Јужноафриканска Република: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][непроверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
промена на име
Ред 80:
'''Јужноафриканската Република''', '''Јужна Африка''' или '''ЈАР''' е [[република]] сместена на јужниот крај на [[Африка]]. Се граничи со [[Намибија]], [[Боцвана]], [[Зимбабве]], [[Мозамбик]] и [[Свазиленд]]. [[Лесото]] е независна [[енклава]], целосно опкружена со територијата на Јужна Африка.
 
Стефан Симонов е исто така најакиот човек.
Јужна Африка има најбројно население од [[Европа|европско]] потекло во Африка, најбројно [[Индијци|индиско]] население вон [[Азија]], како и најбројна [[обоени|обоена]] (од мешано евроафриканско потекло) заедница во Африка, што ја прави една од најшарените земји во етничка смисла на континентот. Расните и етничките борби помеѓу мнозинството на црнците и малцинството на белците играле голема улога во [[Историја на Јужна Африка|историјата]] и [[Политика на Јужна Африка|политиката]] на земјата. [[Национална партија (Јужна Африка)|Националната партија]] ја воведува политиката на [[апартхејд]] по победата на изборите во [[1948]], но истата партија под водството на [[Фредерик де Клерк|Ф.В. де Клерк]] ќе започне да ја напушта таа политика во [[1990]], по долга борба со мнозинството црнци, како и многу белци, обоени и Индијци од Јужна Африка.
 
Јужна Африка има најбројно население од [[Европа|европско]] потекло во Африка, најбројно [[Индијци|индиско]] население вон [[Азија]], како и најбројна [[обоениОбоени|обоена]] (од мешано евроафриканско потекло) заедница во Африка, што ја прави една од најшарените земји во етничка смисла на континентот. Расните и етничките борби помеѓу мнозинството на црнците и малцинството на белците играле голема улога во [[Историја на Јужна Африка|историјата]] и [[Политика на Јужна Африка|политиката]] на земјата. [[Национална партија (Јужна Африка)|Националната партија]] ја воведува политиката на [[апартхејд]] по победата на изборите во [[1948]], но истата партија под водството на [[Фредерик де Клерк|Ф.В. де Клерк]] ќе започне да ја напушта таа политика во [[1990]], по долга борба со мнозинството црнци, како и многу белци, обоени и Индијци од Јужна Африка.
 
Земјата е една од ретките во Африка што никогаш не доживеала [[државен удар]] и редовни и демократски избори се одржуваат од [[Избори во Јужна Африка, 1994|1994]], што ја прават [[регионална сила]] и една од најстабилните либерални [[Демократија|демократии]] во Африка. [[Економија на Јужна Африка|Економијата]] на Јужна Африка е најголема и најразвиена на целиот [[африка]]нски континент, со модерна [[инфраструктура]] низ целата земја.
Ред 87 ⟶ 89:
== Историја ==
{{main|Историја на Јужноафриканската Република}}
[[Податотека:SouthAfrica1885 mk.svg|thumb|left|200px|Карта на политичката поделба на регионот Јужна Африка во 1885 година.|врска=%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:SouthAfrica1885_mk.svg]]
Територијата на денешната Јужноафриканска Република била населена уште од најраните времиња. Во оваа земја денеска се наоѓа еден од најстарите археолошки локалитети на светот.<ref>{{Цитирана книга|last=Wymer|first=John|coauthor=Singer, R|year=1982|title=The Middle Stone Age at Klasies River Mouth in South Africa|location=Chicago|publisher=University of Chicago Press|isbn=0226761037}}</ref><ref>{{цитирана веб страница|title=Guide to Klasies River|page=11|year=2001|url=http://academic.sun.ac.za/archaeology/KRguide2001.PDF|author=Deacon, HJ|publisher=Stellenbosch University|accessdate=2009-09-05}}</ref><ref>{{цитирана веб страница|url=http://whc.unesco.org/en/list/915|title=Fossil Hominid Sites of Sterkfontein, Swartkrans, Kromdraai, and Environs }}</ref> Остатоци од австралопитек (Australopithecus africanus) биле пронајдени кај [[Таунг]] и во пештерите [[Стеркфонтејн]], [[Кромдраи]] и [[Макапансгат]], од кое произлегува дека овде имало живот пред околу 3 милиони години.<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.yale.edu/ynhti/curriculum/units/1979/6/79.06.02.x.html|title=Hominid Evolution|publisher=Yale-New Haven Teachers Institute|author=Stephen P. Broker|accessdate=2008-06-19}}</ref> Во времето на миграциите си, племето [[Банту]] ја преминале реката Лимпопо и ја населиле територијата на денешната држава. Главно занимање на населението било земјоделството и сточарството. Племињата кои претходно живееле на овие простори околу 20.000 години биле или протерани или асимилирани.
 
