Википедија

Банатска Република: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
Поново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
Создадено преведувајќи ја страницата „Банатска република“
 
дополненија
Ред 1:
{{Infobox Former Country
 
|conventional_long_name = Банатска Република
{| class="infobox geography vcard" style="border-spacing: 0px; padding: 0px 0px; width: 300px; font-size:85%; line-height:130%;" cellspacing="0px"
|native_name = <!--
! colspan="4" style="text-align:center; background-color:#EEDD82; color:black; font-size:145%" |<small>Банатска република</small>
-->''Banater Republik''{{nbsp|2}}<small>([[Германски јазик|германски]])</small><br/><!--
|-
-->''Bánáti Köztársaság''{{nbsp|2}}<small>([[Унгарски јазик|унгарски]])</small><br/><!--
| colspan="4" style="text-align:center;" |
-->''Republica bănățeană''{{nbsp|2}}<small>([[Романски јазик|романски]])</small><br/><!--
|-
-->''Banatska republika''{{nbsp|2}}<small>([[Српски јазик|српски]]&ndash;[[Хрватска азбука|латиница]])</small><br/><!--
| colspan="4" style="border-top: solid 1px #ccd2d9; vertical-align: top; text-align: center; font-size: 95%; padding:0.6em 0em 0em 0em;" |[[Датотека:Banat_Republic_bgiu.png|граничник|250x250пкс]]<br /><br /><small>Територија Банатске републике упоређена са модерним државним границама</small>
-->Банатска република{{nbsp|2}}<small>(српски&ndash;[[Српска азбука|кирилица]])</small>
|-
|common_name = Бант
! colspan="4" style="background-color:#EEDD82; text-align:center; color:black" |Географија
|status = Непризнаена држава<br/>Клиентска држава на [[Прва Унгарска Република|Унгарската република]] (1918)<br/>Клиентска држава на [[Кралство Југославија|Кралството СХС]] (1918–1919)
|-
|legislature = <nowiki>Народен совет</nowiki>
| colspan="4" style="border-top: solid 0px #ccd2d9; vertical-align: top; text-align: center; font-size: 95%;" |
|stat_pop1 = 1580000
|-
|stat_year1 = 1918
| colspan="2" style="border-top: solid 0px #ccd2d9; padding: 0.0em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: left;" |'''[[Континент]]'''
|currency = [[Австроунгарска круна]]
| colspan="2" style="border-top: solid 0px #ccd2d9; padding: 0.0em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" |[[Европа]]
|p1 = Земјите на круната на Свети Стефан
|-
|flag_p1 = Flag of Hungary (1915-1918; angels; 3-2 aspect ratio).svg
| colspan="2" style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: left;" |'''[[Регија]]'''
|s1 = Банат, Бачка и Барања
| colspan="2" style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" |[[Средња Европа]]
|flag_s1 = Flag of Yugoslavia (1918–1943).svg
|-
|s2 = Француска администрација на Банат
| colspan="4" style="border-top: solid 1px #ccd2d9; vertical-align: top; text-align: center; font-size: 95%;" |
|flag_s2 = Flag of France (1794-1815).svg
|-
|location_map = <center>
| colspan="2" style="border-top: solid 0px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" |'''[[Главни град]]'''
{{Image label begin |width=240 |image=Banat_Republic_bgiu.png}}
| colspan="2" style="border-top: solid 0px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" |[[Темишвар]]
{{Image label |scale=240 |x=0.200 |y=0.150 |text=[[Hungary|Modern<br/>Hungary]]}}
|-
{{Image label |scale=240 |x=0.800 |y=0.300 |text=[[Romania|Modern<br/>Romania]]}}
! colspan="4" style="background-color:#EEDD82; text-align:center; color:black" |Друштво
{{Image label |scale=240 |x=0.300 |y=0.675 |text=[[Serbia|Modern<br/>Serbia]]}}
|-
{{Image label |scale=240 |x=0.400 |y=0.425 |text=Banat<br/>Republic}}
| colspan="2" style="border-top: solid 0px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: left;" |'''[[Службени језик]]'''
{{Image label end}}
| colspan="2" style="border-top: solid 0px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" |[[Немачки језик|немачки]], [[Румунски језик|румунски]], [[Српски језик|српски]], [[Мађарски језик|мађарски]]
{{smaller|Прогласената република во однос на денешните граници.}}
|-
</center>
| colspan="2" style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: left;" |'''[[Религија]]'''
|image_flag = Socialist red flag.svg
