|
'''Литографија''' - [[Француски јазик]] - ''litographie'', [[Германски јазик]] - ''steindruck'', [[Англиски јазик]] - ''lithography'' е— [[графичка техника]] на [[рамен печат]] подготвена на камени камених плочаплочи.
Самиот термин е кованица од зборовите на [[грчки јазик]], зборовите -''lithos'' –што означува „камен“ и -''graphein'' –што означува „пишување“.<ref>[https://www.cnrtl.fr/definition/lithographie/ definition ]</ref>.
Литографијата се разликува од останатите графички техники затоа што се реализира со хемиски реакции , а не преку физичката раздвоеност на набоените и ненабоените делови на матрицата. Оваа техника е популарна заради нејзините можности да ги регистрира: свежината на потезите со четка или креон и да ја зачува директноста на работата на уметникот.
Ова техника е популарна заради нејзините можности да ги регистрира: свежината на потезите со четка или крејон и да ја зачува директноста на работата на уметникот.
== Историја ==
Пронаоѓањето на оваа, најмлада графичка техника му се припишува на германецотГерманецот [[Алојз Зенефелдер]] ([[1771]]-[[1834]]) -во [[1796]] годинегодина. Во почетокот, Зенефелдер ја нарекувал „хемиско“ печатење.
Во [[Франција]] , литографијата наишла на позитивен одзиводѕив кај уметниците како што се [[Ежен Делакроа]] и [[Теодор Жерико]].
Со [[Франсиско Гоја]] и [[Оноре Домије]], техниката дефинитивно станала еден од поценетите уметнички медиуми. До 1820, само во [[Париз]] биле отворени околу 280 литографски атељеа.<ref>[https://madparis.fr/archives/fr/03museepublicite/expositions/LabelleEpoque/partie7.html/ LA LITHOGRAPHIE : un procédé d'impression à plat]</ref><ref>[http://www.plume-et-papier.com/lithographie.php/ Lithographie]</ref>
До 1820, само во [[Париз]]биле отворени околу 280 литографски атељеа<ref>[https://madparis.fr/archives/fr/03museepublicite/expositions/LabelleEpoque/partie7.html/ LA LITHOGRAPHIE : un procédé d'impression à plat]</ref>,<ref>[http://www.plume-et-papier.com/lithographie.php/ Lithographie]</ref>.
== Метод ==
'''Литографија''' е [[графичка техника]] на [[рамен печат]] која како подлога користи литографски [[камен]] со рамна површина. ▼
▲'''Литографија'''Таа е [[графичка техника]] на [[рамен печат]] , која како подлога користи литографски [[камен]] со рамна површина.
На исполираната, мазна и обрботена површина на каменот (бимштајн - посебен варовнички камен), се нанесува [[цртеж]] со мрсна литографска креда, литографски [[туш]] или некои други мрсни средства (маслен пастел, моливи за цртање на стакло, сапун...). Површината на каменот за литографија е порозна, а зрнестата структура лесно ја прима литографската креда, тушот или некои од наведените средства. ▼
▲На исполираната, мазна и обрботенаобработена површина на каменот (бимштајн - посебен варовнички камен), се нанесува [[цртеж]] со мрсна литографска креда, литографски [[туш]] или некои други мрсни средства (маслен пастел, моливи за цртање на стакло, сапун...). Површината на каменот за литографија е порозна, а зрнестата структура лесно ја прима литографската креда, тушот или некои од наведените средства.
По хемиската обработка на површината од каменот со раствор од азотна и фосфорна киселина, цртежот на каменот изведен со мрсни бои ја прима печатарската боја додека незаштитената површина од мрсните бои е под дејство на киселината со што се одбива бојата. Кога се нанесува бојата, каменот постојано треба да биде навлажнуван со вода. ▼
▲По хемиската обработка на површината од каменот со раствор од азотна и фосфорна киселина, цртежот на каменот изведен со мрсни бои ја прима печатарската боја додека незаштитената површина од мрсните бои е под дејство на киселината со што се одбива бојата. Кога се нанесува бојата, каменот постојано треба да биде навлажнуван со вода.
На набоениот дел од каменот се става хартија а потоа се започнува со печатење со помош на посебна литографска преса низ која каменот се движи хоризонтално и низ константен вертикален притисок<ref>[http://mba.caen.fr/sites/default/files/uploads/pdf/caen-mba-lithographie.pdf/ TECHNIQUE DE L’ESTAMPE]</ref>. ▼
▲На набоениот дел од каменот се става хартија , а потоа се започнува со печатење со помош на посебна литографска преса низ која каменот се движи хоризонтално и низ константен вертикален притисок .<ref>[http://mba.caen.fr/sites/default/files/uploads/pdf/caen-mba-lithographie.pdf/ TECHNIQUE DE L’ESTAMPE]</ref> .
Литографијата била основа од која подоцна ќе се развие индрустриската техника на офсет печатење која што денес е една од најзначајните и најупотребувани печатарски техники.
== Галерија ==
<gallery mode=packed widths="170px" heights="170px">
FileПодатотека:PhiladelphiaPresidentsHouse.jpg|''Резиденција на Вашингтон, Висока улица, Филаделфија'', 1830, литографија од ВлијамВилијам Бретон.
