Никел: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето
Нема опис на уредувањето
Ред 280:
}}</ref>
 
== Токсичност ==
{{further|Nickel allergy}}
{{Chembox
| show_footer = no
|Section7={{Chembox Hazards
| ExternalSDS =
| GHSPictograms = {{GHS07}}{{GHS08}}
| GHSSignalWord = Danger
| HPhrases = {{H-phrases|317|351|372|412}}
| PPhrases = {{P-phrases|273|280|314|333+313}}<ref>{{Cite web | url=https://www.sigmaaldrich.com/catalog/product/aldrich/357553?lang=en&region=US | title=Nickel 357553}}</ref>
| NFPA-H = 2
| NFPA-F = 0
| NFPA-R = 0
| NFPA-S = <!--<ref>https://www.sigmaaldrich.com/MSDS/MSDS/DisplayMSDSPage.do?country=US&language=en&productNumber=357553&brand=ALDRICH&PageToGoToURL=https%3A%2F%2Fwww.sigmaaldrich.com%2Fcatalog%2Fproduct%2Faldrich%2F357553%3Flang%3Den</ref>-->
}}
}}
Главен извор на изложеност на никел е орална употреба, бидејќи никелот е од суштинско значење за растенијата.<ref>{{cite journal |doi=10.1016/j.yrtph.2017.03.011 |pmid=28300623 |title=Derivation of an oral toxicity reference value for nickel |journal=[[Regulatory Toxicology and Pharmacology]] |volume=87 |pages=S1–S18 |year=2017 |last1=Haber |first1=Lynne T |last2=Bates |first2=Hudson K |last3=Allen |first3=Bruce C |last4=Vincent |first4=Melissa J |last5=Oller |first5=Adriana R }}</ref>Никел се наоѓа природно во храната и водата, и може да се зголеми со човечко [[загадување]]. На пример, никелската [[славина]] може да ја контаминира водата и почвата;со [[рударството]] и топењето никелот се фрла во [[отпадната вода]]; никел-челик [[легура]] садови за готвење и никел-пигментирани јадења може да го ослободат никелот во храната.Атмосферата може да биде загадена со рафинирање на никел руда и согорување на [[фосилно гориво]]. Луѓето можат да апсорбираат никел директно од чадот од тутун и контактот со кожа со накит, шампони, детергенти и [[монети]].Не толку честа форма на хронична изложеност е преку [[хемодијализа]] бидејќи трагите на никел јони можат да се апсорбираат во плазмата од дејството на [[албумин]].
 
Просечната дневна изложеност не претставува закана за здравјето на луѓето. Повеќето од никелот апсорбирани секој ден од страна на луѓето е отстранет од страна на бубрезите и излегува надвор од телото преку урина или се елиминира преку гастроинтестиналниот тракт без да се апсорбира.Никелот не е кумулативен отров, но поголеми дози или хронична изложеност на вдишување може да бидат токсични, дури и [[карциногени]] и претставуваат [[професионална опасност]].<ref>{{cite book|last1 = Butticè|first1 = Claudio|editor1-last = Colditz|editor1-first = Graham A.|title = The SAGE Encyclopedia of Cancer and Society|date = 2015|publisher = SAGE Publications, Inc.|location = Thousand Oaks|isbn = 9781483345734|pages = 828–831|edition = Second|chapter = Nickel Compounds}}</ref>
== Некои карактеристики ==
 
