Јосип Јурај Штросмаер: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
с clean up, replaced: language = Croatian → language = hr using AWB
Ред 1:
{{внимание}}
{{Infobox Person
| name = Јосип Јурај Штросмајер</br />Josip Juraj Strossmayer
| image = Josip Juraj Strossmayer.jpg
| image_size =
Ред 37:
Во 1838 започнал да работи како [[викар]] во [[Петроварадин]], потоа во 1840 година се префрлил во [[Виена]] во ''[[Augustineum|Августиниумот]]'' и во [[University of Vienna|Виенскиот универзитет]] каде во 1842 се здобил со уште еден докторат по филозофија и [[Canon law (Catholic Church)|канонско право]]. Во 1847 година бил назначен дворски поп на [[Хабсбуршка династија|хабсбуршката династија]] (функција која ја вршел сè до 1859 година). Тој исто така и станал еден од пасторите на Августиниумот.<ref name="catholic-encyclopedia-bio"/>
 
На 18 ноември 1849 година, Јосип бил назначен бискуп на [[Босна (регион)|Босна]] и [[Срем]] со седиште во Ѓаково. Назначувањето било направено од страна на [[Франц Јосиф I]] по препорака од хрватскиот бан [[Јосип Јелачиќ|Јосип Јелачиќ]]. На 20 Мај 1850 [[Папа Пиј IX|папата Пиј IX]] ја одобрил кралската одлука. На 8 септември 1850 година, Јосип бил прогласен бискуп и официјално поставен во Ѓаково на 29 септември истата година. Кога станал бискуп најавил дека неговото мото ќе биде ''Сè за верата и татковината''. Штросмајер наследил богата епархија: имала над 70.000 хектари (280&nbsp;km²) шуми, пасишта, обработлива земја и лозја, со развиени капацитети за стока и коњи, кое сè заедно носело годишен приход од 150.000 до 300.000 [[Унгарска форинта|форинти]].
 
==Хрватска политика==
Ред 43:
Во 1860 станал лидер на [[Narodna stranka|Народната партија]] се до 1873. Претходно веќе се имал спријателено со [[Јан Колар]] во [[Пешта]], а и соработувал со [[Чеси|чешките]] политичари [[Франтишек Палацки]] и [[František Ladislav Rieger|Франтишек Риегер]] кон културна и политичка соработка меѓу сите [[Словени|словенски народи]]. Исто како бан Јелачиќ, Јосип ја поддржувал [[Австрија|австриската]] хабсбуршка династија, меѓутоа тој сепак се стремел да им овозможи повеќе права на Словените во династијата. Тој препорачувал [[Федерација|федерализација]] (соединување) на [[Далмација]] и Хрватска, како и воведувањето на [[Хрватски јазик|хрватскиот јазик]] во јавната администрација и училиштата.
 
Во 1861 година, Штросмајер одржал влијателен говор пред [[Хрватски сабор|хрватскиот парламент]] на тема на односите меѓу Хрватска и [[Унгарија]], во кој навел дека се стреми кон федерализација и дека го поддржувал соединувањето на [[Меѓимурска жупанија]] и градот [[Риека]] со Хрватска. Во 1866 година, парламентот го изгласал него за претседател на хрватската ''регниколарна'' делегација (''регниколарна'', онаа која ги застапува интересите на луѓето во кралството), која требала да ги преговара условите на сувереност со Унгарија, но тие не успеале успешно да ја склопат зделката. Хрватско-унгарскиот договор, кој стапил во сила во 1868 година, не ги застапувал хрватските интереси целосно &mdash; на кое Штросмајер протестирал поради намалената автономија во областите на [[Буџет|буџетотбуџет]]от и [[Finance|финансиите]].
 
