Лесновски манастир: Разлика помеѓу преработките

[непроверена преработка][непроверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
слики
значење, легенда, средување + исправки
Ред 1:
[[Слика:St. Gavril Lesnovski.jpg|десно|мини|250п|Црквата „Св. Архангел Михаил“ денес]]
[[Слика:Lesnovo_monastery.jpg|thumb|250px|Црквата во 1912 година]]
 
'''Лесновски манастир''' — Во [[село]] [[Лесново]], [[Пробиштип|Пробиштипско]]. [[Црква]]та е посветена на [[Свети Архангел Михаил]]. Настанувањето на [[манастир]]от се поврзува со животот на [[пустиник]]от [[Св. Гаврил Лесновски|Гаврил Лесновски]]. Во опширното [[житие]] на пустиножителот од [[1868]] година стои дека за време на неговиот живот, манастирот постоел и во него тој се [[Замонашување|замонашил]]. Постои мислење дека манастирот бил изграден кога тој се замонашил или пак по неговата смрт, кога се развил [[култ]]от за подвизнишкиот живот (како што е наведено во краткото негово житие од [[1330]] година). Времето во кое живеел Гаврил Лесновски не е утврдено. Постои мислење дека тоа треба да се бара во [[11 век]], а оттаму заклучокот дека манастирот бил изграден во втората половина на 11 век, кога во крајот северно од [[Брегалница]] бил развиен силно култот за пустожителите, меѓу кои и за Гаврил.
 
==Легенда==
За првапат во пишани споменици се спомнува во 1330, кога книжевникот [[Станислав]] препишал во манастирот [[пролог]], каде го сместил и краткото житие на Гаврил Лесновски. Денес ракописот се чува во [[Белград]]. Во [[1341]] година деспотот [[Јован Оливер]] го обновил, а по неколку години бил проширен со вториот дел. На црковниот собир во [[Скопје]], [[1347]] година од страна на [[Стефан Душан]] бил назначен овој манастир за седиште на новоформираната [[Злетовска епископија]], што ја заменила [[Мородвиска епископија|Мородвиската]]. Веројатно и тоа било причина манастирот да биде проширен.
Настанувањето на [[манастир]]от се поврзува со животот на [[пустиник]]от [[Св. Гаврил Лесновски|Гаврил Лесновски]]. За Гаврил Лесновски постојат повѓе житија, првото е сосема кратко и е напишано во 1330 година. Во опширното [[житие]] на пустиножителот од [[1868]] година стои дека за време на неговиот живот, манастирот постоел и во него тој се [[Замонашување|замонашил]].
 
Според едно од житијата во средината на XI век во с. Лесново живееле четворицата големи испосници, светители - [[Јован Рилски]], [[Прохор Пчински]], [[Јоаким Осоговски]] и Гаврил Лесновски. Четворицата светители или како народот ги именува четворицата духовни браќа скоро 30 години живееле во пост, [[молитва]] и строг послужителски живот во [[пештера]] во тогашната многу густо пошумена лесновска гора во близина на селото Лесново. Откако оствариле духовна зрелост кај секој од нив се појавила потреба од поединечно продолжување на сопствената духовна мисија. Заминале на четири различни страни и изградиле манастири, при што Гаврил Лесновски останал во с. Лесново и го подигнал (основал) Лесновскиот манастир.
 
==Историја==
[[Слика:Lesnovo_monastery.jpg|thumb|лево|250px|Црквата во 1912 година]]
За првапатпрвпат во пишани споменици се спомнува во 1330, кога книжевникот [[Станислав]] препишал во манастирот [[пролог]], каде го сместил и краткото житие на Гаврил Лесновски. Денес ракописот се чува во [[Белград]]. Во [[1341]] година деспотот [[Јован Оливер]] го обновил, а по неколку години бил проширен со вториот дел. На црковниот собир во [[Скопје]], [[1347]] година од страна на [[Стефан Душан]] бил назначен овој манастир за седиште на новоформираната [[Злетовска епископија]], што ја заменила [[Мородвиска епископија|Мородвиската]]. Веројатно и тоа било причина манастирот да биде проширен.
 
Во [[1381]] година повторно бил приложен на манастирот [[Хилендар]]. Во [[1558]] година, при [[игумен]]от [[Неофит]], манастирот бил поправен, а во [[1581]] при игуменот [[Спиридон]], го препокрил кратовскиот [[болјар]]ин [[Никола Бојчиќ]]. Благодарение на жителите на Кратовско и [[Крива Паланка|кривопаланечко]], манастирот успеал да дотрае низ целиот [[среден век]], па се до денес, зошто од нив бил неколу пати поправан. При крајот на [[17 век]] запустел, но во [[1805]] го обновил [[еромохај]]от [[Теодосиј (еромохај)|Теодосиј]]. Во [[1814]], од една белешка гледаме дека тој бил игумен на манастирот. Овој манастир е еден од побогатите [[книжевни центри во Македонија]]. Низ повеќе институции надвор од Македонија се чуваат ракописи што се пишувани во него или потекнуваат од неговата богата [[библиотека]]. Познати се збирките во: Белград, [[Софија]], [[Пловдив]].
 
Досега [[славистика]]та идентификува значителен број ракописи од овој манастир, од кои позначајни се: [[Прологот од 1330 година]], [[Минејот од 1342 година]], [[Паранејсот од 1353 година]] итн. Голем е и бројот на книжевниците што во манастирот ја вршеле својата книжевна дејност. На прв план тоа е Станислав - првиот книжевник од Лесновскиот книжевен центар и оснивач на [[Калиграфија|калиграфската]] школа; Партенија, негов ученик, псевдонимниот книжевник Тахота, Калиник, Драјко, Радоња, Силвестер, [[поп Лазар од Кратово]], [[поп Никола]] итн. Неговото прераснување во книжевен центар се поврзува со фактот што поседувал економски богат статус. Под негова прбижна потчинетост биле многу цркви и манастири, како и села. Да се спомене дека истиот бил и засолниште за на голем број [[револуционер]]и и ослободителни групи, што се бореле за слобода на [[Македонци|Македонскиот народ]].
 
==Значење==
Манастирот Св. Гаврил Лесновски е еден од најзначајните и најубавите средновековни и сакрални [[споменици]] на културата, не само во Република Македонија туку и пошироко. Не само што со своето богатство и содржини на [[Иконостас]]от и фреско-сликарството претставува голема мистерија, туку тој е познат и по својата моќ да лекува болни лица. Селаните веруваат дека светецот Св. Гаврил Лесновски ги штити нив, нивното село и манастирот и дека неговиот дух се појавува во одредени периоди од годината. Тие исто така веруваат дека не случајно тука се настанати и селото и манастирот и со гордост истакнуваат дека овој простор е [[библиски|библија]].
 
Најмасовно е за време на празниците на манастирот [[21 септември]] и [[28 Јануари]], кога доаѓаат голем број на посетители и гости.
 
[[Категорија:Македонски манастири]]