[[Податотека:Nickel Briketts.jpg|мини|лево|Никел]]
Никелските соединенија се класифицирани како човечки канцерогени<ref name=":0">IARC (2012). [https://monographs.iarc.fr/ENG/Monographs/vol100C/mono100C-10.pdf “Nickel and nickel compounds”] in ''IARC Monogr Eval Carcinog Risks Hum''. Volume 100C. pp. 169–218..</ref><ref name=":1">Regulation (EC) No 1272/2008 of the European Parliament and of the Council of 16 December 2008 on Classification, Labelling and Packaging of Substances and Mixtures, Amending and Repealing Directives 67/548/EEC and 1999/45/EC and amending Regulation (EC) No 1907/2006 [OJ L 353, 31.12.2008, p. 1]. [http://www.eur-lex.europa.eu/legal-content/en/TXT/?uri=CELEX%3A32008R1272 Annex VI]. Accessed July 13, 2017.</ref><ref name=":2">[https://www.unece.org/fileadmin/DAM/trans/danger/publi/ghs/ghs_rev05/English/ST-SG-AC10-30-REv5e.pdf Globally Harmonised System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS)], 5th ed., United Nations, New York and Geneva, 2013..</ref><ref name=":3">National Toxicology Program. (2016). [https://ntp.niehs.nih.gov/pubhealth/roc/index-1.html “Report on Carcinogens”], 14th ed. Research Triangle Park, NC: U.S. Department of Health and Human Services, Public Health Service..</ref>врз основа на зголемени ризици за рак на дишните патишта забележани во епидемиолошките студии на рафинеријата на сулфурни руда.<ref name=":4">{{cite journal|pmid=2185539|jstor=40965957|year=1990|title=Report of the International Committee on Nickel Carcinogenesis in Man|journal=Scandinavian Journal of Work, Environment & Health|volume=16|issue=1 Spec No|pages=1–82}}</ref>Ова е поддржано од позитивните резултати на NTP биоанализата со Ni субсулфид и Ni оксид кај стаорци и глувци.<ref name=":5">{{cite journal|pmid=12594522|year=1996|title=NTP Toxicology and Carcinogenesis Studies of Nickel Subsulfide (CAS No. 12035-72-2) in F344 Rats and B6C3F1 Mice (Inhalation Studies)|journal=National Toxicology Program Technical Report Series|volume=453|pages=1–365}}</ref><ref>{{cite journal|pmid=12594524|year=1996|title=NTP Toxicology and Carcinogenesis Studies of Nickel Oxide (CAS No. 1313-99-1) in F344 Rats and B6C3F1 Mice (Inhalation Studies)|journal=National Toxicology Program Technical Report Series|volume=451|pages=1–381}}</ref>Податоците за човекот и животните постојано укажуваат на недостаток на канцерогеност преку орален пат на изложеност и ја ограничуваат канцерогеноста на соединенијата на никел со респираторни тумори по вдишувањето.<ref>{{cite journal|pmid=22158127|pmc=3243677|year=2011|author1=Cogliano|first1=V. J|title=Preventable exposures associated with human cancers|journal=JNCI Journal of the National Cancer Institute|volume=103|issue=24|pages=1827–39|last2=Baan|first2=R|last3=Straif|first3=K|last4=Grosse|first4=Y|last5=Lauby-Secretan|first5=B|last6=El Ghissassi|first6=F|last7=Bouvard|first7=V|last8=Benbrahim-Tallaa|first8=L|last9=Guha|first9=N|last10=Freeman|first10=C|last11=Galichet|first11=L|last12=Wild|first12=C. P|doi=10.1093/jnci/djr483}}</ref><ref>{{cite journal|pmid=17692353|year=2007|author1=Heim|first1=K. E|title=Oral carcinogenicity study with nickel sulfate hexahydrate in Fischer 344 rats|journal=Toxicology and Applied Pharmacology|volume=224|issue=2|pages=126–37|last2=Bates|first2=H. K|last3=Rush|first3=R. E|last4=Oller|first4=A. R|doi=10.1016/j.taap.2007.06.024}}</ref>Метал од никел е класифициран како канцероген;<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" />постои конзистентност помеѓу отсуството на зголемени ризици за рак на дишните патишта кај работниците претежно изложени на метален никел<ref name=":4" />и недостаток на респираторни тумори во студија за карциногеност во живот на стаорец со никел метал во прав.<ref name=":6">{{cite journal|pmid=18822311|year=2008|author1=Oller|first1=A. R|title=Inhalation carcinogenicity study with nickel metal powder in Wistar rats|journal=Toxicology and Applied Pharmacology|volume=233|issue=2|pages=262–75|last2=Kirkpatrick|first2=D. T|last3=Radovsky|first3=A|last4=Bates|first4=H. K|doi=10.1016/j.taap.2008.08.017}}</ref>Во студиите за инхалација на глодари со различни соединенија на никел и никел метал, биле забележани зголемени воспаленија на белите дробови со и без хиперплазија на бронхијалните лимфни јазли или фиброза.<ref name=":3" /><ref name=":5" /><ref name=":6" /><ref>{{cite journal|pmid=12587012|year=1996|title=NTP Toxicology and Carcinogenesis Studies of Nickel Sulfate Hexahydrate (CAS No. 10101-97-0) in F344 Rats and B6C3F1 Mice (Inhalation Studies)|journal=National Toxicology Program Technical Report Series|volume=454|pages=1–380}}</ref>Во студијата на стаорци, оралното ингестија на соли на никел растворливи во вода може да предизвика перинатални ефекти на смртност кај бремени животни.<ref>Springborn Laboratories Inc. (2000). “An Oral (Gavage) Two-generation Reproduction Toxicity Study in Sprague-Dawley Rats with Nickel Sulfate Hexahydrate.” Final Report. Springborn Laboratories Inc., Spencerville. SLI Study No. 3472.4.</ref>Дали овие ефекти се релевантни за луѓето е нејасно, бидејќи епидемиолошките студии на високо изложените женски работници не покажаа негативни ефекти на развојна токсичност.<ref>{{cite journal|pmid=16539171|year=2006|author1=Vaktskjold|first1=A|title=Genital malformations in newborns of female nickel-refinery workers|journal=Scandinavian Journal of Work, Environment & Health|volume=32|issue=1|pages=41–50|last2=Talykova|first2=L. V|last3=Chashchin|first3=V. P|last4=Nieboer|first4=E|last5=Thomassen|first5=Y|last6=Odland|first6=J. O|doi=10.5271/sjweh.975}}</ref><ref>{{cite journal|pmid=18365800|year=2008|author1=Vaktskjold|first1=A|title=Spontaneous abortions among nickel-exposed female refinery workers|journal=International Journal of Environmental Health Research|volume=18|issue=2|pages=99–115|last2=Talykova|first2=L. V|last3=Chashchin|first3=V. P|last4=Odland|first4=Jon Ø|last5=Nieboer|first5=E|doi=10.1080/09603120701498295}}</ref><ref>{{cite journal|pmid=18165195|year=2007|author1=Vaktskjold|first1=A|title=Small-for-gestational-age newborns of female refinery workers exposed to nickel|journal=International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health|volume=20|issue=4|pages=327–38|last2=Talykova|first2=L. V|last3=Chashchin|first3=V. P|last4=Odland|first4=J. O|last5=Nieboer|first5=E|doi=10.2478/v10001-007-0034-0}}</ref><ref>{{cite journal|pmid=18655106|year=2008|author1=Vaktskjold|first1=A|title=Maternal nickel exposure and congenital musculoskeletal defects|journal=American Journal of Industrial Medicine|volume=51|issue=11|pages=825–33|last2=Talykova|first2=L. V|last3=Chashchin|first3=V. P|last4=Odland|first4=J. O|last5=Nieboer|first5=E|doi=10.1002/ajim.20609}}</ref>
Никел е сребрено-бел метал кој силно сјае. Припаѓа на групата [[преодни метали]] и е тврд и растеглив. Најчесто се среќава во комбинација со [[сулфур]] и [[железо]] во пентландити, со сулфур во милерити, со [[арсен]] во минерални никелини, и со арсен и сулфур во галени. Слично како кај масивните форми на [[хром]], [[алуминиум]] и [[титаниум]], никелот е многу реактивен елемент, но бавно реагира во [[воздух]] при услови на нормална [[температура]] и [[притисок]]. Поради неговата трајност во воздухот и инертност да оксидира, се користи за боење на парички.Никелот е магнетен, често пати наоѓан заедно со [[кобалт]] во метеорски руди.
 
