Моноспитово: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Отстрането уредувањето на Vase1531 (разговор), вратено на последната верзија на Инокентиј
Ознака: Отповикување
Ред 38:
[[Податотека:Evangelical Church (Monospitovo).jpg|thumb|десно|[[Евангелска црква (Моноспитово)|Евангелска црква]]]]
 
Во текот на [[19 век]], селото било чисто македонско. Во „[[Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника]]“ , издадена во [[Цариград]] во [[1878]] година и статистиката на машкото население од [[1873]], селото се состоело од 120 семејства и 437 жители [[Македонци]]<ref name="БИМ">{{БИМ}}</ref><ref>Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г., Македонски научен институт, София, 1995, стр. 188-189.</ref>Според статистиката на [[Васил К’нчов]] („[[Македонија. Етнографија и статистика]]“) во [[1900]] година селото имало 13001.300 жители [[Македонци]]<ref name="БИМ">{{БИМ}}</ref><ref name=":0">[http://www.promacedonia.org/vk/vk_2_10.htm Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 160.]</ref>.
 
Освен странските пропаганди, во Моноспитово исклучливо силна била и [[Протестантска пропаганда во Македонија|протестантската пропаганда]]. [[Евангелско-методистичка црква (Моноспитово)|Евангелската црква]] била отворена во [[1884]] година. Еден од најзаслужните за ширењето на протестантството имале Ставре Тимов, богат граѓанин од [[Струмица]], кој во Моноспитово имал и свој чифлик и Спасо Бушев од самото село. Освен црква, во селото било отворено и протестантско училиште во [[1890]] година<ref name="ССНИ">Манол Пандевски - Ѓорѓи Стоев - Трнката, Струмица и Струмичко низ историјата, Струмица, 1969.</ref>. Во теекот на овој период значително пораснал и конфликтот на грчката црква против протестантите. Така, во 1884 година во дворот на Спасо Бушев се собрале поголема група селани, за да чујат што ќе им кажат протестантските мисионери, по клеветите од владиката, биле затворени десет лица, осум од Моноспитово и двајца од Струмица<ref name="ССНИ"></ref>.
 
Селото било под влијание на [[Бугарска егзархија|Бугарската егзархија]]. Според податоците на секретарот на егзархијата [[Димитар Мишев (публицист)| Димитар Мишев]] („[[La Macédoine et sa Population Chrétienne]]“) во [[1905]] година во селото живеале 976 македонски егзархисти и 184 македонски протестанти. Освен тоа, во селото работело и едно егзархиско училиште<ref name="БИМ">{{БИМ}}</ref><ref name=":1">Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 106-107.</ref>.
 
По создавањето на [[ВМОРО]], раководители на месниот комитет станале [[Атанас Галев]], Трајко Барбутов - Штерко, Мито Маневски и Андон Попов<ref>[http://macedonian.atspace.com/knigi/adz_sp.htm „Премрежињата на македонското револуционерно движење - Спомени“, Скопје, 2006 г., Спомени на Атанас Џолев]</ref>. Во меѓусебните дописи, тие за месните села употребувале псевдоними. Така, за селото Моноспитово го употребувале псевдонимот „Беласица“. Тие биле стрелани од српска милиција на [[25 мај]] [[1925]] година меѓу градот Струмица и селото Дабиле, поради нивната револуционерна ангажираност во ВМРО на [[Тодор Александров]]<ref>ПОМАЛКУ ПОЗНАТИ РЕВОЛУЦИОНЕРНИ ДЕЈЦИ ОД СТРУМИЦА И СТРУМИЧКО ВО ВРЕМЕТО ОД ОСНОВАЊЕТО НА МАКЕДОНСКАТА РЕВОЛУЦИОНЕРНА ОРГАНИЗАЦИЈА ДО ПОЧЕТОКОТ НА БАЛКАНСКИТЕ ВОЈНИ (1893 – 1912/13), Бранко Ѓоргиев</ref><ref>Гелев, Димитар. Белиот Терор во Југоисточна Македонија 1910-1941, Друштво за наука и уметност, Штип 1991, стр. 246.</ref>. Во средината на декември 1905 година, војводата [[Крсто Ѓоргиев Новоселски]] најпрвин бил опкружен во село Костурино, но тој успеал ранет од престелката да побегне во Моноспитово, каде откако повторно бил опкружен од турската војска, тој се самоубил. Во август [[1907]] година бил свикан редовен околиски конгрес во близина на селото [[Куклиш]], но поради предавство на еден грчки агент, следувала битка во која тројца комити со потекло од Моноспитово биле убиени. Комитетот бил повторно откриен кон крајот на [[1909]] година од [[Христо Чернопеев]] и [[Михаил Думбалаков]], а на чело застанал стариот деец [[Христо Џолев]]<ref>Думбалаковъ, Михаилъ. Презъ пламъцитѣ на живота и революцията, томъ II, София, 1937, стр. 65</ref>.
Ред 96:
| 1
|-
|}
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:<ref>Население на Република Македонија според изјаснувањето за етничката припадност, по населени места, според пописите на население 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 1994 и 2002 година (согласно територијалната организација од 1996 година) *Државен завод за статистика http://makstat.stat.gov.mk.</ref>
{| class="wikitable"
!Година
!1900
!1948
!1948
!1953
!1961
!1971
!1981
!1991
!1994
!2002
|-
|'''Население'''
|1.300<ref name=":0" />
|1.160<ref name=":1" />
|1.356
|1.519
|1.708
|1.825
|1.784
|1.964
|1.872
|1.803
|}
 
Ред 108 ⟶ 134:
== Културни и природни знаменитости ==
[[Податотека:BorisTrajkovski1.jpg|thumb|right|150px|Вториот претседател на Македонија, [[Борис Трајковски]]]]
* [[Црква „Св. Константин и Елена“ - Моноспитово |Црква Св. Константин и Елена]], една од најстарите во регионот која била изградена во [[1838]] година, а зографисана во [[1858]] година од зограф [[Андон Петрович]] отод село Гари.
* [[Евангелско-методистичка црква (Моноспитово)|Евангелско-методистичка црква]]
* [[Евангелска црква (Моноспитово)|Евангелска црква]]