Европа: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето
Ред 37:
Во [[грчка митологија|старогрчката митологија]], [[Европа (митологија)|Европа]] е [[Феникија|феникиска]] принцеза која [[Зевс]] ја грабнал заземајќи облик на прекрасен бел бик. Ја однел на островот [[Крит]] каде таа ги родила [[Минос]], [[Радамант]] и [[Сарпедон]]. За [[Хомер]], Европа ([[Грчки јазик|грчки]]: {{polytonic|Εὐρώπη}}, ''{{Unicode|Eurṓpē}}'') била митолошка кралица на Крит, не географско одредиште. Подоцна, со ''Еуропа'' се именувала [[Географија на Грција|централно-северна Грција]], а до 500 п.н.е нејзиното значење се проширило до островите на север.
 
Името ''Европа'' има неодредена етимологија.<ref>Minor theories, such as the (probably folk-etymological) one deriving Europa from ''ευρως'' "mould" aren't discussed in the section</ref> Една теорија предложува дека зборот има [[Грчки јазик|грчки корени]] со значење пространо (''eur-'') и око (''op-'', ''opt-''), оттаму ''{{Unicode|Eurṓpē}}'', „пространа“, „изразито видлива“ (споредено со [[Атена#Култ и атрибути|''glauk'''ōp'''is'' (сиво-ока) Атена]] или [[Хера|''bo'''ōp'''is'' (говедо-ока) Хера]]). ''Пространо'' бил [[епитет]] за самата [[Земја]] во реконструираната [[индоевропска религија]].<ref>{{Cite book|author=M. L. West |title=Indo-European poetry and myth |publisher=[[Oxford University Press]] |location=Oxford [Oxfordshire] |year=2007 |pages=178–179 |isbn=0-19-928075-4 |oclc= |doi= |accessdate=|first=}}</ref> Друга теорија тврди дека зборот е всушност производ на [[семитски јазици|семитски]] збор како што [[Акадски јазик|акадското]] значење на ''erebu'' „да падне, да тргне“<ref name="Etymonline: European">{{Cite web| url=http://www.etymonline.com/index.php?term=European| title=Etymonline: European| accessdate=10 September 2006}}</ref> е сродно со феникиското '' 'ereb'' „вечер, запад“ и арапското [[Магреб]], хебрејско ''ma'ariv'' (видете ''[[Ереб]]'', на [[праиндоевропски јазик|праиндоевропски]] ''*h<sub>1</sub>regʷos'', „темнина“). Како и да е, М. Л. Вест наведува дека „фонолошки, поврзаност помеѓу името на Европа и која било форма на семитскиот збор речиси не постои“.<ref>{{Cite book|author=M. L. West |title=The east face of Helicon: west Asiatic elements in Greek poetry and myth |publisher=Clarendon Press |location=Oxford |year=1997 |page=451 |isbn=0-19-815221-3 |oclc= |doi= |accessdate=}}</ref>
 
Повеќе важни светски јазици користат зборови изведени од „Европа“ за да го опишат „континетот“ (полуостровот). Кинескиот, на пример, го користи зборот ''{{Unicode|Ōuzhōu}}'' (歐洲), што е кратенка од транслитерационото име ''{{Unicode|Ōuluóbā zhōu}}'' (歐羅巴洲); сепак, во некои турски јазици името ''Frengistan'' (земја на [[Франки]]те) вообичаено се користи кога се мисли на Европа, покрај официјални имиња како ''Avrupa'' или ''Evropa''.<ref name="davison">{{Cite journal|author=Davidson, Roderic H. |title=Where is the Middle East? |journal=Foreign Affairs |volume=38 |pages=665–675 |year=1960 |ref=harv}}</ref>
Ред 51:
''[[Homo georgicus]]'', кој живеел пред околу 1,8&nbsp;милиони години во [[Грузија]], е најрано откриениот [[Хоминиди|хоминид]] во Европа.<ref>{{Cite journal| author = A. Vekua, D. Lordkipanidze, G. P. Rightmire, J. Agusti, R. Ferring, G. Maisuradze, et al. | year = 2002 | title = A new skull of early ''Homo'' from Dmanisi, Georgia | journal = Science | volume = 297 | pages = 85–9 | doi = 10.1126/science.1072953 | pmid = 12098694 | issue = 5578 | ref = harv}}</ref> Останати остатоци од хоминиди, датираат од пред околу 1&nbsp;милион години, се откриени во [[Атапуерка]], [[Шпанија]].<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/6256356.stm The million year old tooth from Atapuerca, Spain, found in June 2007]</ref> [[Неандерталец]] (именуван по долината [[Неандертал]] во [[Германија]]) се појвил во Европа пред околу 150.000 години, а исчезнува од фосилните записи пред околу 30.000 години. Неандерталците биле протерани од денешните ([[Кромањонци]]), кои се појавиле во Европа пред околу 40.000 години.<ref name="natgeo 21">National Geographic, 21.</ref>
 
Периодот на [[неолитска Европа]]—обележан од одгледувањето на [[жито|жита]] и одгледувањето [[добиток]], зголемениот број на населеност и распространата употреба на грчарството—започнал околу 7.000 п.н.е. во [[Грција]] и на [[Балкан]]от, најверојатно под влијание на [[Мала Азија]] и [[Блиски Исток|Блискиот Исток]]. Се распространува од југоисточна Европа по долините на реките [[Дунав (река)|Дунав]] и [[Рајна]] ([[Култура на линеарно грнчарство]]) и по [[Средоземно Море|Средоземното море]] ([[Техника имресо]]). Помеѓу 4.500 и 3.000 п.н.е. овие централни европски неолитски култури се развиле низ западот и северот, пренесувајќи штотуку здобиени вештини во произведување на бакарни артефакти. Во Западна Европа неолитот не се карактеризирал по големи агрикултурни живеалишта туку по земјени споменици, како [[насип]]и, [[Тумул|гробни насипи]] и [[Мегалит|мегалитски гробници]].<ref>{{Cite document|first=Chris|last=Scarre|authorlink=Chris Scarre|title=The Oxford Companion to Archaeology|first-editor=Brian M.|last-editor= Fagan|DUPLICATE DATA: authorlink=Brian Fagan|publisher= [[Oxford University Press]]|id=ISBN 0-19-507618-4|year=1996|pages=215–216|ref=harv|postscript=<!--None-->|url=|date=|journal=|volume=}}</ref> Културата на производство на секири напреднала со преминот од неолит во [[енеолит]]. За време на овој период огромни мегалитски споменици, како [[Мегалитски храмови на Малта|Мегалитските храмови на Малта]] и [[Стоунхенџ]], се конструирале низ Западна и Јужна Европа.<ref>[[Richard J. C. Atkinson|Atkinson]], R J C, ''Stonehenge'' ([[Penguin Books]], 1956)</ref><ref>{{Cite book|title=Encyclopaedia of Prehistory|first=Peter Neal|last= Peregrine|last2= Ember|publisher=Springer|year= 2001
|isbn=0306462583|pages=157–184|first2= Melvin}}, European Megalithic</ref> [[Европска бронзена доба|Европската бронзена доба]] започнала во доцниот трет милениум п.н.е. со културата на производство на пехари.
 
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Европа