Личност: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
викификација |
дополнување |
||
Ред 7:
== Етимологија ==
Во [[Римско Царство|римско време]], латинскиот збор “persona” или [[Старогрчки јазик|старогрчкиот]] ''πρόσωπον'' (“prosopon”), првично се однесувал на [[Маска|маските]] носени од актерите на сцената. Различни маски претставуваат различни “personae” во фазата на играта.<ref>[http://psychology.okstate.edu/faculty/jgrice/psyc4333/Allport_Etymology.PDF]</ref>
Множина од
▲Множина од "лице" се "луѓе". Таа множина се користи за цела [[нација]] или [[етничка група]] (како во "луѓе").
==Личен идентитет==
Личниот идентитет е единствениот идентитет на лицата низ времето. Тоа е да се каже, нужен и доволен услов под кој едно лице во едно време и лице во друго време може да се каже дека истото лице, опстојува низ времето. Во модерната филозофија на умот, овој концепт на личниот идентитет понекогаш се однесува на дијахронискиот проблем на личниот идентитет.
==Свест==
Ред 23 ⟶ 21:
Прашања во интерес на филозофијата на свеста го вклучуваат и прашањето дали концептот е фундаментално валиден(постоечки), дали некогаш може свеста да се објасни механички, дали постои не човекова свест и ако постои како би можеле да ја препознаеме како свеста е во заемен однос со јазикот,дали свеста може да се разбере на начин кој не бара дуалистичко разграничување меѓу умствените и физичките состојби или својства, и дали воопшто некогаш може да биде можно компијутерите и роботите да имаат свест.
Во еден момент од страна на многу научници на свеста се гледаше со скептицизам,но во последните години стана значајна тема за истражувањата во
▲Во еден момент од страна на многу научници на свеста се гледаше со скептицизам,но во последните години стана значајна тема за истражувањата во психологијата и невронските мрежи.Основниот првичниот фокус е на тоа да се разбере што тоа значи биолошки и психолошки за да може информациите да бидат присутни во свеста,односно за утврдување на нервните и психолошките односи на свеста.Поголемиот дел од експерименталните студии ја процени свеста барајќи човечки субјекти за вербален извештај за нивните искуства(на пр: кажете ми ако забележите нешто кога го правам ова).
▲Прашања од интерес вклучуваат феномени како перцепција,негирање на оштетување и променити состојби на свеста произведени од страна на психоактивни лекови, духовни или медитативни техники.Прашања од практичен интерес го вклучуваат и прашањето како присуството на свеста може да се процени кај лица кои се тешко болни, во кома,или под дејство на анестезија, и како да се третираат условите во кои свеста е оштетена или прекината.
==Во филозофијата==
Филозофијата на умот доведе домногу ставови во врска со свеста.Секој обид да се наметне организација врз нивдонекаде е обврзана да биде произволна. Свеста е еден фасцинантен но несфатлив феномен.Невозможно е да се одреди што е тоа што прави или зошто се развила.Ништо од она што е напишано за неа не е ведно за читање.Повеќето писатели на филозофијата на свеста биле засегнати за одбрана на одредена точка на гледиште и го организираа нивниот материјал соодветно. За истражување најчестиот пристап е да се следи историскиот пат со асоцирање на ставови на филозофите кои се најсилно поврзани со нив, како на
==Важноста на концептот==
Гилберт Рил, на пример, тврди дека традиционалното сфаќање на свеста зависи од картезијанско дуалистичките изгледи дека неправилно се прави разлика помеѓу телото и умот, или помеѓу умот и светот. Тој предложи дека ние не зборуваме за умови,тела и на светот туку на поедеинци,ил лица кои дејствуваат во светот. Така, зборувајќи за “свеста” на крајот ќе заврши со погрешно размислување дека постои било кој вид на работа како свест одделени од однесувањето и лингвистичките сфаќања.Поопшто, многу филозофи и научници биле незадоволни поради тешкотијата да се произведе дефиницијата која што не вклучува кружност или замагленост.