| colspan="2" style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" |[[православље]], [[католицизам]], [[протестантизам]]
|flag_type = Употребено знаме за време на прогласувањето на републиката
|-
|capital = [[Темишвар]]
! colspan="4" style="background-color:#EEDD82; text-align:center; color:black" |Политика
|national_anthem = ''[[Химна на Унгарија]]''<br/>''[[Марсељеза]]''
|-
|common_languages = '''Најчести:'''<br/>[[Австриски германски]], [[Унгарски јазик|унгарски]], [[Швапски германски]]<br/>'''Помалку зборувани:'''<br/>[[Романски јазик|романски]], [[Српски јазик|српски]], [[Словачки јазик|словачки]], [[Русински јазик|русински]], [[Хрватски јазик|хрватски]], [[Француски јазик|француски]], [[Банатски бугарски дијалект|банатски бугарски]]
| colspan="2" style="border-top: solid 0px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0 0; vertical-align: top; text-align: left;" |'''[[Облик државе]]'''
|demonym = Банатски
| colspan="2" style="border-top: solid 0px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0 0; vertical-align: top;" |Република
|government_type = Република
|-
|title_leader = Главен комесар
| colspan="2" style="padding: 0 1em 0.4em 0; text-align:left;" |&nbsp;—&nbsp;Председник
|leader1 colspan="2" style="padding: 0 1em 0.4em 0; text-align:left;" |[[Ото Рот]]
|year_leader1 = 1918–1919
|-
|era = [[Прва светска војна]]<br />[[Револуции и интервенции во Унгарија (1918–20)]]
! colspan="4" style="background-color:#EEDD82; text-align:center; color:black" |Историја
|date_start = 31 октомври – 2 ноември
|-
|year_start = 1918
| colspan="2" style="border-top: solid 0px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0 0; vertical-align: top; text-align: left;" |'''[[Историјско доба]]'''
|event_start = Прогласена
| colspan="2" style="border-top: solid 0px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0 0; vertical-align: top" |Савремено доба
|date_end = 20 февруари
|- style="padding: 0 1em 0 0; text-align:left;"
|year_end = 1919
| colspan="2" |&nbsp;—&nbsp;Оснивање
|event_end = Распуштање на владата
| colspan="2" |[[1918]].
|today = {{flag|Romania}}<br />{{flag|Serbia}}<br />{{flag|Hungary}}
|- style="padding: 0 1em 0 0; text-align:left;"
}}
| colspan="2" |&nbsp;—&nbsp;Укидање
'''Банатска Република''' — краткотрајна држава, која била прогласена на 31 октомври 1918 година во [[Темишвар]], по колапсот на [[Австро-Унгарија]].
| colspan="2" |[[1918]].
|- style="padding: 0 1em 0 0; text-align:left;"
|-
! colspan="4" style="background-color:#EEDD82; text-align:center; color:black" |Географске и друге карактеристике
|-
| colspan="2" style="border-top: solid 0px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0 0; vertical-align: top; text-align: left;" |'''[[Становништво]]'''
| colspan="2" style="border-top: solid 0px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0 0; vertical-align: top; text-align: left;" |1.582.133
|-
! colspan="4" style="background-color:#EEDD82; text-align:center; color:black" |Земље претходнице и наследнице<br /><br />
|-
| colspan="2" style="text-align: left;" |<strong>Претходнице:</strong>
| colspan="2" style="text-align: right;" |<strong>Наследнице:</strong>
|-
| width="5" |[[Датотека:Flag_of_Serbian_Vojvodina.svg|граничник|22x22пкс]]
| style="border-left-style:hidden;" width="145" |<span style="float:left; text-align:left;"><small>[[Војводство Србија и Тамишки Банат]] ([[Хабзбуршка монархија]])</small></span>
| style="border-right-style:hidden;" width="145" |<span style="float:right; text-align:right;"><small>[[Банат, Бачка и Барања]]</small></span>
| width="5" |<span style="float:right; text-align:right;">[[Датотека:State_Flag_of_Serbia_(1882-1918).svg|граничник|22x22пкс]]</span>
|}
[[Податотека:Banat_republic-sr.png|мини|250x250пкс|Детална карта на Република Banatska]]
[[Податотека:Banatia-sr.png|мини|250x250пкс|Предложената мапа на Република Banatia (предлог беше ставен напред од страна на Германците од Банат во Mirovne конференција во Париз на 1920-тите години. години)]]
'''Банатска Република''' била краткотрајна држава која била прогласена на 31. октомври 1918 година. во [[Темишвар]], по колапсот [[Австро-Унгарија|на Австро-Унгарија]].
 
