Википедија

Википедија:Начела и напатствија: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
категоризирање, нови кратенки
начело --> принцип, насока --> напатствие
Ред 1:
{{НачелоПринцип|ВП:ПН|ВП:ПИН}}<!--
{{Policy list}}
{{Guideline list}}-->
Ред 7:
:''Нашата цел со Википедија е да направиме слободна и релевантна (во смисол на вистинита) енциклопедија - навистина, најголема енциклопедија во историјата, и во ширина и во длабочина.''
 
Википедија има некои начелапринципи и насокинапатствија што ни помагаат да работиме кон оваа заедничка цел. Некои од овие начелапринципи сеуштес{{Уникод|ѐ}} уште еволуираат, додека другите се подолго време воспоставени и најчесто неконтроверзни.
 
Додека нашите начелапринципи еволуираат, многу [[ВП:ЕДИЈАНЦИ|Википедијци]] сметаат дека пишаните правила се инхерентно неадекватни да ги покријат сите можни варијации на пореметувачко и злобно однесување. На пример, корисник кој постапува против духот на нашите пишани начелапринципи може да биде строго укорен дури ако формално правилата не се прекршени.
 
 
== Клучни начелапринципи ==
Не е потребно да го прочитате секоесекој начелопринцип на Википедија пред да придонесете! Сепак, следниве се клучни кон продуктивно искуство на Википедија искуство, и што побрзо се справите со нив, толку подобро.
 
# '''Википедија е енциклопедија.''' Нејзините цели не одат понатаму. Видете [[Википедија:Што не е Википедија|што не е Википедија]] за повеќе информации. ([[:en:Wikipedia:What Wikipedia is not|врска за ова прашање на англиската вики]])
# '''Избегнете пристрасност.''' Статиите треба да бидат напишани од [[неутрална гледна точка]], која ги прикажува различните гледишта правично и со уважување.
#'''Не нарушувајте авторски права.''' Википедија е слободна енциклопедија која функционира според [[:en:GNU Free Documentation License|GNU Free Documentation License]] (на англиски). Поднесување на дело кое ги [[Нарушување на авторски права|нарушува авторските права]] е закана за нашата цел да изградиме навистина слободна енциклопедија која секој може да ја редистрибуира, и може да доведе до правни проблеми. Видете [[Википедија:Авторски права]] за повеќе информации. ([[:en:wikipedia:copyrights|врска за ова прашање на англиската вики]])
# '''Почитувајте ги другите соработници.''' Соработниците на Википедија доаѓаат од различни земји и култури, и имаат многу различни гледишта. Третирањето на другите со почит е клучно за ефективно соработување при изградба на енциклопедија. За некои насокинапатствија, видете [[Википедија:ВикиетикетаВики-етика|Википедија етикетаВики-етика]] ([[:en:Wikipedia:Wikiquette|врска на англиски]]), [[Википедија:Правила за однесување при конфликт|Правила за однесување при конфликт]] ([[:en:Wikipedia:Writers rules of engagement|врска на англиски]]), [[Википедија:Решавање на спорови|Решавање на спорови]] ([[:en:Wikipedia:Dispute resolution|врска на англиски]]) .
 
==Останати начелапринципи и насокинапатсвија==
Врски кон различни начелапринципи може да се најдат во следните [[Википедија:Категорија|категории]]:
 
* [[:Категорија:Официјална политика на Википедија:Принципи]] - начелапринципи кои се нашироко прифатени и се очекува да бидат следени
* [[:Категорија:НасокиВикипедија:Официјални на Википедијапринципи]] - помалку ригидни правила кои се главно консензуално прифатени и применувани во повеќе случаи
 
=== Конвенции ===
Ред 36:
 
==Процедурални прашања==
=== Како се усвојуваат начелата (политиките)принципите? ===
Најголемиот број Википедија начела-принципи се формулирани во раните денови на проектипроектите, генерално пред крајот на 2002. Измените и дополнувањата се прават со [[Википедија:Консензус|консензус]] ([[:en:Wikipedia:Consensus|врска на англиски]]), иако во пракса консензус за промена на политиката е навистина тешко да се постигне. Во многу случаи, начелотопринципот се развива неформално; пишаните начелапринципи најчесто кодифицираат подолга традиција.
 
Исто така, видете [[Википедија:Како се создава начелопринцип]]. ([[:en:Wikipedia:How to create policy|врска на англиски]])▼
Предложените и одбиените категории се наоѓаат во овие категории:
 
=== Како се спроведуваат начелата (политиките)принципите? ===▼
* [[:Категорија:Предложени Википедија начела]] - идеи предложени како можни нови начела
* [[:Категорија:Одбиени Википедија начела]] - идеи за начела кои се одбиени или напуштени
 
▲Исто така, видете [[Википедија:Како се создава начело]]. ([[:en:Wikipedia:How to create policy|врска на англиски]])
 
▲=== Како се спроведуваат начелата (политиките)? ===
Вие сте уредник на Википедија. Википедија нема главен уредник или централизиран хиерархиски механизам кој го прати и одобрува секојдневниот прогрес на енциклопедијата. Наместо тоа, активните учесници ги пратат [[Специјални:Скорешни промени|скорешните промени]] и прават измени во согласност со содржината и форматот на проблемот што ќе го сретнат. Така, [[Википедија:Википедијци|Википедијците]] се истовремено и писатели '''и''' уредници.
 
