Википедија

Азербејџан: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
Нема опис на уредувањето
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
{{во изработка}}
{{Инфокутија за држава
| conventional_long_name = Република Азербејџан
| native_name common_name = {{native name|az|Azərbaycan Respublikası}}Азербејџан
| common_name native_name = Азербејџан{{native name|az|Azərbaycan Respublikası}}
| national_mottoimage_flag = Flag of Azerbaijan.svg
| alt_flag = Три подеднакво големини хоризонтални линии на сина, црвена и зелена боја, со бела полумесечина и осум-кратка ѕвезда во центарот
| national_anthem = {{vunblist |''[[Azərbaycan marşı]]'' |{{small|"Марш на Азербејџан"}}|<center>[[File:National Anthem of the Republic of Azerbaijan instrumental.ogg]]</center>}}▼
| image_flag image_coat = FlagEmblem of Azerbaijan.svg
| image_coat symbol_type = Coat of arms ofНационален Azerbaijan.svgгрб
| image_mapnational_motto = <!-- The =Republic Europe Locationof Azerbaijan.svg has no official, constitutionally fixed motto -->
▲| national_anthem = {{vunblist |''[[Azərbaycan marşı]]'' |{{small|"„''Марш на Азербејџан"''“}}|<center>[[File:NationalAzərbaycan Anthem of the Republic of Azerbaijanmarşı instrumental.ogg|center]]</center>}}
| capital = [[Баку]]▼
| image_map = Azerbaijan with Nagorno Karabakh region.svg
|latd=40 |latm=22 |latNS=N |longd=49 |longm=53 |longEW=E
| map_caption = Местоположба на Азербејџан (зелено) и [[Република Арцах|Арцах]]<ref group=lower-alpha name="region"/> (светло зелено).
▲| capital = [[Баку]]
| largest_city = capital
| coordinates = {{Coord|40|25|N|49|50|E|type:city}}
| official_languages = [[Азербејџански јазик|азербејџански]]
| languages_type = Јазик за меѓуетничка <br />комуникација
| ethnic_groups_year = 2009<ref name="auto">[https://web.archive.org/web/20131110034957/http://www.azstat.org/statinfo/demoqraphic/az/AP_/AZ_1.shtml The State Statistical Committee of the Azerbaijan Republic, The ethnic composition of the population according to the 2009 census.] {azstat.org</ref>
| languages = [[руски јазик|руски]]
| ethnic_groups = {{Unbulleted list |91.60% [[Азери]] |2.02% [[Лезгини]]|1.35% [[Ерменци]]|1.34% [[Руси]]|1.26% [[Талиши]]|item3_style=padding-top:0.2em;line-height:1.2em|2.43% останати}}
<!--|minority_languages = [[руски јазик|руски]] -->
| languages_type = Етнички малцински јазици
| government_type = [[претседателски систме|Претседателска република]]
| languages = [[ерменски]], [[аварски јазик|аварски]], [[Будухски јазик|будухски ]], [[грузиски]], [[јудеотатски јазик|јудеотатски ]], [[Хиналушки јазик|хиналушки]], [[курдски]],и.т.н.
| leader_title1 = [[Престедател на Азербејџан|Претседател]]▼
| demonym = Азербејџан
| government_type = {{nowrap|[[Унитарна држава|Унитарна]]}} {{nowrap|[[полупретседателска држава|полупретседателска]]<ref name="LaPorte2016">{{cite book |last=LaPorte |first=Jody |author-link=<!-- Jody LaPorte --> |year=2016 |chapter=Semi-presidentialism in Azerbaijan |editor1-last=Elgie |editor1-first=Robert |editor1-link=Robert Elgie (academic) |editor2-last=Moestrup |editor2-first=Sophia |editor2-link=Sophia Moestrup |title=Semi-Presidentialism in the Caucasus and Central Asia |location=London |publisher=[[Palgrave Macmillan]] |publication-date=15 May 2016 |pages=91–117 |doi=10.1057/978-1-137-38781-3_4 |isbn=978-1-137-38780-6 |lccn=2016939393 |oclc=6039791976 |quote=''LaPorte'' ја испитува динамиката на полупретседателството во Азербејџан. Режимот на Азербејџан е хибриден, во кој полупретседателските институции функционираат во поголем контекст на авторитаризмот. Авторот ги споредува формалните уставни одредби со практиката на политиката во земјата, што укажува на тоа дека формалните и неформалните извори на авторитет се собираат за да ги подобрат ефективните овластувања на претседателството. Во прилог на значителни формални овластувања утврдени во Уставот, претседателот на Азербејџан, исто така, има корист од поддршката на владејачката партија и неформалните мрежи за семејно и покровителство. LaPorte завршува со дискусија за теоретските импликации на оваа симбиоза помеѓу формалните и неформалните институции во полу-претседателскиот режим на Азербејџан. |ref=harv }}</ref> [[република]]}} под [[Авторитаризам|авторитаристички режим]]<ref>{{cite web |title="Freedom in the World 2018 – Azerbaijan" |url=https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2018/azerbaijan|website=freedomhouse.org |publisher=Freedomhouse |accessdate=7 October 2018 |language=en}}</ref>
