Сложувалка: Разлика помеѓу преработките

[непроверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето
изменета категоризација
Ред 1:
'''Сложувалка'''<ref>{{ДРМЈ|сложувалка}}</ref> е загатка со сложување во која е потребно да се состават голем број мали парчиња кои често имаат необична плочеста форма и се поклопуваатвклопуваат едни со други. Секое парче на себе има мал дел од слика. Кога сложувалката ќе се состави прикажува целосна слика. На пазарот се појавија и понапредни видови сложувалки, како што се сферичните сложувалки и оние кои прикажуваат оптички илузии.
 
Сложувалката на почетокот се правела со сликање на некоја слика на рамно, четвртесто парче дрво, кое потоа се сечело на мали парчиња со помош на пиличка за резбарење (на англиски „jigsaw“, од каде и потекнува нејзиното англиско име – „jigsaw puzzle“). Лондонскиот картограф и резбар, Џон Спилсбери, е заслужен за комерцијализацијата на сложувалките околу 1760 година. Од тогаш сложувалките се прават главно на картон.
Ред 12:
Најголемиот дел од модерните сложувалки се направени од картон поради тоа што тие се полесни и поевтини за масовно производство отколку дрвените модели. На картонот, пред тој да се исече, се лепи зголемена фотографија, репродукција на слика или некое друго дводимензионално уметничко дело. Потоа картонот се става во преса. Од пресата низ картонот се прободуваат сечила обложени со челик со посакувана форма, сè додека картонот целосно не се исечи. Оваа процедура е слична на онаа за правење на колачиња со форми, со помош на калап за колачиња. Но силата која тука се користи е многу поголема. За сечилата на калапот да навлезат во картон од типична сложувалка од 100 парчиња, потребна е преса што може да произведи сила од 700 тони. Калапот за сложувалки е рамна површина, често направена од шперплоча на која се исечени или жигосани отвори со иста форма како и сечилата кои се користат. Овие сечила се прикачуваат на отворите и се прикриени со материјал за истиснување, обично пенест каучук, кој ги истиснува исечените парчиња од сложувалката.
 
На почетокот на 1930тите1930-тите години, сложувалките се сечеасечеле со големи хидраулични преси кои сега чинат стотици илјади американски долари[[долар]]и. Парчињата беабиле добро исечени и убаво се поклопуваавклопувале едни со други, но поради високата цена, само големите компании беабиле во можност да произведуваат сложувалки. Поновиот дизајн на преси со валјаци го постигнува истиот ефект за помала цена. До 1960тите1960-тите години, најголемиот произведувач на сложувалки бил Тауер Прес (Tower Press), купен од Вадингтонс (Waddingtons) во 1969 година.
[[Image:jigsaw puzzling at OCP.jpg|thumb|left|300px|Составувањe сложувалка]]
 
Ред 22:
[[Image:Puzzle Krypt-2.jpg|210px|thumb|right|Сложувалка без слика]]
 
Сложувалките обично имаат големини од 300, 500, 750 и 1000 парчиња. Најголемата комерцијална сложувалка има 32 256 парчиња и димензии од 544цм544 см и 192цм192 см. Најчестиот распоред за сложувалките со 1000 парчиња е 38 парчиња на 27 парчиња, со вкупно 1 026 парчиња. Повеќето од сложувалките со 500 парчиња имаат распоред од 27 парчиња на 19 парчиња. Детските сложувалки се произведуваат во најразлични големини, според бројот на парчиња. Некои сложувалки се двострани и можат да се решаваат на која било страна. Ова ја отежнува работата, затоа што не може да се знае со сигурност дали парчето е свртено и споено со другите парчиња на точната страна.
 