Повеќето начелапринципи и насокинапатствија, на тој начин, се спроведуваат од поединечни корисници кои ги уредуваат страниците, и ги дискутираат прашањата меѓусебе. Некои начелапринципи исто така се спроведуваат преку привремени блокови (главно, механизам за [[Википедија:Справување со вандализам|справување со вандализам]]). Во екстремни случаи [[Википедија:Комитет за Арбитража|Комитетот за Арбитража]] може да донесе одлука заради справување со тешко решливи ситуации, како дел на поопштата процедура за [[Википедија:Решавање на спорови|решавање на спорови]].
 
=== Ограничени опции ===
Некои од опциите на софтверот кои може да бидат потенцијално злоупотребени, како што е бришење на страници и заклучување на страници од уредување, се ограничени на [[Wikipedia:Администратори|администраторите]], кои се искусни членови на заедницата на кои може да им се верува. Начелатапринципите кои главно се однесуваат на администраторите се:
*[[Википедија:Правила за заштитување|Правила за заштитување]] ([[:en:Wikipedia:Protection policy|врска на англиски]]) (Како и кога да се заштити страница)
*[[Википедија:Политика на блокирање|Политика на блокирање]] ([[:en:Wikipedia:Blocking policy|врска на англиски]]) (Блокирање на корисници за да се спречи вандализам или да се спроведат одлуки на комитетот за арбитража)
 
== Типови на начелапринципи и насокинапатствија ==
Како додаток на општоприфатените политики искажани во горниот дел, следните насокинапатсвија се предложени од различни учесници:
 
=== Општи насокинапатствија ===
* [[Википедија:Бидете храбри во ажурирањето на страниците|Бидете храбри во ажурирањето на страниците]] ([[:en:Wikipedia:Be bold in updating pages|врска на англиски]])
* [[Википедија:Направете мрежа|Направете мрежа]] ([[:en:Wikipedia:Build the web|врска на англиски]])
Ред 66 ⟶ 61:
За други корисни совети, видете [[Википедија:Избегнување на вообичаените грешки|Избегнување на вообичаените грешки]] ([[:en:Wikipedia:Avoiding common mistakes|врска на англиски]]).
 
=== НасокиНапатствија за однесување ===
*[[Википедија:Потпишувајте се на страниците за разговор|Потпишувајте се на страниците за разговор]] ([[:en:Wikipedia:Sign your posts on talk pages|врска на англиски]])
* [[Википедија:Вулгарност|Избегнувајте вулгарност]] ([[:en:Wikipedia:Profanity|врска на англиски]])
Ред 77 ⟶ 72:
* [[Википедија:Правило на три враќања|Правило на три враќања]] (Уредувачките војни се сметаат за штетни) ([[:en:Wikipedia:Three revert rule|врска на англиски]])
* [[Википедија:Корисничка страница|Користете ги вашите кориснички страници соодветно]] ([[:en:Wikipedia:User page|врска на англиски]])
* [[Википедија:Општи насокинапатствија за страниците за разговори|Општи насокинапатствија за страниците за разговори]] ([[:en:Wikipedia:Talk page guidelines|врска на англиски]])
 
=== НасокиНапатствија за содржината ===
*[[Википедија:Водич за пишување на подобри статии|Водич за пишување на подобри статии]] ([[:en:Wikipedia:Guide to writing better articles|врска на англиски]])
*[[Википедија:Објаснете го жаргонот|Објаснете го жаргонот]] ([[:en:Wikipedia:Explain jargon|врска на англиски]])
Ред 90 ⟶ 85:
*[[Википедија:Направете ги статиите корисни за читателите|Направете ги статиите корисни за читателите]] (и мислете на публиката при пишувањето) ([[:en:Wikipedia:Make articles useful for readers|врска на англиски]])
*[[Википедија:Проверете ги вашите факти|Проверете ги вашите факти]] ([[:en:Wikipedia:Check your facts|врска на англиски]])
*НасокиНапатствија за користење на [[Википедија:Страница за разгово|страниците за разговор]] ([[:en:Wikipedia:Talk pages|врска на англиски]])
*[[Википедија:Избегнувајте самореференцирање|Избегнувајте самореференцирање]] ([[:en:Wikipedia:Avoid self-references|врска на англиски]])
*[[Википедија:Зборови за избегнување|Зборови за избегнување]] ([[:en:Wikipedia:Words to avoid|врска на англиски]])
Ред 96 ⟶ 91:
*[[Википедија:Фикција|Избегнувајте долги, одделни заклучоци за филмови и книги]] ([[:en:Wikipedia:Fiction|врска на англиски]])
 
=== НасокиНапатствија за стилот ===
*[[Википедија:Прирачник за стилот|'''Прирачник за стилот''']] ([[:en:Wikipedia:Manual of Style|врска на англиски]])
*[[Википедија:Не вклучувајте копии на првобитните извори|Не вклучувајте копии на првобитните извори]] ([[:en:Wikipedia:Don't include copies of primary sources|врска на англиски]])
Ред 105 ⟶ 100:
*[[Википедија:Водич за пишување на подобри статии]] ([[:en:Wikipedia:Guide to writing better articles|врска на англиски]])
*[[Википедија:Подстраници|Не користете подстраници]] ([[:en:Wikipedia:Subpages|врска на англиски]])
*За целосен список, видете [[:Категорија:Википедија насокинапатствија за стилот]]
 
=== НасокиНапатствија за начините на групирање на статиите ===
*Избирање на соодветна техника на групирање [[Википедија:Категории, листи, и кутии за серии]] ([[:en:Wikipedia:Categories, lists, and series boxes|врска на англиски]])
*По ''техника на групирање'':
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Википедија:Начела_и_напатствија“