▲| leader_title1 = [[Престедател на Азербејџан|Претседател]]
| leader_name1 = [[Илхам Алиев]]
| leader_title2 = [[ПремиерЗаменик-престедател на Азербејџан|ПремиерЗаменик-претседател]]
| leader_name2 = [[НоврузМехрибан МамадовАлијева]]
| sovereignty_typeleader_title3 = [[РаспаѓањеПремиер на СССРАзербејџан|Независност]] {{nobold|од}} [[СССРПремиер]]
| established_event1leader_name3 = Објавена[[Новруз Мамадов]]
| legislature = [[Национално собрание на Азербејџан|Национално собрание]]
| established_date1 = 30 август 1991
| sovereignty_type = [[Историја на Азербејџан|Историја ]]
| established_event2 = Завршена
| established_event1 = [[Азербејџанска Демократска Република|Демократска Република]]
| established_date2 = 18 октомври 1991
| area_km2established_date1 = 28 мај = 866001918
| established_event2 = [[Азербејџанска Советска Социјалистичка Република|Советска Социјалистичка Република]]
| area_sq_mi = 33436 <!--Do not remove [[WP:MOSNUM]]-->▼
| area_rankestablished_date2 = 28 април = 113-та1920
| established_event3 = Независност од [[Советскиот Сојуз]]
| area_magnitude = 1 E9▼
| percent_waterestablished_date3 = 1.6%{{plainlist|
*30 август 1991 (декларација)
| population_estimate = 9,164,600<ref>{{цитирана веб страница | last = | first = | authorlink = | coauthors = | title =''The International Population Day'', The demographic situation in Azerbaijan | work = | publisher =Azstat| year =2011 | url = http://www.azstat.org/press_reliz.php?id=996 | doi = | accessdate = 2011-07-11}}</ref><ref name=census>[http://www.azstat.org/statinfo/demoqraphic/en/AP_/1_5.xls Censuses of Republic of Azerbaijan 1979, 1989, 1999, 2009]</ref>
*18 октомври 1991 (независност)
| population_estimate_year = 2011
*25 декември 1991 (целосно)}}
| population_estimate_rank = 89-ва
| established_event4 = [[Алматинска декларација (1991)|Полно членство во ЗНД]]
| population_census = 7,953,438<ref name=census/>
| established_date4 = 21 декември 1991
| population_census_year = 1999
| established_event5 = [[Резолуција на Советот за безбедност на Обединетите нации 742|Прифатена од]] [[ООН]]
| population_density_km2 = 106▼
| Gini_rankestablished_date5 = 2 март =1992▼
| population_density_sq_mi = 274 <!--Do not remove [[WP:MOSNUM]]-->
| established_event6 = {{nowrap|Усвојување на [[Устав на Азербејџан|Уставот ]]}}
| population_density_rank = 100-та
| GDP_PPP_yearestablished_date6 = 201112 ноември 1995
| area_km2 = 86600
| GDP_PPP = $94.318 милијарди<ref name=imf2>{{цитирана веб страница|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2011&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=912&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=45&pr.y=0 |title=Azerbaijan|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2011-04-12}}</ref>
| GDP_PPP_rankarea_rank = 77-ма111th
| GDP_PPP_per_capitaarea_sq_mi = $10,34033436 <ref!--Do name=imf2/not remove [[WP:MOSNUM]]-->
| GDP_PPP_per_capita_rankpercent_water = 88-ма1.6
| population_estimate = 10,000,000<ref>{{cite web|url=http://www.yap.org.az/az/view/news/32999/azerbaycan-ehalisinin-sayi-10-milyon-nefere-chatib |title=Azərbaycan əhalisinin sayı 10 milyon nəfərə çatıb |language=Azerbaijani |publisher=The New Azerbaijan Party |date=6 April 2019}}</ref>
| GDP_nominal = $72.189 милијарди<ref name=imf2/>
| GDP_nominal_rankpopulation_estimate_year = 77th2019
| GDP_nominal_yearpopulation_estimate_rank = 201191-ва
▲| population_density_km2 = 106115
| GDP_nominal_per_capita = $7,914<ref name=imf2/>
▲| area_sq_mi population_density_sq_mi = 33436293 <!--Do not remove [[WP:MOSNUM]]-->
| GDP_nominal_per_capita_rank = 88-ма
| Gini population_density_rank = 33.7 <!--number only-99->ва
| Gini_yearGDP_PPP = $178.470&nbsp;милијарди <ref name= 2008"imf2">
{{cite web
| Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->▼
|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=54&pr.y=17&sy=2016&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=912&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=