Ред 93 ⟶ 95:
 
=== Холандска колонизација ===
Сепак почетокот на новата историја на [[Јужна Африка]] денеска се препишува на [[калвинизамКалвинизам|калвинистот]] [[Јан ван Рибек]]. На [[6 април]] [[1652]] година, по налог на Холандската источноиндиска компанија тој основал станица за снабдување на бродови. Благодарение на својата стратегиска позиција, таа станица би требало да служи за одмор на трговските бродови кои патувале од [[Европа]] кон [[југоисточна Азија]]. Кон втората половина на [[17 век]] и почетокот на [[18 век]], таа холандиска станица односно населено место започнала да се зголемува. Во почетокот, населувачите се распространувале во регионот на [[Весткап]]. Во [[1770]] година истите престигнале до границата со племето банту, со кое започнала редица од војни. [[Холандија]] довеле голеа број на робови од [[Индонезија]], [[Мадагаскар]] и [[Индија]]. Во почетокот на [[1743]] година, бројот на т.н. црни робови бил значително поголем од бројот на местното население кое се населило на овие простори. Со текот на времето, наследниците на црните робови често пати се жениле со белите дојденци. Така, денеска заедно со бушманите тие сочинуваат 50% од вкупното население на Западната Капска покраина.
 
=== Британска колонизација ===
Ред 103 ⟶ 105:
 
== Политички систем ==
[[Податотека:Houses of Parliament (Cape Town).jpg|мини|лево|Парламентот во Кејптаун, седиште на законодавната власт|врска=%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Houses_of_Parliament_%28Cape_Town%29.jpg]]
 
== Административна поделба ==
Ред 122 ⟶ 124:
* од 65: 5.4% (мажи 1 075 117; жени 1 562 860)
 
Во земјата се користат 11 официјални јазици: [[африканс]]<nowiki/>ки, [[јужен ндебеле]], [[косаКоса (јазик)|кхоса]], [[зулуЗулу (јазик)|зулу]], [[свазиСвази (јазик)|свази]], [[северен сото]], [[јужен сото]], [[цванаЦвана (јазик)|цвана]], [[цонгаЦонга (јазик)|цонга]], [[вендаВенда (јазик)|венда]], [[косаКоса (јазик)|коса]] и [[зулуЗулу (јазик)|зулу]].
 
[[Податотека:South_Africa_Provinces_numbered.png|thumb|300px|Карта на деветте покраини во Јужноафриканската Република.|врска=%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:South_Africa_Provinces_numbered.png]]
Јужноафриканската Република е поделена во '''девет покраини''':
 
Ред 144 ⟶ 146:
{{Главна|Јужноафриканска култура}}
 
[[Податотека:Zuludänzer2.jpg|thumb|Зулу-танчери|врска=%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Zulud%C3%A4nzer2.jpg]]
 
[[Јужна Африка]] е позната по својата етничка и културна разновидност. Оттаму и не постои една единствена култура на Јужна Африка. Во Јужна Африка се уште има значителен број на црно население кое живее во руралните средини и кое води многу сиромашен живот. А кај овие луѓе пак најмногу се почитува традицијата, бидејќи многу црнци се урбанизирале и го прифатиле западниот начин на живот, а погледите кон традиционалната култура ги занемариле. Урбанизираните црнци зборуваат англиски, но го зборуваат и нивниот мајчин јазик, африканс. Тие мала но значајна група која ги зборува Коисанските јазици, кои не припаѓаат во групата на единаесетте службени јазици, но се едни од други девет признати службени јазици. Постои мала група која ги зборува јазици кои се пред прагот на изумирање, тоа се најчесто [[којсанскиКојсански јазици|којсанското семејство]], кои немаат никаков статус. Сепак, некои групи во Јужна Африка се обидуваат да ја промовираат употребата на јазиците и нивното заживување.
 
Припадниците на средната класа, кое вклучува и црно и бело население, индиско население, имаат сличен начин на живот како луѓето од Западна Европа, Северна Америка и Австралазија. Припадниците на средната класа најчесто учат и работат во странство за подобра изложеност во светските пазари.