FileПодатотека:Honoré_Daumier,_Hé!_La_chian....._li....li....li.....jpg|Еј! кучето ..... ли .... ли .... ли ..... [[Тоа е крв ... ди ... ди ... ди ... , литографија на [[Луј - Филип, Франција]] од [[Оноре Домије]], 1834 година ▼
FileПодатотека:Macrolepidoptera15seit 0215.jpg|Пеперутки од „Макролепидопетера на светот“ , од [[Адалберт Шиц]] (1923). ▼▲File:Honoré_Daumier,_Hé!_La_chian....._li....li....li.....jpg|Еј! кучето ..... ли .... ли .... ли ..... [[Тоа е крв ... ди ... ди ... ди ... , литографија на [[Луј - Филип, Франција]] од [[Оноре Домије]], 1834 година
FileПодатотека:Tortilleras Nebel.jpg|Литографија од 1836 година, со мексикански жени кои прават тортили од [[Карл Небел]]. ▼
FileПодатотека:Afghan royal soldiers of the Durrani Empire.jpg|Кралските [[авганистански]] војници на [[Дурани империја]] во [[Авганистан]], (1847) ▼▲File:Macrolepidoptera15seit 0215.jpg|Пеперутки од „Макролепидопетера на светот“ , од [[Адалберт Шиц]] (1923).
FileПодатотека:William Simpson - George Zobel - England and America. The visit of her majesty Queen Victoria to the Arctic ship Resolute - December 16th, 1856.jpg|Кралицата Викторија во посета на Вилијам Симпсон (1859) ▼
FileПодатотека:GeorgeLeybourne2.jpg|[[Алфред Конканен]] од 1867 година за ' '[[Шампањ Чарли (песна) | Шампањ Чарли]]' '▼▲File:Tortilleras Nebel.jpg|Литографија од 1836 година, со мексикански жени кои прават тортили од [[Карл Небел]].
FileПодатотека:Old Man with his Head in his Hands (At Eternity's Gate).jpg| ''[[На вечната порта]], литографија од 1882 година од [[Винсент ван Гог]]. ▼
FileПодатотека:Haeckel Actiniae.jpg|Морски анемони од [[Ернст Хаекел]] ('' Уметнички форми на природата ''), 1904 година. ▼▲File:Afghan royal soldiers of the Durrani Empire.jpg|Кралските [[авганистански]] војници на [[Дурани империја]] во [[Авганистан]],(1847)
FileПодатотека:Brooklyn Museum - In the Park, Light - George Wesley Bellows - overall.jpg|'' Во паркот, светлина '' - [[Џорџ Белоус]] , 1916 година ▼
FileПодатотека:Jean-Baptiste Debret - Vista do Paço de São Cristovão.jpg|[[Палатата на Сао Кристивјо]], поранешна резиденција на [[ Императориимператорите на Бразил ]], литографија од {{римски|19 }} век од [[Жан - Баптист Дебрет]] .▼▲File:William Simpson - George Zobel - England and America. The visit of her majesty Queen Victoria to the Arctic ship Resolute - December 16th, 1856.jpg|Кралицата Викторија во посета на Вилијам Симпсон (1859)
FileПодатотека:Hundreds are receiving free instruction Drawing, painting, weaving, lithography, sculpture, etching, metal craft, photography, costume illustration (at) Harlem Community Art Center.jpg|Хенри Ротштајн во [[Центарот за уметност во заедницата Харлем]] (1936) ▼
▲File:GeorgeLeybourne2.jpg|[[Алфред Конканен]] од 1867 година за ' '[[Шампањ Чарли (песна) | Шампањ Чарли]]' '
▲File:Old Man with his Head in his Hands (At Eternity's Gate).jpg|''[[На вечната порта]], литографија од 1882 година од [[Винсент ван Гог]].
▲File:Haeckel Actiniae.jpg|Морски анемони од [[Ернст Хаекел]] ('' Уметнички форми на природата ''), 1904 година.
▲File:Brooklyn Museum - In the Park, Light - George Wesley Bellows - overall.jpg|'' Во паркот, светлина '' - [[Џорџ Белоус]] 1916 година
▲File:Jean-Baptiste Debret - Vista do Paço de São Cristovão.jpg|[[Палатата на Сао Кристивјо]], поранешна резиденција на [[ Императори на Бразил]], литографија од 19 век од [[Жан - Баптист Дебрет]].
▲File:Hundreds are receiving free instruction Drawing, painting, weaving, lithography, sculpture, etching, metal craft, photography, costume illustration (at) Harlem Community Art Center.jpg|Хенри Ротштајн во [[Центарот за уметност во заедницата Харлем]] (1936)
</gallery>
== ЛитератураНаводи ==
* Џевдат Хозо, Уметност на мултиоргиналот, Прва книжевна комуна Мостар
* Девон Марјорие,Уметничка литографија, Тамаринд Институт , Универзитет на Ново Мексико, Абрамс, Њу Јорк, 2008.
* Рос Џон, За печатењето, Слободен печат, Њу Јорк, 1990.
== Надворешни врски ==
{{ CommonscatРизница-ред|Printmaking}} ▼* [https://lithographie-collection.com/techniques-impression-detail/ lithographie-collectionЛитографска збирка]
* [http://www.steendrukmuseum.nl Nederlands Steendrukmuseum/ steendrukmuseum]
* [http://www.moma.org/exhibitions/2001/whatisaprint/flash.html Museum of Modern Art information on printing techniques and examples of prints/ printing techniques]
* [http://fax.libs.uga.edu/NE2420xS475/ The Invention of Lithography], Aloys Senefelder, (Eng. trans. 1911) (a searchable facsimile at the University of Georgia Libraries; [[DjVu]] and [http://fax.libs.uga.edu/NE2420xS475/1f/invention_of_lithography.pdf layered PDF] format)
==Наводи==
▲{{Commonscat|Printmaking}}
[[Категорија:Ликовна уметност]]
| 