Поправка на ДНК: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
дополнение |
дополнување |
||
Ред 48:
Друг вид на штета, метилација на гванинот ([[6-О-метилгванин]]), може директно да се поправи со помош на ензимот [[O-6-метилгванин-ДНК метилтрансфераза|''O''<sup>6</sup>-метилгванин-ДНК метилтрансфераза]] (МГМТ). Било покажано дека губитокот на МГМТ генот кај глувци е поврзан со зголемен ризик за појава на рак, кога глувците се изложени на алкилирачки агенси.<ref>{{Наведено списание|last=Shiraishi|first=A.|last2=Sakumi|first2=K.|last3=Sekiguchi|first3=M.|date=2000-10|title=Increased susceptibility to chemotherapeutic alkylating agents of mice deficient in DNA repair methyltransferase|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11023546|journal=Carcinogenesis|volume=21|issue=10|pages=1879–1883|doi=10.1093/carcin/21.10.1879|issn=0143-3334|pmid=11023546}}</ref>
=== Механизми на поправка на едноверижни оштетувања ===
Кога само една од двете вериги на двојниот хеликс има дефект, другата верига може да послужи како урнек за корекција на оштетената верига. Постојат три механизми на поправка на едноверижни оштетувања:
# '''Поправка на погрешно спарени нуклеотиди'''. За време на [[Репликација на ДНК|репликацијата на ДНК]], новосинтетизираната верига може да поседува грешки, како што се погрешно спарени [[Нуклеотид|нуклеотиди]] (G/T или A/C спарување). Ваквите грешки се поправаат со препознавање на деформитетот создаден од некомплементарноста на базите, утврдување која од двете вериги има погрешно инкорпориран нуклеотид, отстранување на погрешниот нуклеотид и негова замена со точен нуклеотид. За да започне процесот на поправка, ензимите мора да ја разликуваат новосинтетизираната верига од старата (родителска) верига. Кај [[Грамнегативни бактерии|Грам-негативните бактерии]], транзиентната хемиметилација ги разликува двете вериги (старата е метилирана, а новата не). Сепак, кај другите [[прокариоти]] и кај [[Еукариоти|еукариотите]], точниот механизам на разликување на двете вериги не е доволно јасен. Системот на поправка се состои од најмалку два различни [[Белковина|протеини]], од кои едниот ја препознава грешката, а другиот регрутира [[ендонуклеаза]] која ја сече новосинтетизираната верига во близина на местото на грешката. Кај ''[[Escherichia coli|E. coli]]'', тоа се протеини од Mut класата: MutS, MutL и MutH. Кај повеќето еукариоти, аналог на MutS е MSH, а аналог на MutL е MLH, додека MutH е присутен само кај бактериите. [[Егзонуклеаза]] ги отстранува нуклеотидите во регионот на грешката, по што следи ресинтеза со [[ДНК полимераза]] и [[ДНК лигаза]].<ref>{{Наведено списание|last=Iyer|first=Ravi R.|last2=Pluciennik|first2=Anna|last3=Burdett|first3=Vickers|last4=Modrich|first4=Paul L.|date=2006-02|title=DNA mismatch repair: functions and mechanisms|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16464007|journal=Chemical Reviews|volume=106|issue=2|pages=302–323|doi=10.1021/cr0404794|issn=0009-2665|pmid=16464007}}</ref><ref>{{Наведено списание|last=Larrea|first=Andres A.|last2=Lujan|first2=Scott A.|last3=Kunkel|first3=Thomas A.|date=2010-05-14|title=SnapShot: DNA mismatch repair|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20478261|journal=Cell|volume=141|issue=4|pages=730.e1|doi=10.1016/j.cell.2010.05.002|issn=1097-4172|pmid=20478261}}</ref>
# '''Ексцизиона поправка на бази'''. Овој механизам е одговорен за отстранување на мали лезии кои не создаваат дисторзија на двојниот хеликс. Најчесто со овој механизам се отстрануваат оштетени азотни бази, кои доколку останат можат да доведат до појава на мутации. Процесот на поправка го отпочнува ензимот [[ДНК гликозилаза]], кој препознава и отстранува специфични оштетени или несоодветни азотни бази, создавајќи на тој начин [[АП место|АП места]] (апурински/апиримидински места). Ензимот [[АП ендонуклеаза]] прави пресеци на АП местата, овозможувајќи ѝ на ДНК полимеразата да го отстрани оштетениот регион со помош на својата 5’ кон 3’ егзонуклеазна активност и точно да ја синтетизира новата верига имајќи ја комплементарната верига како урнек.<ref>{{Наведено списание|last=Liu|first=Yuan|last2=Prasad|first2=Rajendra|last3=Beard|first3=William A.|last4=Kedar|first4=Padmini S.|last5=Hou|first5=Esther W.|last6=Shock|first6=David D.|last7=Wilson|first7=Samuel H.|date=2007-05-04|title=Coordination of steps in single-nucleotide base excision repair mediated by apurinic/apyrimidinic endonuclease 1 and DNA polymerase beta|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17355977|journal=The Journal of Biological Chemistry|volume=282|issue=18|pages=13532–13541|doi=10.1074/jbc.M611295200|issn=0021-9258|pmc=2366199|pmid=17355977}}</ref>
# '''Ексцизиона поправка на нуклеотиди'''. Овој механизам е одговорен за отстранување на поголеми лезии кои создаваат дисторзија на двојниот хеликс, како што се пиримидинските димери. Процесот започнува кога комплекс на ензими скенирајќи ја ДНК молекулата пронаоѓа дисторзија во нејзината тродимензионална конфигурација. Потоа биваат регрутирани дополнителни ензими кои ги раздвојуваат двете вериги на оштетеното место и ги стабилизираат раздвоените вериги. Дел од оштетената верига кој е долг 12-24 нуклеотиди, и каде се наоѓа лезијата, бива отстранет со помош на ендонуклеази, по што ДНК полимеразата и ДНК лигазата ја пополнуваат празнината. Овој механизам на поправка е еволуционо сочуван и е присутен и кај прокариотите и кај еукариотите.<ref>{{Наведено списание|last=Reardon|first=Joyce T.|last2=Sancar|first2=Aziz|date=2006|title=Purification and characterization of Escherichia coli and human nucleotide excision repair enzyme systems|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16793370|journal=Methods in Enzymology|volume=408|pages=189–213|doi=10.1016/S0076-6879(06)08012-8|issn=0076-6879|pmid=16793370}}</ref>
== Поврзано ==
| |||