Изборен кнез: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Bjankuloski06 ја премести страницата Курфирст на Изборен кнез
сНема опис на уредувањето
Ред 1:
[[Image:Balduineum Wahl Heinrich VII.jpg|thumb|right|350px|Илустрација на средба на курфирстите каде што вршат избор императоротцарот [[ХенриХајнрих VII (Свето Римско Царство)|ХенриХајнрих VII]]. Потеклото на курфирстите може да се идентификува според грбот што се наоѓа над секој од нив (од лево на десно): Архиепископите на Келн, Мајнц и Трир, Крупфалц (Палатин на Рајна), Војводство Саксонија, Грофот на Бранденбург и кралот на Бохемија]]
 
'''Изборен кнез''' на [[Свето Римско Царство|Светото Римско Царство]] ({{lang-de|Kurfürst}}, '''''Курфирст'''''),; {{lang-la|Princeps Elector}}) — член на [[изборен колегиум|изборен колегиум]] на [[Свето Римско Царство|Светото Римско Царство]].
 
Од XII век па натаму, курфирстите ја имале привилегијата да го [[Одбирање на император|изберат]] [[Крал на Римјаните|кралотКралот на Римјаните]], кој подоцна бил крунисан од страна на папата како император на Светото Римско Царство. [[Карло V (Свето Римско Царство)|Карло V]] бил последниот крунисан императорцар (избран 1519, крунисан 1530). Неговите наследници биле избирани за императори директно од страна на избирачкиот колегиум и секој избран император ја носел титулата „''избран Император на Римјаните''“ ({{lang-de|erwählter Römischer Kaiser}}; {{lang-la|electus Romanorum imperator}}). Во пракса, сите освен еден император по 1440 биле од австриската династија [[Хабсбуршка династија|Хабсбурговци]], па затоа историчарите сметаат дека поради тоа курфирстите само го ратификувале наследството во хабсбуршката династија.
 
Достоинството на курфирстот носело голем престиж и се сметало дека е второ по она на кралот или императорот.<ref>[http://www.heraldica.org/topics/royalty/nations.htm Precedence among Nations]</ref> Курфирстите имале ексклузивни привилегии кои што ги немале останатите кнезови во империјата. Паралелно со титулата курфирст, тие исто така ја држеле и титулата кнез. Престолонаследникот на секуларните курфирсти бил познат како '''изборен кнез''' ({{lang-de|Kurprinz}}).
Ред 10:
[[File:Philipp Veit 008.jpg|thumb|Грбовите кои ги претставуваат оригиналните курфирсти прикажани заедно со [[Германија (персонификација)|Германија]]]]
 
Германската практика на вршење на избор на [[монарх|монарси]] започнала кога античките [[германи|германски]] племиња формирале ''ад-хок'' коалиции и ги одбирале лидеритеводачите на истите. Изборите биле нерегуларно извршувани од страна на [[франки]]те чии земји-наследнички ги вклучувале [[Франција]] и [[Свето Римско Царство|Светото Римско Царство]]. [[Список на француски кралеви|Француската монархија]] со текот на времето станала [[наследство|наследна]], но императорите на Светото Римско Царство останале одбирани, барем теоретски поради тоа што најголем број од монарсите произлегувале од Хабсбушката династија. Покрај тоа што слободните мажи на почеток го изразувале своето право на глас на избори, правото на глас постепено станало ограничено на владеачките фигури во царството. Во изборот на [[Лотар II]] во 1125, мал број на еминентни [[благородност|благородници]] го одбирале монархот, а потоа го доставувале нивниот избор на одобрување на останатите аристократи кои се наоѓале во повисоките слоеви од општеството.
 
Подоцна правото да се врши избор на монархот станало практика на ексклузивна група од кнезови, а процедурата за барање на одобрение од останатото благородништво згаснала. Колегиумот од курфирсти се споменувал во 1152 и повторно во 1198. Составот на курфирсти во тоа време бил нејасен, но се смета дека бил составен од претставници на црквата како и [[Војвода|војводи]] од [[Племенско војводство|четирите нации на Германија]]: [[франки]]те ([[Војводство Франконија]]), [[шваби]]те ([[Војводство Швабија]]), [[саксонци]]те ([[Војводство Саксонија]]) и [[баварци]]те ([[Војводство Баварија]]).
Ред 43:
Во 1621 [[Фридрих V Палатински]] добил [[царска забрана]] поради учеството во [[Триесетгодишна војна|бунтот во Бохемија]] (дел од [[Триесетгодишна војна|Триесетгодишната војна]]). Местото на курфирстот Фридрих V Палатински било доделено на војводата на Баварија, челник на помлада гранка од неговата фамилија. Првентствено, со изборното кнежевство лично владеел војводата, но подоцна тоа станало наследно. Триесетгодишната војна завршила со [[Вестфалски мир|Вестфалскиот мир]] во 1648 каде што бил воспоставен ново изборно кнежевство за грофот од Крупфалц. Поради тоа што курфирстот од Баварија го задржал своето место, бројот на избирачи се зголемил на осум. Двете линии од династијата Вителсбах биле доволно отуѓени меѓусебно што тоа не претставувало дополнителна опасност.
 
Во 1685, религиозниот состав во изборниот колегиум бил нарушен кога католичка гранка од династијата Вителсбах го наследила грофовството Крупфалц. Бил воспосавено ново [[протестантство|протестантско]] изборно кнежевство во 1692 за војводата од Брауншвиг-Линебург, кој станал познат како Курфирстот од Хановер ([[Рајхстаг (Свето Римско Царство)|царскиот Рајхстаг]] официјално го признал формирањето во 1708). Курфирстот од Саксонија се преобратил во католик во 1697 со цел да стане крал на Полска, но други дополнителни протестантски курфирсти не биле назначени. Иако курфирстот од Саксонија лично се сметал за католик, официјалната религија во изборното кнежевство останала протестантството, а курфирстот останал и лидерводач на протестантското тело во Рајхстагот.
 
Во 1706, на курфирстите од Баварија и архиепископот на Келн имале забрана за време на [[Војна за шпанското наследствож|Војната за шпанското наследство]] но местата на двајцата курфирсти биле одново воспоставени во 1714 по [[Договор од Баден (1714)|Договорот од Баден]]. Во 1777, бројот на курфирсти бил намален на осум кога курфирстот од Крупфалц ја наследил Баварија.