Во 1872 година парламентот формирал уште една ''регниколарна'' делегација чија цел било да изврши ревизија на договорот. Штросмајер повторно бил назначен како член, но делегацијата повторно била неуспешна во својата задача. Ова го натерало Штросмајер да се повлече од политичкиот живот и да отстапи како лидер на Народната партија. Подоцна ѝ се придружил на опозиционата Народно независна партија која протестирала против владеењето на бан [[Károly Khuen-Héderváry|Куен Хедервари]] (1883–1903) и инсистирала сите хрватски земји да се соединат со [[Кралство Унгарија|Унгарското Кралство]]. Во 1888 година, откако императорот го прекорил за тоа што ги претпочитувал Русите и им се спротивставувал на Унгарците, Јосип се пензионирал од активната политика.
 
 
==Културна стратегија==
 
Во 1867 Штросмајер имал важна улога во создавањето на [[Хрватска академија на науките и уметностите|Хрватската академија на науките и уметностите]], како и во повторното воспоставување на [[Загрепски универзитет|Загрепскиот универзитет]] во 1874.<ref>{{cite web | url = http://www.unizg.hr/homepage/about-university/history/ | title = History of the University of Zagreb | publisher = [[University of Zagreb]] | quote = Bishop Josip Juraj Strossmayer in 1861 proposed to the Croatian Parliament that a legal basis be established for the founding of the University of Zagreb. During his visit to Zagreb in 1869 the Emperor Franz Joseph signed the Decree on the Establishment of the University of Zagreb. | year = 2005 | accessdate = 2010-09-30}}</ref><ref>{{cite web | url = http://hr.wikisource.org/wiki/Govor_Josipa_Jurja_Strossmayera_u_Saboru_29._travnja_1861. | language = Croatianhr | title = Akademija znanosti - put prema narodnom obrazovanju | author = Josip Juraj Strossmayer | work = Speech in the Croatian Parliament | publisher = Wikisource | date = 1861-04-29 | accessdate = 2010-09-30}}</ref> Тој го иницирал градењето на Академската палата (завршена во 1880), на Академската галерија (1884) во Загреб,<ref>{{cite web | url = http://info.hazu.hr/foundation_of_academy | title = Croatian Academy of Sciences and Arts - The Founding of the Academy | publisher = Croatian Academy of Sciences and Arts | year = 2007 | accessdate = 2010-04-18}}</ref> а и помогнал во создавањето на печатница во [[Цетиње]]. Тој исто така помогнал во основањето на ''[[Slovenska matica|Словенската матица]]'' и активно ја поддржувал ''[[Matica srpska|Српската матица]]'' (национално културолошки здруженија на [[Словенци]]те и [[Срби]]те). Во 1861 тој дозволил да се испечати [[Зборник на Миладиновци|Зборникот]] на [[Браќа Миладиновци|браќата Миладиновци]] во Загреб, но без песните и белешките на [[Наум Миладинов]] <ref>{{cite web | url = http://www.struga.org/eng/why_the_collection_brother_miladinovi_not_three_authors.htm | title = Why the collection of folk-songs by the Miladinovi did not appear under the name of the three brothers | publisher = http://www.struga.org | quote = Moreover, because of his loyalty to the Patriarchate of Constantinople, not only were the songs (that he collected) together with their notes (that he prepared) not to be inserted in the collection, at Strossmayer's request, but also the book-collection itself was to be published only under the name of the two brothers Dimitar and Konstantin. | year = | accessdate = }}</ref>. Бидејќи тој многу го ценел трудот на [[Св. Кирил и Методиј]], Јосип исто така наредил да се испечатат неколку требници на [[Glagolitic alphabet|глаголица]] со цел да се исцелат словенските литургии кои ги поврзувале двете јужнословенски христијански религии.
 
==Католичка дипломатија==
Ред 80 ⟶ 79:
 
{{Нормативна контрола}}
 
{{Нормативна контрола}}
 
{{Persondata <!-- Metadata: see [[Wikipedia:Persondata]]. -->
| NAME = Strossmayer, Josip Juraj
Ред 89 ⟶ 91:
| PLACE OF DEATH = [[Đakovo]]
}}
 
{{Нормативна контрола}}
{{DEFAULTSORT:Штросмајер, Јосип Јурај}}
[[Категорија:Хрватски политичари]]