Никола Вапцаров: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
→‎Живот: промени во стилот, ситна поправка
→‎Книжевна дејност: ситна поправка
Ред 39:
== Книжевна дејност ==
[[File:Беседа за делото на Вапцаров - Б.Ристовски.pdf|thumb|мини|десно|„Беседа за делото на Вапцаров“ од [[Блаже Ристовски]] (1990) (кликнете за да ја отворите и читате во целост)]]
За време на својот живот, Вапцаров објавил само една збирка поезија под наслов „Моторни песни“. По паѓањето на фашизмот во Бугарија била објавена збирката „Антологија“, како и книгата за деца „Пролет“.
 
Покрај основната работа за егзистенција, Вапцаров се занимавал со [[Книжевност|книжевна]] дејност. Тој бил еден од организаторите на „[[Македонски литературен кружок|Македонскиот литратурен кружок]]“ во [[Софија]]. Од самите членови бил сметан за „срж“ на кружокот. Вапцаров се занимавал со [[поезија]], пишувал критики и бил еден од организаторите на списанието „Литературен критик“. Вапцаров ги создал најзначајните стихови во периодот 1936-1942. Во [[1940]] година ја објавил својата прва и единствена поетска збирка, „[[Моторни песни]]“, а по паѓањето на фашизмот во Бугарија била објавена збирката „Антологија“, како и книгата за деца „Пролет“. Вапцаров пишувал на [[бугарски јазик]], а подоцна, неговите дела се преведени на [[македонски јазик]].
Делата се напишани на [[бугарски јазик]] бидејќи родниот крај на Вапцаров, [[Пиринска Македонија]], бил анектиран од Бугарија и својот живот го поминал во [[Бугарија]]. Неговите дела се преведени на [[македонски јазик]].
 
===Моторни песни===
Првиот циклус во збирката „Моторни песни“ е насловен „Песни за човекот“ и во него се обработуваат проблемите на работникот и на обичните луѓе. Тука се издвојуваат песните „Спомен“, „Писмо“, „Песна за човекот“ и други.
Збирката „Моторни песни“ се состои од три циклуси:
 
* Првиот циклус во збирката „Моторни песни“ е насловен „Песни за човекот“ и во него се обработуваат проблемите на работникот и на обичните луѓе. Тука се издвојуваат песните: „Спомен“, „Писмо“, „Песна за човекот“ и други.
* Вториот циклус носи наслов „Песни за татковината“. ПрекуСо песните во овој циклус, Вапцаров се претставува како патриот - [[Македонец]], најмаркантнонајмногу прекусо песните „Земја“, „Татковина“, „Ајдутска“, „Илинденска“, „Крали Марко“, „Мајка“, „Песна“ и други.
 
* Третиот циклус во збирката, насловен „Песни за една земја“, се однесува на [[Шпанска граѓанска војна|Шпанската граѓанска војна]].
 
=== Песната „Земја“ ===
Една од најмаркантните песни на Вапцаров е песната „[[Земја (песна)|Земја]]“, покрај песната „Илинденска“. Оваа песна е дел од првиот циклус на патриотски - [[Македонија|македонски]] песни и во неа, според македонските научници, Вапцаров најотворено ја изразува својата национална припадност и својата татковина, Македонија. Во песната, даватојдава поетска слика за делови од својата татковина потенцирајќи ги [[Пиринска Македонија|Пирин]], [[Охрид]] и [[Егејска Македонија|Егеј]]. И покрај фактот што живееВапцаров живеел во [[Бугарија]], во песната го изразува чувството дека Бугарија не можел да ја чувствува за своја татковина.<ref>''Георги Сталев, ''Литература на македонскиот јазик'', Просветно Дело, Скопје, 1995, стр. 157.''</ref>. Според бугарските научници, во песнатаоваа песна, Вапцаров не искажувал политички или етнички ставови.<ref>''Цвета Трифонова, За урбанистичките фобии на Вапцаров''.</ref> <ref>[http://www.duma.bg/2006/1206/021206/kultura/cul-4.html Борис Данков, „Никола Вапцаров, народност - българин“]</ref> ВоМеѓутоа, писмово писмото до неговата мајка, Вапрацов јасно кажува јасно која е „неговата“ татковина и Пирин како дел од таа.<ref>Елена Вапцарова, „Спомени за моя син“, София, 1960, Издателство „Народна младеж“, стр. 121, 122 - ''„Никаде нема поубава од нашата Бугарија, мамо. А нашиот Пирин со ништо не може да се сравни“''</ref> <ref>Пенчо Дончев, „Преди и след разстрела“, София, 1979, Издателство „Български писател“, стр. 111.</ref>
 
