазична исправка, replaced: Дијаметарот → Пречникот, дијаметарот → пречникот (2) using AWB |
|||
Ред 780:
===Вселенски летови и астрономија===
[[File:Speed of light from Earth to Moon.gif|thumb|right|alt=
Комуникацијата меѓу Земјата и вселенските летала не е моментална. Постои кратко задоцнување од изворот до примачот кое станува сé поизразено со зголемување на оддалеченоста. Ова задоцнување било значајно и за размената на информации [[Центар за управување со летови|Центарот за управување со летови]] и [[Аполо 8]] – првото вселенско летало кое ја обиколило Месечината, а било управувано од човек. Пристигањето на одговорот на секое прашање требало да се чека барем три секунди.<ref>{{cite web
|url=http://history.nasa.gov/ap08fj/15day4_orbits789.htm
Ред 887:
|volume= 2| pages=397–98
}})<br>
Образложението објавено во „''Journal des sçavans''“ се засновало врз извештај кој Ремер го прочитал на Француската академија на науките во ноември 1676 година. [[#cohen-1940|(Cohen, 1940, p. 346)]].</ref> Измерени од Земјата, периодите на орбитирање на сателитите на далечни планети се пократки кога Земјата се доближува кон нив во споредба со оние измерени кога таа се оддалечува. Растојанието кое светлината го минува од планетата (или нејзината месечина) е пократко кога Земјата е во точка на орбитата најблиска до планетата отколку кога Земјата е во најоддалечената точка. Разликата меѓу овие растојанија е [[пречник]]от на Земјината орбита околу Сонцето. Забележаната промена во периодот на сателитот е резултат на разликата меѓу времето потребно за светлината да го премости подолгото и покусото растојание. Овој ефект Ремер го забележал кај [[Ија (месечина)|Ија]], „највнатрешната“ месечина на Јупитер, па благодарение на него пресметал дека за поминување растојание еднакво на
[[File:SoL Aberration mk.svg|thumb|right|Аберација на светлината: како резултат на конечноста на брзината на светлината зрак кој потекнува од далечен извор за подвижен телескоп се чини дека се емитира од друга местоположба.|alt=Ѕвезда емитира светлински зрак кој е регистриран од објективот на телескоп. Како што патува светлината до окуларот, телескопот се движи надесно. За светлината да остане во него, тој мора да се навали надесно. Затоа изгледа како далечниот извор да се наоѓа во друга, десна положба.]]
Ред 1.294:
[[File:Illustration from 1676 article on Ole Rømer's measurement of the speed of light.jpg|thumb|left|upright=0.8|Ремеровите набљудувања на окултациите на [[Ија (месечина)|Ија]] од Земјата|alt=Дијаграм на планетска орбита околу Сонцето и месечева орбита околу друга планета. Сенката на втората планета е засенета.]]
Првата приближна пресметка на брзината на светлината била извршена во 1676 година од Ремер.<ref name="cohen"/><ref name="roemer"/> Набљудувајќи ги периодите на [[Ија (месечина)|Ија]], Јупитерова месечината најблиска до него, забележал дека тие биле пократки кога Земјата се доближувала до Јупитер отколку кога се оддалечувала. Заклучил дека светлината патувала со конечна брзина, проценувајќи дека ѝ се потребни 22 минути да го помине [[пречник]]от на Земјината орбита околу Сонцето. [[Кристијан Хајгенс]] ја комбинирал оваа проценка со таа за
|last=Хајгенс |first=К.
|year=1690
| |||