Озонска обвивка: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Одбиена последната промена (од 46.217.39.122) и ја поврати преработката 3690850 на Bjankuloski06 |
с clean up, replaced: language=English → language=en (4) using AWB |
||
Ред 1:
'''Озонска обвивка''' — дел од [[атмосфера]]та на височина од 19 до 48 км од земјината површина, иако дебелината на слојот варира со годишните времиња и географски.<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.ozonelayer.noaa.gov/science/basics.htm|title=Science: Ozone Basics.|accessdate=2007-01-29|language=
Количините на „добар“ - стратосферски и „лош“ - тропосферски озон зависат од балансот помеѓу процесите кои го создаваат и оние кои го уништуваат. Нерамнотежата на балансот може да има сериозни последици за животот на [[Земја]]та, бидејќи научниците добиваат докази дека се случуваат промени во нивоата на озонот, нивото на штетниот тропосферскиот озон се зголемува во [[воздух]]от кој го дишиме, а корисниот стратосферски озон се намалува во нашата заштитна озонска обвивка.
== Потекло на озонот ==
Ред 16 ⟶ 15:
Научницитe веруваат дека нивото на озон се менува периодично како последица на постојаните природни циклуси како што се годишните времиња, ветровите и разните долгорочни варијации на сончевото зрачење. Истотака, [[вулкан]]ски ерупции можат да исфрлат материјал во атмосферата кој може да води до уништување на озонот.
Почнувајќи од раните 1970-ти, научниците нашле докази дека човечките активности го нарушуваат озонскиот баланс или рамнотежа. Човечкото создавање на хемикалии кои содржат хлор, како што се [[хлорофлурокарбонатите]] (CFC) додале дополнителен фактор кој го уништува озонот. CFC се соединенија составени од хлор, [[флуор]] и [[јаглерод]] сврзани заедно.<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.eia.doe.gov/oiaf/1605/archive/gg97rpt/chap5.html|title=Halocarbons and Other Gases|accessdate=2008-06-24|language=
Кога молекулите на CFC се во стратосферата, тие веќе не се заштитени од ултравиолетовите зраци. Бомбардирани од сончевото УВ-зрачење, CFC молекулите се распаѓаат, ослободувајќи атоми на хлор. Слободните атоми на хлор тогаш реагираат со озонските молекули, земајќи еден кислороден атом за да образуваат [[хлор моноксид]], оставајќи молекули на обичен кислород.
Ред 32 ⟶ 31:
== Глобални напори за заштита на озонската обвивка ==
Процесот на уништување на озонската обвивка преставува сериозна закана за [[биосфера]]та на нашата планета, вклучувајќи го и здравјето на човекот. Штетните ултравиолетови зрачења предизвикуваат повеќе сериозни заболувања како рак на кожата и катаракта. Поради овие причини, зачувувањето на ознонската обвивка е витално за нашиот живот. Од откривањето на проблемот до денес, човештвото превзело повеќе мерки за заштита на озонската обвивка од нејзино понатамошно уништување, како и мерки со кои ќе се поправи веќе направената штета:<ref>{{цитирана веб страница|url=http://news.independent.co.uk/world/environment/story.jsp?story=429802|title=Independent Online.|accessdate=2006-09-23|language=
* Во [[1978]] [[САД]] ја забрани употребата на CFC во лакови за коса и други аеросоли. Меѓународна конференција е создадена во САД за контролирање на овие хемикалии, потпишана од 22 земји. Создавањето и употребата на CFC од овој момент понатаму се ограничени.
|