Википедија

Освалд Шпенглер: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
с додадена Категорија:Германски филозофи користејќи го HotCat
дополнување
Ред 1:
[[Податотека:Bundesarchiv Bild 183-R06610, Oswald Spengler.jpg|150п|мини|десно|Освалд Шпенглер]]
'''Освалд Шпенглер''' ([[29 мај]] [[1880]] - [[8 мај]] [[1936]]) бил германски [[историчар]] и [[филозоф]], а имал посебен интерес и кон [[математика]]та, [[наука]]та и [[уметност]]а.
'''Освалд Шпенглер''' ([[29 мај]] [[1880]] - [[8 мај]] [[1936]]) бил германски историчар и филозоф, а имал посебен интерес и кон математиката, науката и уметноста. Овој германски мислител е најдобро познат по своето дело [[Залезот на Западот]] (''Der Untergang des Abendlandes'') <ref>Освалд Шпенглер, Залезот на Западот, том први, Кродо - Скопје, 2007</ref>, објавено во 1918 и 1922 година, во кое што тој предложил нова теорија според која животниот век на цивилизациите е ограничен и на крајот тие се распаѓаат <ref>[[Крајот на историјата и последниот човек]]</ref>. Во 1920 година, Шпенглер го објавил делото ''Прусизам и Социјализам'' (''Preußentum und Sozialismus''), каде што ја разгледува националистичката верзија на [[социјализмот]] и [[авторитаризам]]. Шпенглер творел во периодот меѓу двете светски војни и ја подржувал германската хегемонија во Европа. Некои [[Нацизам|нацисти]], како што е [[Гебелс]], истакнувале дека Шпенглер е нивен ителектуален претходник, меѓутоа по доаѓањето на [[Адолф Хитлер]] на власт, Шпенглер бил прогонуван, поради неговото одбивање да ги подржи нацистичките идеи за расна супериорност и неговото критичко дело ''Време за одлука'' <ref> ''Jahre der Entscheidung'', 1933 - ''[[The Hour of Decision]]'' (tr. by C.F. Atkinson) at the [http://www.archive.org/stream/TheHourOfDecision/HOD#page/n1/mode/2up Internet Archive]</ref>.
 
==Биографија==
 
==Творештво==
Шпенглер бил критичар на [[Либерализам|либералната]] [[парламентарна демократија]]. Тој е најпознат по своето дело „[[Залезот на Западот]]“ (''Der Untergang des Abendlandes'')<ref>Освалд Шпенглер, ''Залезот на Западот'', том први, Кродо - Скопје, 2007.</ref>, објавено во 1918 и 1922 година, во кое што тој предложил нова [[теорија]] според која животниот век на [[Цивилизација|цивилизациите]] е ограничен и на крајот тие се распаѓаат.<ref>[[Крајот на историјата и последниот човек]]</ref> Во 1920 година, Шпенглер го објавил делото ''[[Прусизам и социјализам]]'' (''Preußentum und Sozialismus''), каде што ја разгледува [[национализам|националистичката]] верзија на [[социјализмот]] и авторитаризмот. Шпенглер го предвидел неминовното пропаѓање на европската [[култура]], која ќе биде заменета со нова ера на цезаризам, аналогно на замената на грчката култура со римската. Притоа, новата ера ја опишал како „варварска, дисциплинирана, практична, протестантска, пруска“.<ref>F. A. Hayek, ''The Road to Serfdom: Text and Documents (The Definitive Edition)''. Chicago: The University of Chicago Press, 2007, стр. 189.</ref> Според Шпенглер, „стариот пруски дух и социјалистичкото убедување, кои денес меѓусебно се мразат со братска омраза, претставуваат едно исто“,<ref>Oswald Spengler, ''Preußentum und Sozialismus''. Munich: Beck, 1920, стр. 4.</ref> а германските либерали се „невидливата англиска војска која по [[Битката кај Јена]] ја оставил [[Наполеон]] на германската почва“.<ref>Oswald Spengler, ''Preußentum und Sozialismus''. Munich: Beck, 1920, стр. 7.</ref> Според него, западните нации стремат кон три форми на постоење: [[слобода]], [[еднаквост]], заедништво кои во политичка форма се јавуваат како либерален парламентаризам, [[социјалдемократија]] и авторитарен [[социјализам]].<ref>Oswald Spengler, ''Preußentum und Sozialismus''. Munich: Beck, 1920, стр. 14.</ref> Од друга страна, германскиот, или поточно, прускиот инстинкт е изразен во ставот дека власта ѝ припаѓа на целината при што секој си има свое место: или командува или се потчинува.<ref>Oswald Spengler, ''Preußentum und Sozialismus''. Munich: Beck, 1920, стр. 15.</ref> Според него, иако во Германија има многу контрасти, сепак „либерализмот е презрен на германската почва“.<ref>Oswald Spengler, ''Preußentum und Sozialismus''. Munich: Beck, 1920, стр. 34.</ref> За разлика од структурата на англиското [[општество]], кое почива на поделбата на богатите и сиромашните, пруското општество те темели врз командата и послушноста. Тоа значи дека значењето на [[Општествена класа|класните]] разлики фундаментално се разликува меѓу двете земји.<ref>Oswald Spengler, ''Preußentum und Sozialismus''. Munich: Beck, 1920, стр. 43-44.</ref>
 
Шпенглер творел во периодот меѓу двете светски војни и ја подржувал германската хегемонија во [[Европа]]. Некои [[Нацизам|нацисти]], како што е [[Гебелс]], истакнувале дека Шпенглер е нивниот ителектуален претходник, меѓутоа по доаѓањето на [[Адолф Хитлер]] на власт, Шпенглер бил прогонуван поради неговото одбивање да ги подржи [[нацисти|нацистичките]] идеи за расна супериорност и поради неговото критичко дело ''[[Време за одлука]]''.<ref> ''Jahre der Entscheidung'', 1933 - ''[[The Hour of Decision]]'' (tr. by C.F. Atkinson) at the [http://www.archive.org/stream/TheHourOfDecision/HOD#page/n1/mode/2up Internet Archive]</ref> И [[Фридрих фон Хајек]] го сметал Шпенглер за непосредне претходник на [[Националсоцијализам|националсоцијализмот]].<ref>F. A. Hayek, ''The Road to Serfdom: Text and Documents (The Definitive Edition)''. Chicago: The University of Chicago Press, 2007, стр. 189.</ref>
 
== Наводи ==
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Освалд_Шпенглер“