| Gini_ref =<ref name="wb-gini">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index|publisher=World Bank |accessdate=2 March 2011}}</ref>▼
|title=World Economic Outlook Database, October 2018
▲| Gini_rank =
|publisher=[[ММФ]]
| HDI_year = 2013<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->▼
|website=IMF.org
| HDI_change = decease<!--increase/decrease/steady-->
|access-date=5 March 2019
| HDI = 0.747 <!--number only-->▼
}}</ref>
| HDI_ref =<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdrstats.undp.org/en/countries/profiles/AZE.html|title=Human Development Index, 2012 Update|year=2011|publisher=United Nations|accessdate=15 јуни 2012}}</ref>▼
| HDI_rank GDP_PPP_year = 76та2018
| currency GDP_PPP_rank = [[Азербејџански манат|Манат]]73-та
| currency_codeGDP_PPP_per_capita = AZN$17,954<ref name=imf2/>
| time_zoneGDP_PPP_per_capita_rank = =75th
| utc_offsetGDP_nominal = $45.592 =милијарди +4<ref name=imf2/>
| time_zone_DSTGDP_nominal_year = 2018
| utc_offset_DSTGDP_nominal_rank = +588-ма
| demonym GDP_nominal_per_capita = $4,586<ref name= Азербејџанецimf2/ Азер>
| drives_on GDP_nominal_per_capita_rank = десно106th
| cctldGini = 16.6 <!--number = [[.az]]only-->
| calling_codeGini_year = 9942005
| footnotesGini_change = =<!--increase/decrease/steady-->
▲| Gini_ref = =<ref name="wb-gini">{{cite web |url=httphttps://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/?locations=AZ |title=GiniGINI index (World Bank Indexestimate)|publisher=[[World Bank]]|website=data.worldbank.org |accessdateaccess-date=25 March 20112019}}</ref>
▲| area_magnitudeGini_rank = 1 E9=
▲| HDI = 0.747757 <!--number only-->
▲| HDI_year = 20132017<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
▲| Gini_change HDI_change = steady<!--increase/decrease/steady-->
▲| HDI_ref = =<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdrstatshdr.undp.org/ensites/countriesdefault/profilesfiles/AZE2016_human_development_report.htmlpdf|title=Human Development Index,Report 20122016 Update– "Human Development for everyone"|yeardate=20112016|accessdate=21 March 2017|publisher=United Nations|accessdate=15 јуниDevelopment 2012Programme}}</ref>
| HDI_rank = 80-та
| currency = [[Азербејџански манат|манат]] (₼)
| currency_code = AZN
| time_zone = [[Време во Азербејџан|AZT]] ([[UTC+04:00]])
| utc_offset_DST =
| drives_on = десно
| calling_code = [[Повикувачки броеви во Азербејџан|+994]]
| cctld = [[.az]]
| today =
}}
 
'''Азејбејџан''' ([[азербејџански]]: ''Azərbaycan''), или официјално '''Република Азејбејџан''' ([[азербејџански јазик|азербејџански]]: ''Azərbaycan Respublikası'') — земја во регионот на [[Јужен Кавказ]] во [[Евроазија]] на раскрсница помеѓу [[Источна Европа]] и [[Западна Азија]]<ref>Иако честопати е политички усогласена со Европа, Азербејџан генерално се смета дека е барем претежно во Југозападна Азија географски, со северниот дел, поделен со стандардната граница Азија-Европа, [[Голем Кавказ]]. Обединетите нации во својата [http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm класификацијата на светски региони] го става Азербејџан во Западна Азија; [[„Светска книга на факти“ на ЦИА]] ја става претежно во Југозападна Азија [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/aj.html] и ''[http://www.m-w.com/dictionary/Azerbaijan Merriam-Webster's Collegiate Dictionary]'' на двата континенти; [http://www.nationalgeographic.com/xpeditions/atlas/index.html?Parent=asia&Rootmap=azerba&Mode=d&SubMode=w NationalGeographic.com], и ''[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46781/Azerbaijan Encyclopædia Britannica]'' исто така, ја сместува Грузија во Азија. Спротивно на тоа, некои извори го ставаат Азербејџан во Европа како што е [http://worldatlas.com/webimage/countrys/eu.htm Worldatlas.com].</ref>Земјата е опколена од [[Каспиското Море]] на исток, и граничи со [[Русија]] на север, [[Грузија]] на северозапад, [[Ерменија]] на запад и [[Иран]] на југ. Ексклавата [[Нагорно-Карабах]] е опколена од [[Ерменија]] на север и исток, [[Иран]] на југ и запад, и има граница со должина од 11 километри со [[Турција]] на северозапад.
 
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Азербејџан“