Ред 40 ⟶ 37:
Многу филозофи тврдат дека свеста е унитарен концепт кој подразбира интуитивност од страна на мнозинството на луѓе и покрај тешкотиите во дефинирањето. Други пак, тврдат дека нивото на несогласување во врска со значењето на зборот укажува на тоа дека таа значи различни нешта за различни луѓе.
Нед
П-свест, од друга страна, е феномен при што информациите во нашите умови се достапни за вербален извештај, расудување, и контрола на однесување. Значи,кога перципираме,информацијата за она што го гледаме е свесен пристап, кога ние се сеќаваме на информации за минатото тоа е свесен пристап,итн. Иако некои филозофи, како Даниел Денет, ја оспорува валидноста на оваа разлика, а други пак широко ја прифатија.Дејвид Чалмерс тврдеше дека П-свест, во принцип, може да се разбере во механистички поглед, но разбирањето на П-свеста е по голем предизвик,тој го нарече ова потешкиот проблем на свеста.
Некои филозофи веруваат дека двата типа на свест на Блок не се крај на приказната.Вилијам Лисан на пр. тврди во неговатакнига Свест и искуство дека најмалку осум јасно различни видови на свеста може да се идентификуваат(свест на организмот,контрола на свеста,свестен настан,интроспективна свест,субјективна свест самосвест) и дека дури и оваа листа испушта уште неколку непознати форми.
Ред 49 ⟶ 45:
Илустрација на дуализмот од Рене Декарт. Првиот влијателен филозоф кој конкретно го диктира ова прашање е Декарт и одговороткој го даде е познат како картезијански дуализам. Декарт посочи дека интеракцијата помеѓу овие два домени се случува во внатрешноста на мозокот можеби во малата средна линија наречена надмозочна жлезда(епифиза).Иако е широко прифатено дека Декарт го објасни проблемот убедливо,некои филозофи кои се јавиле подоцна биле задоволни со неговото решение, а особено неговите идеи за надмозочната жлезда биле исмејувани.Сепак алтернативните решенија се многу различни.
Во голема мера тие можат да бидат поделени во две категории: дуалистички решенија кои ја одржуваат кружната Декартова разлика помеѓу царството на свеста и царството на материјата, но даде различни одговори за тоа како се однесуваат двете царства едно на друго, и монистичките решенија кои тврдат дека навистина постои само една област на битието, во која свеста и материјата се двата аспекти. Секоја од овие категории во себе содржи бројни варијанти.
Двата главни типови на дуализмот се: суштински дуализам (што смета дека умот е формиран од посебен вид на супстанција која не е регулирана со законите на физиката) и имотниот дуализам (кој тврди дека законите на физиката се универзално важечки, но не може да се користат за да се објасни умот).
Ред 85 ⟶ 81:
==Духовни пристапи==
За повеќето филозофи, зборот
==Научни пристапи==
Многу децении, свеста како истражувачка тема беше избегнувана од страна на мнозинството на мејнстрим научниците поради општо чувство дека феноменот дефиниран во субјективен поглед може правилно да се изучува преку објективни експериментални методи.
Во 1975 година, Џорџ Мендлер објави влијателна психолошка студија која прави разликува помеѓу бавен, сериски, и ограничен процес на свеста и оној брз, паралелен и богат. Почнувајќи од 1980-тата, со проширување на заедницата на невролозите и психолозите самите се поврзани со областа наречена студии за свеста , што доведува до прилив на експериментална работа објавени во книги, списанија како свест и сознанието, и методолошко дело објавено во списанија како што се списанието за студии на свеста, заедно со редовни конференции организирани од групи како што се Здружението за научно проучување на
Првиот ја идентификува содржината на свеста со искуства кои се пријавени од страна на човечки субјекти, вториот го користи концептот на свеста што е развиена од невролози и други медицински професионалци кои се занимаваат со пациенти, чие однесување е оштетено. Во секој случај, крајната цел е да се развијат техники за објективно оценување на свеста кај луѓето како и кај други животни, и да се разберат нервните и психолошките механизми што придонесуваат за тоа.