Исто така, постојат семејни сложувалки, кои имаат 400 парчиња со три различни големини, големи, средни и мали. Парчињата се поставени од големи кон мали, движејќи се во една насока, или кон центарот на сложувалката. Ова им овозможува на едно семејство, или на играчи со различно ниво на вештина, да ја составуваат сложувалката истовремено. Овој посебен вид сложувалки го произведуваат компаниите како Спрингбок (Springbok), Кобл Хил (Cobble Hill), Рaвенсбугер (Ravensburger) и Санс Аут (Suns Out).
Ред 30:
Друг вид сложувалка, која се смета за тродимензионална се топките-сложувалки. Како и дводимензионалните служувалки, топките често се направени од пластика и составените парчиња формираат еден слој, но крајната форма е тродимензионална фигура. Повеќето од топките-сложувалки имаат форми кои претставуваат некои сферни фигури како Земјата и Месечината, и историски глобуси.
 
Постојат исто така компјутерски верзии на сложувалки. Предноста е во тоа што не постои ризик од губење на парчињата и исто така не е потребно да се расчитуваатрасчистуваат. Многу од компјутерските сложувалки не овозможуваат ротирање на парчињата, па така сите парчиња се точно насочени. Така, овие сложувалки се значително полесни од обичните сложувалки со ист број парчиња.
 
== Парчиња ==
Ред 37:
[[Image:3D Jigsaw Puzzle.jpg|thumb|Трoдимензионална сложувалка ]]
 
Многу сложувалки се сметаат како „потполно влкопувачки“вклопувачки“. Ова значи дека соседните парчиња се поврзуваат на таков начин што ако се помести хоризонтално едно парче, се поместуваат сите, и тие остануваат споени. Понекогаш нивната врска е доволно цврста за да може да се крене еден составен дел, држејќи само едно парче.
 
Парчињата на некои од сложувалките кои целосно се вклопуваат имаат слична форма, со заоблени јазичиња на спротивните краеви. Страните кои се допираат до нив имаат соодветно исечени празнини во кои влегуваат јазичињата од соседните парчиња. Други сложувалки кои целосно се вклопуваат можат да имаат јазичиња и празнини кои се различно распоредени на секое парче, но тие обично имаат четири страни, па така бројот на јазичиња и празнини може да достигне до четири. Сложувалките кои целосно се вклопуваат и чии парчиња имаат исти форми, често наречени „Јапонски стил“, се најтешки, затоа што разликата во формата на парчињата може да биде многу мала.
Ред 47:
== Потенцијална превенција на Алцхајмеровата болест ==
 
Според Друштвото за [[Алцхајмерова болест]] во [[Канада]], решавањето сложувалки е еден од многуте активности кои можат да помогнат да се одржи мозокот активен и кои можат да придонесат во намалувањето на ризикот од Алцхајмерова болест.
 
== Светски рекорди ==
 
Најголемата комерцијално достапна сложувалка во светот бешебила произведена од германската компанија Равенсбургер (Ravensburger) во септември 2010 година. Таа прикажува 32 дела на американскиот уметник Кит Харинг, содржи 32 356 парчиња и кога ќе се состави има димензии од 544цм544 см и 192цм192 см. Сложувалката со најголеми димензии достигнува површина од 5 428,8 м2 (58, 435 квадратни стапки) и има 21 600 парчиња. Секое парче има димензии од 50цм50 см и 50цм50 см, максимална големина која е забележана во Гинисовата книга на рекорди. Сложувалката ја составијасоставиле 777 души, на 3 ноември 2002 година, на поранешниот аеродром Каи Так во [[Хонг Конг]].
 
==Наводи==
{{наводи}}
 
== Надворешни врски ==
{{commons|Jigsaw puzzle}}
* [https://web.archive.org/web/20001018215553/http://www.jigsaw-puzzle.org/index.html Jigsaw-puzzle.org] at Wayback Machine (November 2000)
* [http://www.jigsaw2order.com/resources.html Jigsaw puzzle resources]
* [https://im-a-puzzle.com/ I'm a puzzle] - Tool for creating online jigsaw puzzles
* [https://pazl.info/ Free Online Jigsaw puzzles]
* [https://www.martinpuzzle.com/en First jigsaw puzzle in the world with more than 50000 pieces]
* [https://www.rieselprime.de/wiki/Main_Page Jigsaw Puzzles Wiki] - Database for jigsaw puzzles with many pictures
 
[[Категорија:Игри]]