Марксизам: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
→Книжевност: Vladislav Bugera |
сНема опис на уредувањето |
||
Ред 1:
'''Марксизам''' — [[Социјализам|социјалистичка]] економска, [[Политика|политичка]] и [[Општество|општествена]] [[теорија]] втемелена врз делата на [[Карл Маркс]] и [[Фридрих Енгелс]]. Марксизмот
Во текот на животот на Маркс, марксизмот
Сепак, многу брзо
== Основни поставки на марксизмот ==
[[Податотека:Karl Marx 001.jpg|мини|десно|[[Карл Маркс]]]]
Основни поставки на марксизмот се: класната анализа на општеството, теоријата за одумирање на државата и трудовата теорија на вредноста.
* Марксизмот инсистира дека сите досегашни општества, со исклучок на првобитната заедница, се општества поделени на [[општествена класа|класи]]. Односите помеѓу овие класи не се хармонични, туку антагонистички и доведуваат до [[класна борба]] помеѓу нив. Во капиталистичкото општество основни, иако не и единствени, класи се капиталистичката и работничката класа. Нивната класна борба, според марксизмот, ќе доведе до победа на работничката класа, создавање на социјалистичко општество и укинување на класите.
* Државата не е неизбежна карактеристика на секое општество. Така, првобитната заедница беше бездржавна заедница, а бездржавна заедница ќе биде и идното комунистичко општество. Изградбата на бескласно и бездржавно општество по укинувањето на капитализмот, според Маркс ќе се одвива во две фази. Во првата, пониска фаза на комунизмот (обично нарекувана социјализам) сè уште ќе има потреба од државата, но со пренесувањето на власта врз народот, државата при преминот од пониската во повисоката фаза на комунизмот, односно при преминот од социјализам во комунизам, одумира.
Една од најкрупните дилеми во врска со марксизмот е проблемот на т.н. [[диктатура на пролетаријатот]]. Оваа концепција која Маркс ја спомна само неколкупати и воопшто не ја разработи, Ленин ја постави во самите темели на своето толкување на марксизмот и инсистираше дека диктатурата на пролетаријатот е период идентичен со социјалистичката фаза. Тоа во понатамошниот тек на развој на комунистичките режими доведе наместо до одумирање на државата до нејзино енормно ширење и јакнење кое доведе до создавање на тоталитарни режими во земјите на чие чело беа комунистички партии.
* Трудовата теорија на вредноста Маркс ја споделуваше со некои свои претходници во економската теорија, како [[Адам Смит]] и [[Дејвид Рикардо]]. Основното во Марксовата верзија на трудовата теорија на вредноста е т.н. [[вишок на вредноста]], која се однесува на неплатениот дел од трудот што го врши работникот, а преку кој производот ја зголемува својата вредност во однос на ресурсите од кои произлезе. Токму овој неплатен дел од трудот е основата за профитот на капиталистите.
|