Најчестата оксидациона состојба на никелот е +2, иако и 0, +1, +3 и +4 е забележана. Се мисли и дека состојба на +6 е возможна, но не е научно докажано.
Луѓето можат да бидат изложени на никел на работното место со вдишување, голтање и контакт со кожа или око. [[Дозволена граница на изложеност]]) на работното место од 1&nbsp;mg/m<sup>3</sup> по 8-часовен работен ден, со исклучок на никел карбонил.[[Националниот институт за безбедност и здравје при работа]] (NIOSH) ја одредил [[препорачаната граница на изложеност]] (REL) од 0.015&nbsp;mg/m<sup>3</sup> по 8-часовен работен ден.На 10&nbsp;mg/m<sup>3</sup>, никелот е [[IDLH | веднаш опасен за животот и здравјето]].<ref>{{cite web|title = CDC – NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards – Nickel metal and other compounds (as Ni)|url = https://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0445.html|website = www.cdc.gov|accessdate = 2015-11-20}}</ref>[[Никел карбонил]] [{{Chem|Ni(CO)|4|}}] е екстремно токсичен гас. Токсичноста на металните карбонили е функција и на токсичноста на металот и на гаснењето на [[јаглерод моноксидот]] од карбонилните функционални групи; Никел карбонилот исто така е експлозивен во воздухот.<ref>{{cite book|author=Stellman, Jeanne Mager |title=Encyclopaedia of Occupational Health and Safety: Chemical, industries and occupations|url=https://books.google.com/books?id=nDhpLa1rl44C&pg=PT133|accessdate= January 9, 2012 |date=1998|publisher=International Labour Organization|isbn=978-92-2-109816-4|pages=133–}}</ref><ref>{{cite journal|journal=Clinical Toxicology|date = 1999|volume = 37|issue = 2|pages =239–258| title =Nickel|first1=Donald G.|last1=Barceloux|first2= Donald |last2= Barceloux|doi =10.1081/CLT-100102423|pmid =10382559}}</ref>
 
