Актин: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
текст и шаблон
сНема опис на уредувањето
Ред 19:
'''Актин''' — [[Белковинска фамилија|фамилија]] на [[Глобуларни белковини|глобуларни]] мултифункционални [[Белковина|белковини (протеини)]] кои формираат [[Микрофиламент|микрофиламенти]]. Се среќава во скоро сите [[Еукариоти|еукариотски клетки]] (единствениот исклучок се сперматозоидите на [[Цевчести црви|цевчестите црви]]), каде може да биде присутен во концентрации над 100 μm.
 
Актинот претставува [[Мономер|мономерна]] подединица на два вида на филаменти во [[Клетка|клетките]]: микрофиламенти, кои се една од трите главни компоненти на [[Цитоскелет|цитоскелетот]], и тенки филаменти, кои се дел од [[Мускулна контракција|контрактилниот систем]] на [[Мускулно ткиво|мускулните клетки]]. Во клетките може да биде присутен или како слободен мономер, наречен '''G-актин''' (односно глобуларен актин), или како дел од линеарен, полимерен микрофиламент наречен '''F-актин''' (односно филаментозен актин). И двата типа на актин се неопходни за одвивањето на основниосновните клеточни функциипроцеси, како што се клеточниот [[мотилитет]] и контракцијата на клетката при [[Делба на клетките|клеточната делба]].
 
Актинот учествува во мноштво на значајни клеточни процеси, како што се: клеточниот мотилитет, клеточната делба и [[Цитокинеза|цитокинезата]], движењето на клеточните [[Органела|органели]] и [[Везикула|везикули]], [[Клеточна сигнализација|клеточната сигнализација]], [[Мускулна контракција|мускулната контракција]], воспоставувањето и одржувањето на [[Меѓуклеточни врски|меѓуклеточните врски (мостови)]] и клеточната форма. Многу од овие процеси се посредувани од екстензивни интеракции помеѓу актинот и [[Клеточна мембрана|клеточните мембрани]].<ref>{{Наведено списание|last=Doherty|first=Gary J.|last2=McMahon|first2=Harvey T.|date=2008|title=Mediation, modulation, and consequences of membrane-cytoskeleton interactions|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18573073|journal=Annual Review of Biophysics|volume=37|pages=65–95|doi=10.1146/annurev.biophys.37.032807.125912|issn=1936-122X|pmid=18573073}}</ref> Кај `рбетниците идентификувани се три главни групи на [[Белковинска изоформа|изоформи]] на актинот: ''алфа'', ''бета'' и ''гама'' актин. Алфа актините, кои се наоѓаат во мускулните ткива, се важна компонента на контрактилниот систем. Бета и гама актините се наоѓаат во повеќето типови на клетки, како компоненти на цитоскелетот и како медијатори на внатрешноклеточниот мотилитет. Се верува дека ваквата разновидност на структури кои може да ги формира актинот, што му овозможува да извршува разновидни функции, е регулирана од врзувањето на [[Тропомиозин|тропомиозинот]] долж актинските филаменти.<ref>{{Наведено списание|last=Vindin|first=Howard|last2=Gunning|first2=Peter|date=2013-8|title=Cytoskeletal tropomyosins: choreographers of actin filament functional diversity|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23904035|journal=Journal of Muscle Research and Cell Motility|volume=34|issue=3-4|pages=261–274|doi=10.1007/s10974-013-9355-8|issn=1573-2657|pmc=PMCPMC3843815|pmid=23904035}}</ref>
 
Способноста на клетката динамички да создава микрофиламенти ѝ овозможува брзо да се реорганизира како одговор на надворешни или внатрешни сигнали; на пример, да ја зголеми апсорпцијата на [[Клеточна мембрана|клеточната мембрана]] или да ја зголеми [[Клеточна адхезија|клеточната адхезија]] за да формира ткиво. Други [[Ензим|ензими]] или органели, како што се на пример [[Трепки|трепките]] (цилиите), можат да се закотват за „скелето“ од микрофиламенти за да ја контролираат деформацијата на надворешната клеточна мембрана, што овозможува [[ендоцитоза]] и цитокинеза. Скелето од микрофиламенти може да продуцира движење во клетката, или само по себе или со помош на [[Молекуларен мотор|молекуларни мотори]]. Затоа актинот придонесува за процеси како што се внатрешноклеточниот транспорт на везикули и органели, [[Клеточна миграција|клеточната миграција]] и контракцијата на мускулите. Оттука може да се заклучи дека тој игра улога во процесите како што се [[Ембриогенеза|ембриогенезата]], заздравувањето на раните и инвазивноста на канцерските клетки. Иако актинот не е присутен во [[Прокариоти|прокариотските клетки]], тие имаат протеини кои вршат слична функција.<ref>{{Наведено списание|last=Gunning|first=Peter W.|last2=Ghoshdastider|first2=Umesh|last3=Whitaker|first3=Shane|last4=Popp|first4=David|last5=Robinson|first5=Robert C.|date=2015-06-01|title=The evolution of compositionally and functionally distinct actin filaments|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25788699|journal=Journal of Cell Science|volume=128|issue=11|pages=2009–2019|doi=10.1242/jcs.165563|issn=1477-9137|pmid=25788699}}</ref> Актинските хомолози кај [[Бактерии|бактериите]] и [[Археи|археите]] можат да полимеризираат во различни хеликални или линеарни филаменти кои се изградени од една или повеќе нишки. И покрај разликите помеѓу еукариотските актини и нивните прокариотски [[Хомологија (биологија)|хомолози]], тие имаат две заеднички карактеристики: местото за врзување на [[Нуклеотид|нуклеотидот]] и контактите кои се формираат внатре во нишката.<ref>{{Наведено списание|last=Ghoshdastider|first=Umesh|last2=Jiang|first2=Shimin|last3=Popp|first3=David|last4=Robinson|first4=Robert C.|date=2015-07-28|title=In search of the primordial actin filament|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26178194|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America|volume=112|issue=30|pages=9150–9151|doi=10.1073/pnas.1511568112|issn=1091-6490|pmc=PMCPMC4522752|pmid=26178194}}</ref>
 
== Наводи ==
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Актин