Света Петка (Леринско): Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
{{Инфокутија Место во Грција
<!-- Ако имате податок, напишете го после знакот = -->
|name = Света Петка
{{Инфокутија за село во Егејска Македонија|
|name_local = Αγία Παρασκευή
| слика мапа=
|image_skyline =
| име=Света Петка
|caption_skyline =
| општина=
|city_flag =
| околија=
|city_seal =
| популација=
|nickname =
| поштенски број=
|image_map = {{ПолКарта
| повикувачки број=
| Егејска Македонија Лерин
| надморска височина=
| ширина =
| географска широчина=
| опис = <center>Местоположба на Света Петка во [[Лерин (округ)|Леринскиот округ]] и областа [[Западна Македонија (Грција)|Западна Македонија]]</center>
| географска должина=
| релјефна =
| веб=
| натпис = Света Петка
| натпис_гол =
| положба =
| позадина =
| бележник =
| бележник_гол =
| врска =
| ГШ_степ = 40 | ГШ_мин = 52 | ГШ_сек = 45 | ГШ_прав = N
| ГД_степ = 21 | ГД_мин = 22 | ГД_сек = 47 | ГД_прав = E
}}
|map_caption = Местоположба во областа
|lat_deg = 40
|lat_min = 52.45
|lon_deg = 21
|lon_min = 22.47
|elevation_min =
|elevation = 618
|elevation_max =
|periph = [[Западна Македонија (Грција)|Западна Македонија]]
|periphunit = [[Лерин (округ)|Лерински]]
|prefec =
|municipality = [[Лерин (општина)|Лерин]]
|municunit = [[Долно Клештино]]
|established_c =
|established_m =
|districts =
|mayor =
|party =
|since =
|population_as_of = 2011
|population = 136
|area =
|population_metro =
|area_metro =
|population_urban =
|area_urban =
|population_village =
|area_village =
|pop_municipality =
|area_municipality =
|pop_municunit =
|area_municunit =
|pop_community =
|area_community =
|postal_code =
|area_code =
|licence =
|website =
}}
'''Света Петка''' ({{lang-el|Αγία Παρασκευή}}, ''Агија Параскеви'' од 1918 г.) — село во [[Леринско]], [[Егејска Македонија]], денес во општината [[Лерин (општина)|Лерин]] на [[Лерин (округ)|истоимениот округ]] во областа [[Западна Македонија (Грција)|Западна Македонија]], Грција. Населението брои 136 жители (2011) и се состои исклучиво од [[Македонци]].<ref name="НМЕМ">{{НМЕМ|том= II|страница=174}}</ref>
 
== Географија ==
Селото е сместено на Мала Река, 12&nbsp;км северно од [[Лерин]] и 4&nbsp;км северозападно од [[Долно Клештино]]. Лежи во подножјето на планината [[Баба (планина)|Баба]] во северозападниот крај на [[Леринско Поле|Леринското Поле]] близу границата со [[Македонија|Р. Македонија]].
 
== Историја ==
=== Во Отоманското Царство ===
Во почетокот на XX век Света Петка е забележана како чисто [[Македонци|македонско]] село во Леринската каза. Во 1900 г. според статистиката на [[Васил К’нчов]] („[[Македонија. Етнографија и статистика]]“) во селото живееле 550 [[Македонци]] христијани.<ref name="БИМ">{{БИМ}}</ref><ref>[http://www.promacedonia.org/vk/vk_2_38.htm Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 236.]</ref> Всички жители на Света Петка потпаднале под врховенството на [[Цариградска патријаршија|Цариградската патријаршија]]. По податоци на [[Бугарска егзархија|егзархискиот]] секретар [[Димитар Мишев]] („[[La Macédoine et sa Population Chrétienne]]“) во 1905 г. во селото имало 480 Македонци под патријаршијата.<ref name="БИМ" /><ref>Brancoff, D.M. [http://www.archive.org/details/lamacdoineetsap01mishgoog La Macédoine et sa Population Chrétienne], Paris, 1905, pp. 168-169.</ref> Во тој период, [[Боривое Милоевиќ]] во своите посети во селото забележал 50 македонски куќи.<ref name="НМЕМ" />
 
Во селото има три цркви – „[[Црква „Св. Петка“ - Света Петка|Св. Петка]]“ од 1570 г., изгорена во 1827 г. и обновена како [[параклис]] во 1886; „[[Црква „Св. Никола“ - Света Петка|Св. Никола]]“ од 1856 г. и „[[Црква „Св. Димитриј“ - Света Петка|Св. Димитриј]]“ од 1859 г.<ref>{{нмс| url=http://florina-history.blogspot.com/2011/04/history-of-agia-parskevi-florinas.html | title=History of Agia Paraskevi Florinas |access-date =18 ноември 2018 |publisher=Florina History}}</ref>
 