Ред 116 ⟶ 112:
Голем број на студии покажаа дека активноста во основните сензорни области на мозокот не се доволни за да се произведе свест. Можно е субјектите да го пројават недостиг на свест, дури кога области како што се примарниот визуелен кортекс покажува јасни електрични одговори на стимул.На повисоките мозочни области се гледа како на они кои ветуваат повеќе, особено префронталниот кортекс, кој е вклучен во голем број на високо когнитивни функции колективно познати како извршни функции.
Во 2011 година, Грацијано и Кастнер ја предложија
За правилно да се разбере дефиницијата на свеста, три главни значења се развиени и важно е да ги разликуваат. Прво, свеста може да се дефинира како состојба на будење. Ова во суштина значи дека за да се биде свесен, треба да се биде буден,за да се предизвика, предупредување или будење. Фазите на свеста може да варираат од будење до падежи во кома.. Второ, свеста е дефинирана како искуство, многу повеќе како субјективен пристап. Овој поим сугерира дека свеста е содржината на искуството од еден момент во друг. Свеста е мошне личен,дури и свесен субјект со ограничено гледиште.Трето, свеста може да се дефинира како умот. Секоја ментална состојба со наменска содржина се смета за свесна.На тој начин вклучува верувања, страв, надеж, намери, очекувања и желби.
Ред 178 ⟶ 172:
Медицински состојби кои ја инхибираат свеста се сметаат за нарушувачи на свеста.Оваа категорија обично вклучува минимално свесна состојба и постојана вегетативна состојба, но понекогаш исто така, вклучува по сериозен заклучен синдром и потешка хронична кома. Диференцијални дијагнози на овие нарушувања е активна област на биомедицинските истражувања.Конечно, мозочна смрт резултира со неповратно нарушување на свеста. Додека други услови може да предизвикаат умерено влошување (на пример, деменција и делириум ) или повремени прекини (на пример, голем имал напад) на свеста,но тие не се вклучени во оваа категорија.
==Етимологија==
Потеклото на современиот концепт на свеста често му се припишува на есејот на Џон Лок во врска со човечкото разбирање, објавен во 1690 година. Лок ја дефинирана свеста како
Англискиот збор
==Личноста како тема во уметноста и во популарната култура==
* „Валкана личност“ - краток расказ на рускиот писател [[Данил Хармс]].<ref>Danil Harms, ''Sto slučajeva''. Beograd: Laguna, 2016, стр. 168-169.</ref>
== Наводи ==
▲Потеклото на современиот концепт на свеста често му се припишува на есејот на Џон Лок во врска со човечкото разбирање, објавен во 1690 година.Лок ја дефинирана свеста како "перцепција на она што поминува во сопствениот ум на еден човек."Неговиот есеј е под влијание на погледот на свеста во 18-ти век, и неговата дефиниција се појави во познатиот речник на Семјуел Џонсон (1755).
{{наводи}}
▲Англискиот збор "свест" оригинално потекнува од латинскиот conscius (con-"заедно" + scire "да знае"), но латинскиот го нема истото значење како нашиот збор.Меѓутоа имаше многу појави во Латинското пишување на фразата consciuss scire, која буквално преведена значи "знаејќи со себе", или со други зборови споделување на знаењето со самиот себе за нешто.Во својата најрана употреба во 1500 година, англискиот збор "свесен" го задржа значењето на латински conscius. На пример Томас Хобс во Левијатан напиша: ". Кога двајца или повеќе мажи, знаат за еден ист факт,за нив се вели дека се свесни за тоа еден на друг". Латинскиот збор conscius scire чие значење беше по тесно поврзано со сегашниот концепт на свеста, беше преведен на англиски јазик како "свесен за себе" или "свесен при себе.Зборот прв пат се појавува во Латински правни текстови од автор како што е Цицерон.
{{Нормативна контрола}}
[[Категорија:Психологија]]
[[Категорија:Филозофија]]
|