=== Песната „Илинденска“ ===
Во песната „[[Илинденска (песна)|Илинденска]]“ Вапцаров се јавува како обвинувач против оние што предвреме го дигналекренале [[Илинденското востание предвреме]], иако биле свесни дека не е доволно организирано, нема да успее и дека потоа би имале „морално“ право да докажуваат дека без „братската“ помош, без воената интервенција од бугарска страна, македонскиот народ не би можел да се ослободи. Според Вапцаров, сторена е „сотонска вина“ кон тој народ, но историјата ќе го каже својот суд. И самиот [[Гоце Делчев]] бил против предвременото кревање на востанието. Но, него го ликвидирале со посредство на предавници и тука веќе ништо не можело да се стори. Гласачката машина на софискиот двор се наложила. Поентата на песната е јасна: дека Македонците ја сакаат слободата, издвојувана со сопствени сили, онака како што ја замислувал [[Гоце Делчев]]; сè за слободна [[Македонија]]<ref>''стр.Георги 158Сталев, ''Литература на македонскиот јазик, Георги Сталев'', Просветно Дело, Скопје, 1995, стр. 158.''</ref>.
 
=== Реферат ===
Значајно место во неговата оставнина претставува и рефератот напишан за основачкото собрание на [[Македонски литературен кружок|Македонскиот литературен кружок]]. Оригинален и самокритички, тој има за цел да ги покаже вистинските патишта на постоењето и патот на писателот, на литературата која толку многу му е потребна на македонскиот народ. Постојано споменуван и уважуван како посебно значаен труд не само за Вапцаров, туку и за македонската литература воопшто, неговата целина останува долго време непозната. Прв пат мали делови и почетните реченици ги соопштува [[Блаже Ристовски]] во [[1963]] година, но поопширно во студија во следната [[1964]] година<ref>Блаже Ристовски, „Современост“, Скопје, 1964.</ref>, кој имал можност да потѕирне во тетрадка 33 во музејот „Никола Вапцаров“ во [[Софија]], заведен како „Доклад от Никола Вапцаров върху Македония и задълженията на писателите-Македонци към нея, които трябва да следват революционните идеи на Гоце Делчев и Даме Груев“. Прв пат интегрално е објавен во книгата на [[Михаил Сматракалев]] „Македонскиот литературен кружок“. По политички причини, наскоро по неговото прво делумно објавување, рефератот е повлечен од Архивата на Домот-музеј и ден денес е недостапен за истражувачите, со исклучок на тесен круг бугарски научници. Во Бугарија рефератот е објавен прв пат дури во [[1995]] година.<ref>Цвета Трифонова, Литературен форум, број 7 и 8, 1995 година</ref>. Тоа ќе даде повод Вапцаров да биде прогласен за негатор на бугарскиот јазик и проводник на македонизмот.<ref> Тодор Балкански, ''Никола Вапцаров, България и българите.Към проспографията на поета'', Велико Търново, 1996. „Вапцаров е еден од иницијаторите за исполнување на коминтерновската порачка наречена ’македонски'македонски јазик’јазик', со што стои на почетокот на најголемата кампања, реализирана воопшто некогаш против ''бугарскиот јазик''. Тој е меѓу најголемите негатори во историјата на бугарскиот македонизам во однос на ''бугарскиот јазик'' како присуштсвојствен на македонските Бугари.“</ref>
 
== Мисли на Никола Вапцаров ==