Руми календар: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
нс
 
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
'''Руми календар''' ({lang-tr|Rumi takvim}}, Римски календар“) — специфичен календар заснован на [[јулијанскиот календар]] кој официјално бил користен од [[Отоманското Царство]] по [[Танзимат|Танзиматот]] (1839) и од неговиот наследник, [[Република Турција]] до [[1926]] година. Тој бил усвоен за граѓански работи и бил [[сончев календар]].
 
== Историја==
 
Во исламското Отоманско Царство се користел религиозниот [[исламски календар]], во кој деновите се нумерираат во секој циклус на [[Месечеви мени|лунарната фаза]].
 
Во [[1677]] година, главниот благајник ([[турски]]: ''Baş Defterdar'') Хасан-паша во времето на султанот [[Мехмед IV]] да ги поправи финансиските записи со изоставување на една година на секои 33 години, што произлегува од разликата помеѓу лунарните исламски и соларни јулијански календари, што би било понатаму се користи за фискални цели<ref name=takvim>{{cite web |url=http://www.takvim.com/takvim_donusum.php |title=Takvimler ve Birbirlerine Dönüşümleri – Rumi Takvim |work=Takvim.com |language=Turkish |accessdate=2008-06-14 }}</ref>.
 
За време на владеењето на султанот [[Махмуд I]], 1740 година, март бил усвоен како прв месец од фискалната година за плаќање данок и справување со владините службеници, наместо Мухарам (првиот месец од исламската година) на предлог на дефтердарот Атиф Ефенди. Таквата година се нарекувала Марти година.
 
На предлог на дефтердарот Осман Ефенди, за време на владеењето на султанот [[Абдул Хамид I]], примената на фискалниот календар била проширена на државните расходи и плаќања во 1794 година, со цел да се спречи прекумерното трошење заради долгата разлика помеѓу исламскиот и јулијанскиот календар.
 
[[Јулијанскиот календар]], користен само за фискални цели од [[1677]] година, бил усвоен на [[13 март]] [[1840]] година (1 март 1256; во 19 век разликата помеѓу јулијанскиот и грегоријанскиот календар била 12 дена), како дел од реформите во [[Танзимат|Танзиматот]] наскоро по доаѓањето на престолот на султанот [[Абдул Меџит I]] за официјален календар на сите граѓански работи, под името „Календар Руми“ (т.е. „римски“ календар, затоа што потекнува од византиското, односно Источното Римско Царство). Пребројувањето на годините започнало во 622 година, година на [[хиџра]], кое е и датумот на започнување на [[исламскиот календар]]. Месеците и деновите на јулијанскиот календар биле искористени, а првиот месец од годината бил март. Во времето на донесувањето на календарот во 1840 година, разликата помеѓу исламскиот и грегоријанскиот календар била 584 години, до денес се спуштила на 579 година, но разликата помеѓу Руми и Грегоријанскиот календар останала константна од 584 години.
 
За да се олесни конверзијата, 13-дневната разлика помеѓу Руми и Грегоријанскиот календар е избришана. Јулијанскиот календар бил избришан, така што на [[16 февруари]] 1332 година станал 1 март 1333 година (односно 1 март 1917 година).
 
Овој календар ќе го преживее исчезнувањето на Отоманското Царство за неколку години. Тој бил укинат за време на Републиката, со акт од 26 декември 1341 година АХ (1925) како дел од реформите на Ататурк и бил заменет со Грегоријанскиот календар (т.е. била изедначена календарската ера).
{| class="wikitable"
|+ Месеците во Руми календар
|-
! scope="col" | Месец
! scope="col" | Фискална година
! scope="col" | Турски
! scope="col" | Отомански
! scope="col" | Денови
! scope="col" | Забелешка
|-
| 1
| 11 месец
| {{lang|tr|Kânûn-ı Sânî}}
| style="line-height: normal; font-size: large; text-align: right;" | {{lang|ota| كانون ثانی }}
| 31
| {{lang|tr|İkinci Kânûn}}
|-
| 2
| 12 месец
| {{lang|tr|Şubat}}
| style="line-height: normal; font-size: large; text-align: right;" | {{lang|ota| شباط }}
| 28
| &nbsp;
|-
| 3
| 1 месец
| {{lang|tr|Mart}}
| style="line-height: normal; font-size: large; text-align: right;" | {{lang|ota| مارت }}
| 31
| &nbsp;
|-
| 4
| 2 месец
| {{lang|tr|Nisan}}
| style="line-height: normal; font-size: large; text-align: right;" | {{lang|ota| نیسان }}
| 30
| &nbsp;
|-
| 5
| 3 месец
| {{lang|tr|Mayıs}}
| style="line-height: normal; font-size: large; text-align: right;" | {{lang|ota| مایس }}
| 31
| &nbsp;
|-
| 6
| 4 месец
| {{lang|tr|Haziran}}
| style="line-height: normal; font-size: large; text-align: right;" | {{lang|ota| حزیران }}
| 30
| &nbsp;
|-
| 7
| 5 месец
| {{lang|tr|Temmuz}}
| style="line-height: normal; font-size: large; text-align: right;" | {{lang|ota| تموز }}
| 31
| &nbsp;
|-
| 8
| 6 месец
| {{lang|tr|Ağustos}}
| style="line-height: normal; font-size: large; text-align: right;" | {{lang|ota| اغستوس }}
| 31
| &nbsp;
|-
| 9
| 7 месец
| {{lang|tr|Eylül}}
| style="line-height: normal; font-size: large; text-align: right;" | {{lang|ota| ایلول }}
| 30
| &nbsp;
|-
| 10
| 8 месец
| {{lang|tr|Teşrin-i Evvel}}
| style="line-height: normal; font-size: large; text-align: right;" | {{lang|ota| تشرین اول }}
| 31
| {{lang|tr|Birinci Teşrin}}
|-
| 11
| 9 месец
| {{lang|tr|Teşrin-i Sânî}}
| style="line-height: normal; font-size: large; text-align: right;" | {{lang|ota| تشرین ثانی }}
| 30
| {{lang|tr|İkinci Teşrin}}
|-
| 12
| 10 месец
| {{lang|tr|Kânûn-ı Evvel}}
| style="line-height: normal; font-size: large; text-align: right;" | {{lang|ota| كانون اول }}
| 31
| {{lang|tr|Birinci Kânûn}}
|}
 
== Наводи ==
{{наводи}}
 
== Надворешни врски ==
*[http://www.i-takvim.com/takvimler/rumi.php Interconvert Gregorian and Rumi dates]
 
{{Календари}}
 
[[Категорија:Отоманска култура]]
[[Категорија:Календари]]