[[Сензитизација (имунологија)|Чувствителни]] поединци можат да покажат контакт со кожата [[алергија на никел (никел алергиски контактен дерматит) | алергија на никел]] познат како контакт [[дерматитис]].Високо чувствителни индивидуи, исто така, можат да реагираат на храна со висока содржина на никел.<ref name=aad/>Чувствителноста кон никелот, исто така, може да биде присутна кај пациенти со [[Dyshidrosis | pompholyx]]. <ref>{{cite journal |journal=Contact Dermatitis |date=2007 |volume=57 |issue=5 |pages=287–99 |title= The epidemiology of contact allergy in the general population—prevalence and main findings |author=Thyssen J. P. |author2=Linneberg A. |author3=Menné T.|author4=Johansen J. D. |doi=10.1111/j.1600-0536.2007.01220.x |pmid=17937743}}</ref>Никел е најстариот потврден контактен алерген во светот, делумно поради неговата употреба во накит за [[прободено уво]].Никелските алергии кои влијаат врз прободените уши често се обележани со нервозна, црвени кожа. Многу обетки сега се направени без никел или никел со ниско ослободување.<ref>[http://www.nipera.org/WorkplaceGuide/ToxicityOfNickelCompounds/NickelAlloys/DermalExposureNickel%20Alloys.aspx Dermal Exposure: Nickel Alloys] Nickel Producers Environmental Research Association (NiPERA), accessed 2016 Feb.11</ref>за решавање на овој проблем. Дозволената количина во производите кои ја поврзуваат човечката кожа сега е регулирана од [[Европската унија]]. Во 2002 година, истражувачите откриле дека никелот што го издаваат монетите од 1 и 2 евра е далеку повеќе од тие стандарди.Ова се верува дека е резултат на галванска реакција.<ref>{{cite journal|first = O.|last = Nestle|last2=Speidel|first2=H.|last3=Speidel|first3=M. O.|title = High nickel release from 1- and 2-euro coins|journal=Nature|volume = 419|issue = 6903|page = 132|date = 2002|pmid = 12226655|doi = 10.1038/419132a|bibcode = 2002Natur.419..132N }}</ref>Никел беше прогласен за [[алерген на годината]] во 2008 година од страна на Американското здружение за контактни дерматити.<ref>{{cite web| url =http://www.nickelallergyinformation.com/2008/06/nickel-named-2008-contact-alle.htm| archiveurl =https://web.archive.org/web/20090203033929/http://www.nickelallergyinformation.com/2008/06/nickel-named-2008-contact-alle.htm| archivedate =2009-02-03|title = Nickel Named 2008 Contact Allergen of the Year| date = June 3, 2008|author=Dow, Lea |website=Nickel Allergy Information}}</ref>Во август 2015 година, Американската академија за дерматологија усвои изјава за позицијата за безбедноста на никелот: "Проценките покажуваат дека контактниот дерматит, кој вклучува сензитизација на никел, изнесува приближно 1.918 милијарди долари и влијае на речиси 72,29 милиони луѓе".<ref name=aad>[https://www.aad.org/Forms/Policies/Uploads/PS/PS-Nickel%20Sensitivity.pdf Position Statement on Nickel Sensitivity]. American Academy of Dermatology(August 22, 2015)</ref>
 
Извештаите покажуваат дека и никел-индуцираната активација на индуцибилен фактор на хипоксија (HIF-1) и до-регулирање на гени кои индуцираат хипоксија се предизвикани од осиромашување на интрацелуларниот [[аскорбат]].Додавањето на аскорбат во медиумот за култура го зголеми нивото на интрацелуларниот аскорбат и ја промени стабилизацијата на ХИФ-1 и ХИФ-1α-зависна генска експресија.<ref>{{cite journal|first = k.|last = Salnikow|display-authors=4|author2=Donald, S. P. |author3=Bruick, R. K. |author4=Zhitkovich, A. |author5=Phang, J. M. |author6= Kasprzak, K. S. |title = Depletion of intracellular ascorbate by the carcinogenic metal nickel and cobalt results in the induction of hypoxic stress|journal=Journal of Biological Chemistry |volume = 279|pmid = 15271983|doi=10.1074/jbc.M403057200|issue = 39|pages = 40337–44 |date=September 2004}}</ref><ref>{{cite journal|first = K. K.|last = Das|last2= Das |first2=S. N. |last3=Dhundasi|first3=S. A.|title = Nickel, its adverse health effects and oxidative stress|journal=Indian Journal of Medical Research |volume = 128|pages = 117–131|date = 2008|pmid=19106437|url=http://www.icmr.nic.in/ijmr/2008/october/1005.pdf | format=PDF | accessdate= August 22, 2011 |issue = 4}}</ref>
 
== Наводи ==
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Никел