Пролетта 1908 г. во Света Петка властите откриле 17 пушки „Гра“ и уапсиле 17 селани кои ги затвориле во Лерин.<ref>Одрински глас, брой 12, 30 март 1908, стр. 4.</ref>
 
=== Во Грција ===
По [[Балкански војни|Балканските војни]] во 1913 г. селото е припоено кон Грција согласно [[Букурешки договор (1913)|Букурешкиот договор]], кога имало 501 жител. Во 1920 г. нивниот број бил 489, за да порасне на 546 во 1928 г.<ref name="НМЕМ" /> Меѓу двете светски војни населението бележи повторен пораст, со исклучок на 20 семејства и поединци кои се иселиле во прекуокеанските земји. Сепак, во 1940 г. во селото се попишани 687 жители.<ref name="НМЕМ" />
 
За време на [[НОБ во Егејска Македонија|Втората светска војна]] во 1941 г. во селото е воспоставена бугарска окупаторска власт и општина. Поради [[Грчка граѓанска војна|Грчката граѓанска војна]], уште 20 лица од Света Петка се иселиле во Р. Македонија и [[источен блок|источноевропските земји]].<ref name="НМЕМ" />
'''Света Петка''' е [[лерин]]ско село во [[Егејска Македонија]], [[Република Грција]].
 
По војната, во 1951 г. во селото се заведени 644 лица, но во следниот период населението почнало да опаѓа поради засиленото иселување во прекуокеанските земји. Затоа, во 1961 г. Света Петка имала 424 жители кои до 1971 г. драстично се намалиле на 232. На пописот од 1981 г. селото се води со 231 жител, намалувајќи се на 206 лица во 1991 г.<ref name="НМЕМ" /> Во 2001 г. Света Петка имала 209 жители, но во текот на следното десетлетие бројот на жителите значајно опаднал, за во 2011 г. да бидат попишани само 136 лица.
== Географиja и местоположба ==
Селото се наоѓа на околу 13 километри од градот Лерин, како и границите на Република Македонија на север. Другите села во околината се Парори (Битуша), Кратеро (Раково) Драгош во границата, Етхникон (Опсирина) и Полиплатанос (Клавучишта).
 
Според испитувањето во 1993 г. селото е чисто „словенојазично“, во кое [[македонски јазик|македонскиот јазик]] е слабо зачуван.<ref>[http://strates.revues.org/document381.html Riki Van Boeschoten. "Usage des langues minoritaires dans les départements de Florina et d’Aridea (Macédoine)"]</ref>
== Историja ==
Агиа Параскеви првично беше познат под името на "Света Петка" во бугарскиот / македонски јазик, но е изменета на својот грчки еквивалент на "Агиа Параскеви", на 21 декември 1918. Селото се вели дека се населиле во 1400, а првично беше еден од оние со селата Драгош (во денешна Република Македонија) Опсирина (денешна Етхникон, Лерин, Грција). Во селото има 3 цркви, Света Петка (изградена 1570, и е главниот манастир на тој село Преименувани Агиа Параскеви од страна на Грците.) - Изгорен од страна на отоманските Турци во 1827 година, а потоа и помала верзија била повторно изградена во 1827 година. Свети Никола (изградена 1857 година, и го преименува Агиос Николаос од страна на Грците. Свети Димитрија (изградена 1859 година, и го преименува Агиос Димитриос од страна на Грците).
 
== Население ==
== Културни и природни знаменитости ==
{{Пописи-ЕМ|687|644|424|232|231|206|209|136}}
Селото е во височина од 612 метри, и во однос на земјата селото е рамно, иако има некоја планинска сценографија.
== Стопанство ==
Селото е познато по производството на квалитетен [[грав]], а во поново време се одгледуваат [[детелина]] и [[јаболко|јаболка]].<ref name="НМЕМ" />
 
== ИселеништвоЛичности ==
* [[Димитар Кочевски-Мичо]] (р. 1943) — сликар
Многу луѓе од селото се доселиле во Северна Америка, Јужна Америка и Австралија за подобар живот.
* [[Михаил Србинов-Гоце]] (1920 - 1947) — комунист<ref name="Kolupacev">{{нмс | url = http://www.pollitecon.com/html/freedom_fighters/Sarbinov_Mihal_%28Goce%29.htm | title = For Sacred National Freedom: Portraits Of Fallen Freedom Fighters | access-date = 23 декември 2013 | last = Stewart | first = Elizabeth Kolupacev | дата = 2009 | publisher = Politecon Publications}}</ref>
* Здраве Дамчев — учесник во Грчко-турската војна
* [[Наум Христов (револуционер)|Наум Христов]] (1886–?) — револуционер и иселенички деец во САД
 
== Поврзано ==
== Надворешни врски ==
* [[Леринско Поле]]
 
{{Лерин}}