== Историја ==
По прогласувањето на републикатаБанатска Република, бил формиран Банатски народен совет, кој се состоел од по пет претставници од следните нации кои живееле на територијата на [[Банат]]: [[Германци]], [[Унгарци]], [[Срби]] и [[Романци]].
 
ГраѓанскииотГлавниот доверителкомесар на новоформираната Републикарепублика станал доктор [[Ото Рот]], додека за воен командант бил избран [[Алберт Барт]].<ref>{{Наведена Унгарскатамрежна страница|url=https://web.archive.org/web/20171125184643/https://adevarul.ro/locale/timisoara/povestea-republicii-banatene-forma-statala-supravietuit-patru-luni-fost-proclamata-avocat-evreu-sfarsitul-primului-razboi-mondial-1_5a1735a85ab6550cb876a032/index.html|title=Povestea Republicii Bănăţene, forma statală care a supravieţuit patru luni. A fost proclamată de un avocat evreu la sfârşitul Primului Război Mondial {{!}} adevarul.ro|date=2017-11-25|work=web.archive.org|accessdate=2019-04-20}}</ref> Унгарската влада веднаш ја признала независноста на Банатската република. Подршката за создавање на БанатскаБанатската република од страна на Унгарија била со цел да се задржи северниот Банат, и да се намали определувањето на тамошното население за припојување кон јужнословенската држава.
 
Банатскиот народен совет организирал воени одреди и цивилна стража на 4 ноември истата година. целтаЦелта за формирањенаформирање на воените одреди била воспоставување на контрола врз целата територија на Банат. Сепак, Банатска република траела кратко, по неколку дена, војската на [[Кралство Србија|Кралството Србија]] влегла во Банат и го приклучила како своја територија и тоа било крај на Банатската република. Неколку месеци подоцна, територијата на Банат била поделена меѓу [[Кралството СХС]] и [[Романија]], земајќи ги во предвид прогласот на Големото народно собрание во [[Нови Сад]] и резолуцијарезолуцијата од Алба Јулија.
 
Во април 1920 година, Германците од Банат поднеле барање до [[Париска мировна конференција (1919)|Париската мировна конференција]], да се обнови републиката, под име ''Република Банатија''. Според ова барање, обновената република, освен Банат, би ја вклучила и соседната Бачка, и би била поделена на кантони слично на Швајцарија, во кои би управувале представницитепретставниците на мнозинската етничка група од секој кантонт.<ref>{{Наведено списание|last=Kókai|first=Sándor|date=2009|title=Illúziók és csalódások: a Bánsági Köztársaság|url=|journal=Közép-Európai Közlemények|language=унгарски|volume=2|pages=63–74}}</ref> Овој предлог бил отфрлен од страна на Париската мировната конфренција.
 
== Демографија ==
Република Банат броела 1.582.133 жители, од кои:
 
* 592.049 (37,42%) [[Романци]]
* 387.545 (24,50%) [[Германци]]
* 284.329 (17,97%) [[Срби]]
* 242.152 (15,31%) [[Унгарци]]
* имало и помал број на помали етнички групи во кои спаѓале [[Словаци]], [[Хрвати]], [[Русини]] и други.
 
Според религија, населението во Република Банат било:
 
* 855.852 (54,10%) [[Православие|православни христијани]]
* 591.447 (37,38%) католиците[[католици]]
* членови на помали верски заедници како [[Калвинизам|калвинисти]], [[Лутеранство|лутерани]], и [[Евреи]].
 
== Наводи ==
<references />
 
== Литература ==
Ред 101 ⟶ 84:
== Поврзано ==
 
* [[Банат]]
* [[Српско-унгарска република Барања-Бaja]]
* [[Република Прекмурје]]
 
== Надворешни врски ==
 
<br />
[[Категорија:Поранешни држави на Балканот]]
[[Категорија:Поранешни непризнаени држави]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Банатска_Република“