Показател на прекршување: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Ред 309:
===Дволомност===
{{Main|Дволомност}}
 
[[File:Calcite.jpg|thumb|alt=A crystal giving a double image of the text behind it|[[Калцит]]ен кристал поставен на хартија при што може да се забележи дека одредени букви се [[дволомност|двојно прекршени]].]]
[[File:Plastic Protractor Polarized 05375.jpg|thumb|alt=A transparent plastic protractor with smoothly varying bright colors| Дволомните материјали може да дадат бои кога ќе бидат сместени меѓу накрсни поларизатори. Ова е всушност основата на [[фотоеластичност]]а.]]
 
Кај некои материјали показателот на прекршување зависи од [[поларизација (бранови)|поларизацијата]] и насоката на движење на светлината.<ref>R. Paschotta, article on [https://www.rp-photonics.com/birefringence.html birefringence] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150703221334/http://www.rp-photonics.com/birefringence.html |date=2015-07-03 }} in the [https://www.rp-photonics.com/encyclopedia.html Encyclopedia of Laser Physics and Technology] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150813044135/http://www.rp-photonics.com/encyclopedia.html |date=2015-08-13 }}, accessed on 2014-09-09</ref> Оваа појава е наречена [[дволомност]] или оптичка [[анизотропија]].
 
Во најпрост облик, едноосната дволомност, постои само при една специјална насока во материјалот. Оваа оска е позната како [[оптичка оска на кристалот|оптичка оска]] на материјалот.<ref name=Hecht/>{{rp|230}} Светлината со линиска поларизација нормална на оската ќе биде под влијание на ''обичниот'' показател на прекршување ''n''<sub>o</sub> додека пак светлината поларизирана паралелно ќе биде под влијание на ''невообичаен'' показател на прекршување ''n''<sub>n</sub>.<ref name=Hecht/>{{rp|236}} Дволомноста на материјалот ќе биде разликата меѓу показателите на прекршување, Δ''n'' = ''n''<sub>n</sub> − ''n''<sub>o</sub>.<ref name=Hecht/>{{rp|237}} Светлината која се движи во насока на оптичката оска нема да биде опфатена од дејството на дволомноста бидејќи показателот на прекршување ќе бид ''n''<sub>o</sub> кој е независен од поларизацијата. За други насоки на движење светлината ќе се подели на два линиски поларизирани зраци. За светлината која се движи нормално на оптичката оска зраците ќе ја имаат истата насока.<ref name=Hecht/>{{rp|233}} Ова може да се искористи за да се измени поларизационата насока на линиски поларизираната насоко или да се претвори помеѓу линиска, кружна или елиптична поларизација со помош на [[бранова плочка|бранови плочки]].<ref name=Hecht/>{{rp|237}}
 
Многу [[кристал]]и се природно дволомни, но [[изотропија|изотропните]] материјали како што се [[пластика|пластиките]] и [[стакло]]то може да постанат дволомни со внсување на посакувана насока низ на пример, надворешна сила или електрично поле. Овој ефект е познат како [[фотоеластичност]], и може да се искористи зџа да се забележат напрегањата во структурата. Дволомниот материјал е поставен меѓу накрсни [[поларизатор]]и. Промената во дволомноста ја изменува поларизацијата а со тоа и делот од светлината кој е пропуштен низ вториот поларизатор.
 
Во поопшт случај на триломните материјали опишани во теоријата на [[кристална оптика|кристалната оптика]], ''диелектричната константа'' е [[тензор]] од втор ранк (односно матрица 3 x 3). Во овој случај движењето на светлината еедноставно не може да се опише со показателот на прекршување, тоа ќе биде возможно само во случајот за поларизациите долж главната оска.
 
===Нелиниска оптика===
{{Main|Нелинсика оптика}}
Силното [[електрично поле]] од силна светлина ([[ласер]]) може да предизвика промена на показателот на прекршување како што светлината минува низ истата, добивајќи се [[нелиниска оптика]].<ref name=Hecht/>{{rp|502}} Ако показателот се менува квадратично со полето (линиски со јачината), се нарекува [[Керов ефект|оптички Керов ефект]] и е причина за појави како што се [[самофокусирање]]то и [[самофазна модулација|самофазната модулација]].<ref name=Hecht/>{{rp|264}} Ако показателот се менува линиски со полето (независен линиски коефициент ќе постои во материјали кои не поседуваат [[централна симетрија]]), позната е како [[Покелсов ефект]].<ref name=Hecht/>{{rp|265}}
 
===Нехомогеност===
[[File:Grin-lens.png|thumb|alt=Illustration with gradually bending rays of light in a thick slab of glass|Градиентна леќа со параболична промена на показателот на прекршување (''n'') при радијално растојание (''x''). Леќата ја фокусира светлината на ист начин како и вообичаените леќи.]]
 
Ако показателот на прекршување на средината е променлив, но таа промена се менува постепено со местоположбата, материјалот е познат како градиент-показател или ГРПО средина опишана со помош на [[градиентна оптика|градиентната оптика]].<ref name="Hecht"/>{{rp|273}} Светлината која минува низ таква средина може да биде закривена или фокусирана, и овој ефект може да се искористи за да се добие [[леќа (оптика)|леќа]], некои [[оптичко влакно|оптички влакна]] и други направи. Внесувајќи ГРПО елементиво замислата на оптичкиот систем, може во голема мера да го воедностави системот, намалувајќи го бројот на елементи за скоро третина но притоа негубејќи ни најмалку од способностите.<ref name="Hecht"/>{{rp|276}} Кристалните леќи на човековите очи се пример за ГРПО леќи со променлив показател на прекршување од 1,406 во внатрешното јадро до приближно 1,386 во обвивката со помала густина.<ref name="Hecht"/>{{rp|203}} Некои од почестите [[фатаморгана|фатаморгани]] се предизвикани од просторно променливиот показател на прекршување во [[земјина атмосфера|воздухот]].
 
==Определување на показателот на прекршување==
 
===Хомогени средини===
{{Main|Рефрактометрија|Рефрактометар}}
[[File:Pulfrich refraktometer en.png|thumb|alt=Illustration of a refractometer measuring the refraction angle of light passing from a sample into a prism along the interface|Начинот на работа на многу рефрактометри]]
 
==Поврзано==